Mọi người xem nội dung tạp chí AccessTech số 1 dưới đây có gì cho ý kiến nha. AccessTech sẽ được thu âm và gửi đến các hội người mù trong thời gian tới. Tạp chí AccessTech Số 1 Công Nghệ Trợ Giúp SMQ AccessTech Chào mừng bạn đến với tạp chí SMQ AccessTech số 1, tháng 4 năm 2008! Mục lục Lời nói đầu 1. Tin tức 2. Chuyên đề 2.1 Lời khuyên cho người khiếm thị khi mua máy tính 2.2 Nghe Radio online chất lượng cao 2.3 Một số thủ thuật định dạng và xử lý văn bản với MS Word XP/2003 3. Mẹo vặt 4. Hỏi đáp Lời nói đầu Thay mặt cho ban biên tập tạp chí AccessTech tại Sao Mai Quán, tôi xin gửi lời chào thân ái đến các bạn đọc! Để thúc đẩy việc ứng dụng CNTT và cập nhật thông tin các công nghệ trợ giúp đến người khiếm thị Việt Nam, chúng tôi quyết định phát hành tạp chí SMQ AccessTech hàng tháng tại Sao Mai Quán. Hiện nay, nội dung tạp chí được chia thành 4 phần chính: 1) Tin tức: gồm các bản tin trong và ngoài nước về những hoạt động CNTT cho người khiếm thị, 2) Chuyên đề: các bài viết, bài dịch hướng dẫn và giới thiệu CN, 3) Mẹo vặt: chia sẻ các thủ thuật, mẹo vặt trong việc sử dụng và quản lý máy tính và 4) Phần hỏi đáp: trả lời các câu hỏi bạn đọc và những hỏi đáp trên diễn đàn Sao Mai Quán. Để tạp chí ngày càng phong phú, chúng tôi rất mong sự đóng góp ý kiến và bài viết từ phía bạn đọc. Các bạn có thể gửi ý kiến hoặc bài viết để đóng góp cho tạp chí SMQ AccessTech qua địa chỉ email: newsletter@xxxxxxxxxxxxxxx Để đăng ký nhận tạp chí hàng tháng qua thư điện tử, bạn đăng nhập vào trang www.saomaiquan.org/ và trong phần Tài khoản cá nhân, bạn có thể quản lý việc đăng ký. Ngoài ra, bạn cũng có thể đọc số phát hành này tại địa chỉ www.saomaiquan.org/access_tech_issue1 hoặc có thể tải bản thu âm trong Blog âm thanh. Lưu ý: để tải tập tin âm thanh từ blog âm thanh về, bạn cần đăng nhập vào trang Sao Mai Quán. Hi vọng nội dung tạp chí số phát hành thứ nhất sẽ làm hài lòng bạn đọc. Đặng Hoài Phúc 1. Tin tức 1.1 Trung tâm hỗ trợ sinh viên khiếm thị ICEVI-Nippon-VBA tại Hà Nội vừa được khai trương vào ngày 12 tháng 03, 2008. Trong buổi lễ khai trương có sự tham dự của Thứ Trưởng Bộ Giáo Dục Nguyễn Minh Hiển, ông Đào Soát (Chủ tịch Hội Người Mù Việt Nam), ông Larry Campbell (Chủ tịch Hội Đồng Giáo Dục cho Người Khiếm Thị Thế Giới, ICEVI), ông Yaz Ishi (Trưởng ban Basic Human Needs của quỹ Nippon-Foundation), đại diện của DPI và các sinh viên khiếm thị cùng các cơ quan báo đài. Trung tâm hỗ trợ sinh viên khiếm thị này hiện được trang bị 6 bộ máy vi tính để bàn, 2 máy tính sách tay, 1 máy in chữ nổi, máy nhận dạng và máy in chữ sáng. Ngoài ra, phòng máy cũng được kết nối internet. Tất cả các máy tính đều được cài đặt các phần mềm trợ giúp cho người khiếm thị. Trung tâm được thiết kế và cài đặt bở Trung Tâm Tin Học Dành Cho Người Khiếm Thị Sao Mai với sự phối hợp giữa ICEVI và Hội Người Mù Việt Nam. Trung tâm được đặt tại 139B, Nguyễn Thái Học, Hà Nội và mở cửa mỗi ngày từ 7:30 đến 21:00. Để biết thêm thông tin, có thể liên lạc Hội Người Mù Việt Nam theo số điện thoại: 04 7342395. Trong năm 2008, dự án này sẽ tiếp tục triển khai thêm 2 trung tâm hỗ trợ sinh viên khiếm thị ở TP.Hồ Chí Minh tại trường ĐH Khoa Học Xã Hội & Nhân Văn và ĐH Sư Phạm. Để biết thêm thông tin, có thể liên hệ ông Đặng Hoài Phúc, Điều Phối Viên Dự Án theo số: 08 8495069 Số mở rộng: 104. 