P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
7 juli 2015
*Astronomen zijn klaar voor de giga-datastromen van Westerbork 2.0 *
*Wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen en van NWO-instituut
ASTRON zijn klaar voor de enorme gegevensstroom die de 'opgevoerde'
Nederlandse radiotelescopen bij Westerbork vanaf december beginnen te
produceren. In een artikel dat binnenkort verschijnt in Astronomy &
Computing laten ze zien hoe ze snel en geautomatiseerd de hemel in 3D
kunnen ontdekken. De astronomen keken de techniek af van medici die
CT-scans en MRI-scans analyseren. *
Op dit moment zijn technici hard aan het werk om de nieuwe APERTIF
<http://www.astron.nl/general/apertif/apertif>-antennesystemen te
installeren op de Westerbork Synthese Radio Telescoop
<http://www.astronomie.nl/#!/onderzoek/observatoria/_detail/gli/westerbork-telescoop/>.
Het merendeel van de oude radioantennes wordt vervangen door een rooster
van elf bij elf antennes per telescoop. In plaats van een gebied ter
grootte van één volle maan kunnen de telescopen dan binnenkort een blok van
zes bij zes volle manen zien. Daarnaast wordt het golflengtebereik van een
enkele meting twee maal zo groot. De installatie is in volle gang en moet
eind volgend jaar afgerond zijn.
Al met al zullen er honderd keer meer gegevens op de astronomen afkomen dan
nu het geval is. Dit betekent dat de verwerking en analyse van de
meetgegevens in hoge mate geautomatiseerd moet worden.
Wetenschappers op het Kapteyn Instituut (Rijksuniversiteit Groningen) en
bij ASTRON hebben alvast gedaan alsof APERTIF al in gebruik genomen is. Ze
hebben een afbeelding gemaakt van 35 losse, oude Westerbork-waarnemingen en
zijn daar mee gaan testen. In een artikel (gratis preprint
<http://arxiv.org/abs/1505.06976>) voor Astronomy & Computing laten ze zien
hoe ze de sterrenstelsels in 3D in beeld kunnen brengen. Het duidelijkst
wordt het in een filmpje <https://youtu.be/yLjW9nbdO8g>. De onderzoekers
kun sterrenstelsels draaien en van alle kanten bekijken.
De techniek die de astronomen gebruiken om het heelal zichtbaar te maken is
oorspronkelijk ontwikkeld voor het analyseren van CT-scans en MRI-scans. De
Groningse promovendus Davide Punzo paste de software aan zodat nu ook
sterrenkundigen het kunnen gebruiken.
Groepsleider en medeauteur Thijs van der Hulst (Rijksuniversiteit
Groningen): 'Het werk van Davide is essentieel voor een goede analyse van
de gegevensstroom. Het gaat ons niet alleen op korte termijn bij APERTIF
helpen, maar ook op de lange termijn bij de toekomstige reuzentelescoop
SKA.'
Dit werk kwam tot stand met steun van de European Research Council.
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Artikel:
'The role of 3-D interactive visualization in blind surveys of HI in
galaxies' Davide Punzo, Thijs van der Hulst, Jos Roerdink, Tom Oosterloo,
Mpati Ramatsoku en Marc Verheijen (University of Groningen). Gratis
preprint: http://arxiv.org/abs/1505.06976
Contact:
Thijs van der Hulst, Kapteyn Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
e-mail: vdhulst@xxxxxxxxxxxx
telefoon: 050 - 3634054 / 73
persoonlijke website: www.astro.rug.nl/~vdhulst
Beeld:
Nederlandse onderzoekers hebben alvast gedaan alsof APERTIF in gebruik
genomen is. Ze hebben een afbeelding gemaakt van 35 losse
Westerbork-waarnemingen. Dat is vergelijkbaar met wat APERTIF in één
waarneming zal gaan leveren. Links zijn alle objecten met waterstofgas
zichtbaar gemaakt. Rechts is één van de ongeveer tweehonderd objecten er
uitgelicht en gedraaid. Dankzij de beeldvormingstechnieken hebben de
astronomen beter zicht op de driedimensionale structuur, de ruimtelijke
verdeling en de snelheid van objecten in het heelal. Nog duidelijker wordt
het in een video van het linker plaatje (https://youtu.be/sS_5LrOS5bo) en
van het rechter plaatje (https://youtu.be/yLjW9nbdO8g).
Opgemaakt persbericht op:
http://www.astronomie.nl/#!/actueel/nieuws/_detail/gli/astronomen-zijn-klaar-voor-de-giga-datastromen-van/
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,
David Redeker en Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam
vast: 020 - 525 7480
David mobiel: 06 - 44 588 969
d.redeker@xxxxxx
www.astronomie.n <http://www.astronomie.nl>
Attachment:
3D_visualisatie_HIsurveys.png
Description: PNG image