1.2 Hai khóa học 1) Đào tạo kỹ thuật viên bảo trì và 2) Đào tạo giáo viên tin học nguồn được tổ chức tại Trung Tâm Đào Tạo Phục Hồi Chức Năng, 287 Trung Kính, Hà Nội được khai giảng từ ngày 20 tháng 03, 2008. Khóa kỹ thuật kéo dài 2 tuần và khóa đào tạo giáo viên nguồn sẽ kéo dài 12 tuần. Đây là một hoạt động trong dự án thành lập các trung tâm tin học cho người khiếm thị của ONNET (Overbrook-Nippon Network on Education Technology). Dự án này kéo dài trong 3 năm, từ năm 2007 đến 2009 do sự phối hợp và thực hiện giữa ONNET, Hội Người Mù Việt Nam và Trung Tâm Tin Học Sao Mai. Trong năm 2007, dự án đã hỗ trợ thành lập 3 trung tâm tin học tại 3 tỉnh Hội Người Mù là: Thanh Hóa, Hà Tĩnh và Đà Nẵng. Năm 2008 sẽ hỗ trợ thành lập 3 trung tâm tại tỉnh Hội: Ninh Bình, Nam Định và Quảng Nam. Để biết thêm thông tin về dự án này, vui lòng liên hệ ông Đặng Hoài Phúc, là điều phối viên kỹ thuật của ONNET tại Việt Nam theo số: 08 8495069 Ext: 104. 1.3 Trung Tâm Sao Mai đã cho ra bản chạy thử nghiệm của chương trình SM DictTalk 1.0. SM DictTalk là một chương trình từ điển đa ngôn ngữ . Hiện, SM DictTalk hỗ trợ các từ điển sau: Việt-Việt, Anh-Việt-Anh, Đức-Việt-Đức, Pháp-Việt-Pháp, Nga-Việt và Na Uy-Việt. Tuy nhiên, để SM DictTalk đọc các từ điển trên, máy bạn cần phải có bộ đọc theo chuẩn SAPI5 cho ngôn ngữ tương ứng. Chúng tôi sẽ có phần giới thiệu và hướng dẫn sử dụng SM DictTalk trên blog âm thanh của trang Sao Mai Quán. Mời các bạn ghé thăm. 1.4 Diễn đàn CSUN về công nghệ trợ giúp cho người khuyết tật lần thứ 23 được tổ chức hằng năm tại Los Angeles, Mỹ từ ngày 10/03 đến 15/03. Diễn này được xem là một diễn đàn về công nghệ trợ giúp lớn nhất hiện nay trên thế giới. Bình quân số người tham dự hàng năm khoảng trên 3000 người đến từ các nước trên thế giới. Có thể xem thông tin về diễn đàn CSUN tại http://www.csun.edu/cod/conf Ở diễn đàn này bao gồm hàng trăm bài thuyết trình giới thiệu về công nghệ mới, giải pháp và mô hình ứng dụng công nghệ. Ngoài ra, có một khu triển lãm công nghệ của nhiều công ty, tập đoàn lớn như Freedom Scientific, GW Micro, IBM, SUN, Microsoft, HumanWare... Trong diễn đàn, một số công ty giới thiệu những sản phẩm sau: - Freedom Scientific giới thiệu bản Magic 11 (chương trình phóng lơn cho người mắt kém) và cho phép tải về sử dụng thử với đầy đủ tính năng đến cuối tháng 8, 2008. Xem thêm thông tin tại http://www.freedomscientific.com/fs_products/software_MAG110_promo.asp - Trong khi đó, Dolphin cũng giới thiệu dòng sản phẩm phiên bản 9 với tính năng cho phép viết script. Tải tập tin âm thanh giới thiệu của Dolphin tại http://www.tandt-consultancy.com/sounds/podcast/csun2008/dolphinscriptin... - HumanWare, một công ty của Cananda cũng giới thiệu về sản phẩm định vị đường đi GPS tên là Trekker Breeze. Xem thông tin tại http://www.humanware.com/en-usa/about_us/press_releases/breeze - GW Micro giới thiệu dòng sản phẩm mới của Braille Sense với giá là 5995USD. Braille Sense + được nâng cấp một khe SD, 8GB RAM và có hỗ trợ WIFI. Xem thêm thông tin tại http://www.gwmicro.com/Braille_Sense/Braille_Sense_Plus - Tại diễn đàn CSUN cũng có một cuộc thi giữa các người Windows, Macintosh và Linux. Những người dùng này yêu cầu thao tác các công việc giống nhau trên 3 hệ thống với Jaws (cho Windows), VoiceOver (cho Macintosh) và trình đọc màn hình trên Linux. Có thể tải tập tin âm thanh tại http://media.libsyn.com/media/dcnightout/DCNO_14MAR2008.mp3 1.5 Jim Kitchen vừa cập nhật các trò chơi dành cho người khiếm thị như Golf, Trivia và Homer lên phiên bản 4.0. Bạn có thể xem và tải các trò chơi về từ trang http://www.kitchensinc.net/. Chúng tôi sẽ có loạt bài giới thiệu các trò chơi tiêu biểu cho người khiếm thị tại Blog âm thanh. 1.6 Mobile Speak 3.4 vừa được phát hành. Người dùng Mobile Speak có thể nâng cấp miễn phí. Trong phiên bản mới, Mobile Speak hỗ trợ 10 ngôn ngữ mới như Hindi, Hungarian, Bulgarian, Cantonese, Serbian, Slovak, Tagalog, Romanian, Urdu and Indonesian. Ngoài ra, phiên bản này cũng hỗ trợ công cụ từ điển và WaveFinder, một công cụ định vị. Có thể xem thông tin tại http://www.codefactory.es/en/products.asp?id=24#updates 1.7 Những người khiếm thị gặp khó khăn để nhận biết màu bây giờ đã có thể dùng vOICe, một phần mềm chạy trên các điện thoại có chụp hình (Camera) và hỗ trợ Java (J2ME) phân biệt và nhận biết màu sau đó đọc lên. VOICe đã được phát triển khá lâu nhưng vừa đây đã cho ra phải nâng cấp. Bạn có thể download phần mềm miễn phí này về tại trang http://www.seeingwithsound.com/midlet.htm. 1.8 NVDA (Non-Visual Desktop Access) là một chương trình đọc màn hình miễn phí và mã nguồn mở trên Windows. NVDA vừa phát hành phiên bản chạy thử 0.6 vào ngày 11/03/2008 và có thể download tại http://www.nvda-project.org/releases/nvda_0.6p1_installer.exe. Phiên bản 0.6 nâng cấp và có một số tính năng mới như hỗ trợ thêm nhiều ngôn ngữ trong đó có tiếng Việt, hỗ trợ tốt cho Mozzilla Gecko 1.9. Gecko 1.9 là nhân được sử dụng bởi nhiều phần mềm miễn phí như Mozzilla Firefox, Thunder... Vì thế, NVDA 0.6 dự báo là sẽ hỗ trợ rất tốt cho Firefox. Bên cạnh đó, NVDA 0.6 cũng hỗ trợ hầu hết các chương trình cơ bản như Outlook Express, Internet Explorer, Word, Excel và có thể chạy trên Vista. 1.9 Chương trình soạn thảo văn bản EDSharp và trình quản lý tập tin, FileDir đã được Jamal Mazrui tiếp tục nâng cấp và sửa lỗi. EDSharp được nâng cấp lên phiên bản 1.6 và FileDir lên phiên bản 3.2. Bạn có thể download trình soạn thảo EDSharp tại http://www.EmpowermentZone.com/edsetup.exe và trình quản lý tập tin FileDir tại http://www.EmpowermentZone.com/dirsetup.exe. 1.10 Đầu năm 2008 này, một diễn đàn về công nghệ trợ giúp có tên ATIA (Assistive Technology Industry Association) cũng được tổ chức tại Orlando, bang Florida, Mỹ. Diễn đàn này cũng được xem là một trong những diễn đàn về công nghệ trợ giúp lớn nhất hiện nay trên thế giới. Vì nó cũng bao gồm sự tham gia của hầu hết những công ty công nghệ hàng đầu trên thế giới như Microsoft, IBM, SUN, Freedom Scientific, Dolphin vvv. Cũng như diễn đàn CSUN được tổ chức hồi giữa tháng 3, ATIA cũng được tổ chức hàng năm và cũng bao gồm các phần hội thảo, thuyết trình, tập huấn và triển lãm. Có thể xem thông tin về diễn đàn ATIA thêm tại http://atia.org/i4a/pages/Index.cfm?pageID=3474 Sau đây là một số liên kết để download các file thu âm phỏng vấn các công ty lớn như FS, GW Micro... - Phỏng vấn người sáng lập và là chủ tịch hội đồng quảng trị của Serotek, Mike Calvo, về công nghệ kỹ thuật số tiếp cận và cũng trao đổi về sự cộng tác gần đây giữa Serotek và Lenovo, một dự án máy tính sách tay 1000USD bao gồm phần mềm đọc màn hình: http://www.blindbargains.com/audio/080201-serotek.mp3 - Bill McCan, chủ tịch và là người sáng lập Dancing Dots cùng với Bryan Smart giới thiệu về chương trình nhận dạng tài liệu âm nhạc và in ấn chữ nổi. Ngoài ra, cũng giới thiệu Jaws Script cho Sonar 7: http://www.blindbargains.com/audio/080201-dd.mp3 - Dòng màn hình chữ nổi cao cấp mới của Optelec, Gert Jan giới thiệu về màn hình chữ nổi hiệu Alva BC640 gồm các khả năng âm thanh: http://www.blindbargains.com/audio/080201-optelec.mp3 - Code Factory giới thiệu một số tính năng mới của Mobile Speak cho dòng điện thoại thông minh: http://www.blindbargains.com/audio/080201-cf.mp3 - Phỏng vấn về khả năng cho phép viết Script trong trình đọc màn hình Window-Eye phiên bản mới: http://www.blindbargains.com/audio/080201-gw.mp3 - AIR (Accessibility Is a Right) là một quỹ được thành lập bởi một nhóm thành viên trong Serotek nhằm thúc đẩy việc sử dụng công trợ trợ giúp miễn phí nói về một chương trình đọc màn hình miễn phí cho mọi người: http://www.blindbargains.com/audio/080131-air.mp3 - Jonathan Moses, phó chủ tịch quản lý sản phẩm phần cứng cho người khiếm thị tại Freedom Scientific nói về Jaws 9.0, Magic 11 và OpenBook 8: http://www.blindbargains.com/audio/080131-fs.mp3 2. Chuyên Đề 2.1 LỜI KHUYÊN CHO NGƯỜI KHIẾM THỊ KHI MUA MÁY VI TÍNH Nguồn: http://www.afb.org/Section.asp?SectionID=4&DocumentID=2268 Người dịch: Ngọc Liên Biên soạn: Đặng Hoài Phúc (Những phần viết thêm có dấu * đứng trước) Dưới đây là một vài hướng dẫn và lời khuyên cho người khiếm thị khi mua máy vi tính. Một vài điều sẽ khác với những gì bạn đọc trên các tạp chí vi tính thông thường hay nghe bạn bè giới thiệu, vì những lời khuyên này dành riêng cho những người cần công nghệ trợ giúp trên máy tính. Thứ nhất - Máy vi tính: Nên mua các nhãn hiệu có tiếng như Dell, Gateway, hoặc Hewlett-Packard. Các công ty này có trợ giúp kỹ thuật khá tốt (dù chưa có trợ giúp cho các công nghệ trợ giúp Chắc trong tương lai sẽ có. * Những lý do để chọn mua một bộ máy vi tính từ các công ty có tiếng bao gồm: dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật và bảo hành tốt, các thiết bị được kiểm tra tính tương thích cao và các bộ máy được lắp ráp theo dây chuyền nên độ ổn định của máy sẽ cao hơn. Tuy nhiên, đối với thị trường máy tính ở Việt Nam vẫn còn chưa chuyên nghiệp, đặc biệt là trong các khâu hỗ trợ kỹ thuật và bảo hành. Thứ hai - Bộ nhớ: Ít nhất phải 2 gigabytes. Riêng phần mềm đọc màn hình đã chiếm bộ nhớ khá nhiều, đó là chưa nói đến các phần mềm khác cũng ngốn bộ nhớ không ít như phần mềm xử lý âm thanh kỹ thuật số chẳng hạn. * Việc chọn bộ nhớ (RAM) cho máy vẫn còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như tài chính cho phép để bạn mua máy, chạy hệ điều hành nào, sử dụng những ứng dụng gì trên máy. Nhìn chung, nếu bạn không hạn hẹp về tài chính, trang bị bộ nhớ máy từ 2GB trở lên là rất tốt. Tuy nhiên, chạy hệ điều hành Vista, dùng MS Office và một số ứng dụng không yêu cầu cấu hình cao thì bộ nhớ 1GB cũng chạy tốt. Trong khi với XP, bộ nhớ máy nên có ít nhất là 512MB. Thứ ba - Ổ cứng: Dung lượng tối thiểu 80 gigabytes; ổ cứng tương đối rẻ, mà dung lượng của các chương trình máy tính thì càng ngày càng lớn. 80 gigabytes giúp bạn lưu được hàng ngàn tập tin (files) MP3, và rất nhiều các văn bản dạng text hoặc dạng word. * Nếu bạn dự định chạy HD(H Vista, dung lượng ổ cứng đề nghị nên ít nhất 120GB; có thể dành cho ổ đĩa hệ thống 60GB và ổ dữ liệu là 60GB. Thứ tư - Tốc độ bộ xử lý: Dân bán máy tính thường nổ về phần này quá nhiều. Người sử dụng máy vi tính thông thường không cần phải xài máy chạy nhanh nhất trên thị trường. Chừng 1.6 GHz là đủ nhanh rồi. * Bộ xử lý nên dùng những dòng từ Core 2 trở lên, tốc độ khoảng 1.6GH. Z. Bạn thật sự chỉ nhận thấy sự khác nhau khi dùng các chương trình xử lý âm thanh, làm DVD... Thứ năm - Hệ điều hành: hãng Microsoft mới tung bản Windows Vista tháng 1 năm 2007, có cả phần mềm đọc màn hình (Narrator) và phóng đại màn hình. (Magnifier) Windows XP Professional cũng là một lựa chọn hữu hiệu, nếu bạn tìm được. Còn với Apple Macintosh của hãng Apple thì chỉ có mỗi VoiceOver là phần mềm đọc màn hình. Rất ít người khiếm thị sử dụng máy Mac. * Ở Windows Vista, Microsoft đã nâng cấp chương trình Narrator, một chương trình đọc màn hình cơ bản với nhiều chức năng mới. Ngoài ra, Vista cũng nâng cấp bộ đọc mới với chuẩn Sapi 6. Giọng đọc có tên là Microsoft Anna, dễ nghe hơn Microsoft Sam nhiều. Hiện nay, trên HĐH Windows có rất nhiều chọn lựa cho chương trình đọc màn hình. Ví dụ: Jaws, Window-eye (phần mềm thương mại), NVDA (miễn phí). Trên HĐH Linux, hiện có nhiều hãng cũng tích hợp các trình đọc màn hình vào bản phân phối của họ như Redhat có EmacSpeak, IBM có LSR (Linux Screen Reader), Sun có Orca... Thứ sáu - card màn hình Video/display card): Bộ nhớ card màn hình phải có ít nhất 64 megabytes. Nếu bạn còn nhìn được đôi chút, nên mua màn hình phẳng, ít nhất cỡ 17 inch. Nếu bạn không nhìn thấy gì thì có thể tiết kiệm bằng cách khỏi mua màn hình. Thứ bảy - card âm thanh (Sound Card): nên mua card âm thanh có thể phát được âm thanh từ nhiều nguồn khác nhau, ví dụ như Sound Blaster Live của hãng Creative Labs. Card này giúp bạn đồng thời vừa có thể dùng được một số phần mềm nhạc cụ điện tử, ví dụ như Eloquence, thường đi kèm khi bạn mua phần mềm đọc màn hình, vừa nghe được các audio (âm thanh) trên Internet. * Hiện nay, hầu hết các card âm thanh hỗ trợ nghe nhiều kênh (multiple channel). Tuy nhiên, nếu bạn có những công việc liên quan đến xử lý âm thanh, nên trang bị một card âm thanh rời, hỗ trợ nhiều dạng tầng số cho output và input. Thứ tám - Thiết bị lưu trữ: Nên mua kèm một ổ CD-rewritable đi cùng theo máy. Thiết bị này giúp bạn sao lưu (back up) các tập tin của mình – CD có thể lưu đến 650 megabytes dữ liệu. * Hiện nay các đầu đọc/ghi CD/DVD giá cũng khá rẻ. Bạn có thể trang bị cho mình một ổ đọc/ghi CD/DVD. Thứ chín - cổng ngoại vi (port) và khe cắm (Slots): Bây giờ cổng ngoại vi chuẩn thường là USB port. Nhớ là mua máy vi tính phải có vài cổng USB. Các cổng nối tiếp (serial ports) đã từ từ không còn được hỗ trợ ở các máy đời mới. Khá nhiều thiết bị trợ giúp dùng cổng nối tiếp (serial ports). Bạn có thể mua thêm thiết bị chuyển cổng USB thành cổng nối tiếp (serial). Chúc bạn chọn cho mình một chiếc máy tính phù hợp và tốt. 2.2 Nghe radio TV online chất lượng cao Tác giả: Nguyễn Hoàng Bảo Vũ Hiện nay có khá nhiều phần mềm hỗ trợ chúng ta nghe radio và xem TV online. Với một đường truyền Internet ADSL thì nghe radio, xem TV, film ảnh Online không còn là điều khao khát sa sỉ của mọi người nữa.. Trong số những phần mềm nghe radio xem TV online thì hầu hết bạn phải mua và điều đó quả khó khăn đối với chúng ta. Tuy nhiên, với các trang web dưới đây hy vọng sẽ làm thỏa mãn cơn khác khám phá radio TV online của bạn Để nghe được radio online, trước hết máy tính của bạn phải cài đặt: • Windows Media: phần này thì dĩ nhiên là ok rồi, vì hệ điều hành windows đã hỗ trợ chúng ta rồi. • Winamp: www.winamp.com • Real Player: www.reaaudio.com Sau khi cài đặt các phần mềm nói trên vào hệ thống, bạn hãy vào các trang web mà tôi sẽ giới thiệu dưới đây để được thưởng thức các kênh radio với chất lượng như đang nghe trên sóng FM. Đầu tiên là phải kể đến 2 trang: www.brmb.co.uk và trang www.southernfm.co.uk đây là hai trang web trong hệ thống kênh âm nhạc, tin tức dành cho Sussex sau khi kết nối thành công, bạn hãy nhấn chữ H đến tiêu đề mà jaws sẽ đọc là: Listen Live. Một cửa sổ mới hiện ra và bạn sẽ được nghe live. Đây là slow quality. (chất lượng thấp) Bạn hãy nhấn esc và sau đó nhấn vào link: Switch to HIGH quality (nghe với chất lượng cao). Lúc này bạn sẽ được nghe với chất lượng không thua gì khi nghe trên FM. Hai kênh này có khá nhiều show âm nhạc hấp dẫn và kéo dài từ 2 đến 4 giờ mỗi ngày đặc biệt là Vào lúc 16 giờ đến 19 giờ giờ quốc tế mỗi chủ nhật thì cả hai kênh đều phát chung một show mà khi nghe tên có lẽ bạn sẽ khó bỏ qua dù cơn buồn ngủ đang tấn công bạn vì lúc đó là 23 đến 02 giờ giờ Việt Nam. Vâng?! Tôi đang nói đến show có tên: Top 40 UK music chart: (bản xếp hạn 40 ca khúc trong tuần) Late night love: là tên của một show âm nhạc được phát hàng ngày lúc 21 đến 00 giờ giờ quốc tế tức là 4 đến 7 giờ giờ Việt Nam. Đây là một show âm nhạc, thông tin, tư vấn tình cảm được phát trực tiếp và với phần dẫn dắt của chuyên viên tâm lý xã hội. Khán giả sẽ gọi điện vào để tâm sự chuyện gia đình, bạn bè, những gút mắt mà đó là hiệu quả tất yếu của một xã hội phát triển. Còn gì tuyệt vời hơn khi ta đang trong cơn tuyệt vọng mà lại được những chuyên viên tâm lý lắng nghe, giải bày, chia sẻ tâm sự cùng bạn để rồi sau đó lại được nghe thêm một lời khuyên, đồng cảm từ một ca khúc nói lên tâm trạng của bạn lúc này Với bản tin đầu giờ gồm tin tức mới cập nhật, tin thể thao, tin thời tiết tin văn hóa chỉ kéo dài trong 1 phút sẽ giúp cho bạn nắm bắt kịp thời mọi diễn tiến vừa sảy ra trên thế giới. Điểm thú vị là với lối dẫn dắt khá chuyên nghiệp của các mC và DJ bạn như lạc vào một thế giới cực kì năng động choáng ngợp với lượng thông tin, âm nhạc dầy đặt mà không hề trống sóng. Đó cũng chính là su thế phát thanh hiện đại su thế (none stop Melody) Kế tiếp bạn hãy truy cập vào trang web: www.blindradio.com. sau khi kết nối thành công, bạn hãy chọn trong bản danh sách các thể loại âm nhạc mà bạn muốn thưởng thức gồm: • 60/70/80/90s • Adult Contemporary • Alternative / Independent • Arts / Classical • Business • Celtic • CHR / Top 40 • Christian / Family / Religious • Christmas • Classic Rock • College • Country • Dance / Electronica • Easy Listening / Funk • Ethnic • Folk • Full Service • Gospel • Hard Rock / Metal • Hispanic / Spanish / Portugese • Jazz • Latin • Love Songs • Mixed Music • New Age • News • News Bulletin • Oldies / Old Time Radio • Public/Community • Reggae/Ska • Rhythm n Blues • Rock • Science/Education • Soft Rock • Soul • Sports • Talk • Urban Contemporary • Urban/HipHop chọn 1 trong 39 thể loại và nhấn enter hay spacebar. Nội dung trang web được tải xuống sẽ liệt kê danh sách các kênh radio có thể loại nhạc mà bạn đã chọn với các thông tin về quốc gia, chất lượng, âm thanh và phần mềm dùng để nghe rất cụ thể. Các kênh này thường được load xuống theo chuẩn fiel *.m3u, *.asx, *.Ra nên bạn có thể download xuống cho vào ổ cứng để khi nào cần nghe thì chọn file rồi kết nối. Lưu ý: nó chỉ download file với đường dẫn chứ không phải là download file âm thanh vì các chương trình này đều phát live (trực tiếp và chỉ tồn tại trên Internet mà không hề có ở các giải băng tần khác.) Trang web kế tiếp mà tôi muốn giới thiệu cho bạn là: www.birminghamusic.co.uk. Giống như trang www.blindradio.com, bạn cũng sẽ phải chọn thể loại nhạc trong hộp danh sách rồi sau đó chọn một trong số những biểu tượng mà trải nghiệm. www.radiobangkok.net: đây là trang web chính thức của đài phát thanh Bangkok-Thái Lan. Tuy là đài BangKok nhưng phát hoàn toàn bằng Anh ngữ với nhiều show âm nhạc tin tức, quản cáo hấp dẫn. Sau khi giao diện trang web được tải xuống, bạn chỉ việc nhấn vào dòng chữ: Listen with Window Media là chờ nghe thôi. Các trang web radio, TV online www.vtc.com.vn, có lẽ trang này quá quen với chúng ta rồi nên tôi sẽ không nói nhiều về nó. Bạn chỉ cần chọn biểu tượng tên kênh TV, Radio muốn thưởng thức rồi enter là xong. Muốn ngưng bạn chỉ cần nhấn esc. Cuối cùng, tôi xin phép được giới thiệu bạn 2 trang TV online nữa là: kênh MTV châu âu với địa chỉ: www.mtvuber.com Chỉ đơn giản là vào trang web rồi ngồi chờ Vidio tải xuống và xem mà thôi. Do đây là kênh MTV với chất lượng hình ảnh, âm thanh cao nên bạn cũng phải chọn thời điểm mà tốc độ Internet tốt nhất để xem. www.vietnamitv.com: đây có lẽ là trang web Radio, TV hàng đầu tại Việt Nam với hàng chục kênh truyền hình, phát thanh rất tốt. Sau khi giao diện trang web xuất hiện, bạn chọn kênh muốn xem trong hộp danh sách rồi chờ nó tải xuống. Ở trang này tương tự như trang www.vtc.com.vn, bạn cũng sẽ được xem 5 kênh từ VTC1 đến VTC5, VTV1 đến VTV4, HTV 7, 9, Đồng Nai1! Và 2 Hanoi TV, Info TV thuộc VCTV9, tuổi trẻ TV, Truyền hình, Thanh Niên Radio, VOV1 đến VOV 6 không có VOV 4 và VOV 5 Trang web cũng có khá nhiều kênh TV và Radio nước ngoài như CCTV9, ABCNews, CNN, MTV Uber, và nhiều kênh radio nổi tiếng với bạn như VOANews… Một điểm thú vị của trang www.vietnamitv.com là bạn có thể xem được các bộ phim nổi tiếng đã phát trên truyền hình được lưu lại trên server và luôn được cập nhật. với những trang web vừa giới thiệu, hy vọng bạn sẽ có thêm một sự lựa chọn cho món thực đơn giải trí của mình sau Những giờ lao động, học tập mệt mỏi. 2.3 Một số thủ thuật định dạng và xử lý trong MS Word Nguồn tham khảo: http://zensoft.vn Người soạn: Phạm Thị Kim Thoa 2.3.1 Làm con trỏ quay về vị trí cũ Những ai đã từng phải thao tác với file văn bản có hàng chục trang hẳn đã thấm thía “nỗi đau” khi phải dò tìm sửa chữa ở những trang khác nhau. Ví dụ: Bạn đang sửa chữa một câu ở trang 17 thì đột nhiên muốn xem lại vài dòng ở trang 1. Ta nhấn Ctrl + home về lại trang 1 (hoặc nhấn Ctrl+Trang trước hoặc Ctrl+Trang sau để chuyển đổi giữa các trang), nhưng sau đó để tiếp tục công việc ở trang 17 thì phải làm sao đây? Thật ra, bạn chỉ cần nhấn Shift + F5 là con trỏ sẽ tự động nhảy về đúng vị trí cũ mà bạn đang thao tác lúc nãy. Đặc biệt, sau khi lưu và đóng file thì ở lần mở sau, con trỏ sẽ vẫn nằm ở trang đầu. 2.3.2 Chuyển đổi text thành bảng và ngược lại a. Chuyển bảng thành text: - Chọn bảng muốn chuyển thành text sau đó nhấn Alt + A vào trình đơn table (Bảng) nhấn mũi tên xuống tới convert submenu, mở submenu và chọn table to text và nhấn enter sau đó chọn dấu cách cho các chữ của mỗi cột, chọn xong thì nhấn enter hoặc nhấn tab đến Ok button rồi nhấn Enter hoặc khoảng trắng. b. Chuyển text thành bảng: - Chọn đoạn văn cần chuyển rồi sau đó nhấn Alt + A vào trình đơn table nhấn chữ v hoặc nhấn mũi tên xuống tới Convert submenu rồi mở submenu chọn mục Text to table rồi nhấn Enter. Ở mục table size: chọn kích thước bảng. Mục number of columns chọn số cột. Mục number of rows chọn số dòng. + Ở mục Autofit behavior chọn kích thước của cột. + Nhấn nút Auto Format chọn dạng bảng rồi tab đến Ok và nhấn Enter hoặc khoảng trắng. - Sau khi lựa chọn hết các thông số nhấn tab đến Ok button và kích hoạt vào. 2.3.3 Tìm và thay thế những ký tự đặc biệt Chức năng tìm kiếm của MS Word đã quá quen thuộc rồi nhưng chắc hẳn bạn chỉ mới tận dụng nó để tìm kiếm chữ thông thường. Vẫn còn một khả năng còn ẩn giấu, đó là tìm kiếm những ký tự không hiển thị khi in như khoảng cách giữa các chữ hay các đoạn. Bạn hãy nhấn Ctrl + F (hoặc nhấn Alt + E mũi tên xuống tới find và nhấn Enter) để mở cửa sổ Find. Sau đó nhấn tab và kích hoạt vào nút More, rồi tiếp tục nhấn tab tới Special rồi nhấn Enter. Các ký tự đặc biệt đã được liệt kê đầy đủ ở đây nên bạn chỉ cần nhấn mũi tên lên xuống để chọn cái cần tìm hoặc thay thế là xong rồi nhấn Enter, sau đó nhấn nút findnext để lần lượt tìm rồi nhấn Exc nếu không muốn tìm nữa 2.3.4 Ta có thể dùng hộp thoại autoCorrect Options đ(các tùy chọn tự động sửa) để tự động thay thế khi soạn thảo văn bản. Khi gõ văn bản bạn sẽ thường gặp các cụm từ thường lập đi lập lại, Để tiếc kiệm thời gian, bạn có thể viết tắt cho các cụm từ đó để Word tự động thay thế ví dụ như khi gõ HCM Word có thể chuyển thành Hồ Chí Minh. Trong MS Word có thiết lập chế độ tự động chỉnh sửa từ ngữ dành cho người sử dụng, - Nhấn Alt + T vào menu Tools mũi tên xuống tới AutoCorrect Options rồi nhấn Enter - Xuất hiện hộp thoại AutoCorrect, nhấn Ctrl + Tab chọn thẻ AutoCorrect: - Nhập ký tự cần sửa ở ô Replace (thay thế). - Nhập từ ngữ đúng ở ô Replace With (Thay thế với) rồi nhấn lệnh coppy rồi mới vào hộp thoại) - Nhấn nút Add để thêm vào danh sách định nghĩa. - Nhấn Tab đến Ok button rồi kích hoạt vào. Sau khi thiết lập xong, khi bạn gõ từ được định nghĩa và nhấn phím khoảng cách (space), MS Word sẽ tự động sửa lại bằng từ bạn đã thay thế cho từ đó. Ở đây lấy ví dụ khi gõ chữ “"HCM" sẽ được thay thế thành "Hồ Chí Minh". 2.3.5 Vai trò của section trong trình bày văn bản Một số trường hợp khi xây dựng một văn bản (thường là các đề án, luận văn...), chúng ta thường có nhu cầu trình bày phong phú và đa dạng trong cùng một tập tin văn bản, ví dụ như thiết lập nhiều hệ thống lề cho văn bản; hướng giấy khi in ấn; nhiều hệ thống header, footer khác nhau; nhiều hệ thống thứ tự số trang và thiết lập chế độ bảo vệ khác nhau cho mỗi đoạn... trong cùng một văn bản. Có thể bằng cách này hay cách khác, bạn dùng các công cụ trong ứng dụng thực hiện được các tính năng trên, tuy nhiên chúng ta có thể sử dụng một phương pháp chia đoạn và sẽ thực hiện các chức năng trên từng đoạn nhờ công cụ chia đoạn Section. a. Chia văn bản thành nhiều Section (đoạn, phần). Đặt con trỏ vào vị trí muốn chia đoạn, sau đó nhấn Alt + I vào menu Insert, mũi tên xuống tới Break và nhấn Enter, ta có các lựa chọn như sau: Để chèn thêm section, ta chọn 4 lựa chọn ở mục Section break types, cụ thể như sau - Next page: Section mới bắt đầu từ đầu trang tiếp theo. - Continuous: Section mới bắt đầu ngay tại vị trí con trỏ. - Even page: Section mới bắt đầu từ trang chẵn tiếp theo - Odd page: Section mới bắt đầu từ trang lẻ tiếp theo. - Chọn xong ta nhấn tab đến Ok button và nhấn Enter hoặc khoảng trắng. Sau khi thực hiện xong thao tác trên, văn bản đã được chia thành hai phần, phần sau cách phần trước bởi ranh giới là dấu Section break mà ta vừa chèn vào Bằng cách này, ta có thể chia một tập tin văn bản thành nhiều Section theo ý muốn. b. Thiết lập nhiều hệ thống lề (Margin) và hướng giấy in (Orientation) trong cùng một văn bản. Ta có thể thiết lập mỗi một section có một hệ thống lề (Margin) khác nhau theo ý muốn, cách làm như sau: Di chuyển con trỏ vào Section muốn thiết lập lề, nhấn Alt + F vào menu File, mũi tên xuống tới Page setup rồi nhấn Enter, chọn Tab Margin. Ta thiết lập lề cho trang in bình thường theo ý muốn, - Ở mục top chọn lề trên - Ở mục bottom chọn lề dưới - Ở mục left chọn lề trái - Ở mục Right chọn lề phải Và cuối cùng, muốn chế độ lề vừa thiết lập chỉ áp dụng cho Section ngay vị trí con trỏ thì ta nhấn tab đến mục Apply to ta dùng mũi tên để chọn This section, nếu muốn chế độ căn lề áp dụng cho toàn bộ văn bản ta chọn Whole document. Tương tự ta cũng thiết lập được hướng giấy in cho riêng từng Section tại mục multiple Paper. Chọn xong rồi nhấn tab tới Ok button và nhấn Enter hoặc khoảng trắng. 3. Mẹo vặt 3.1 Một số phím tắt cho Windows Tác giả: Đặng Hoài Phúc Có rất nhiều phím tắt của Windows dưới đây bạn đã quá quen thuộc nhưng hi vọng sẽ có một số phím mới hữu ích. Win mở Start Menu Win+R mở hộp thoại Run Win+M Thu nhỏ toàn bỏ các cửa sổ chương trình đang mở Win+Shift+M Phóng lớn toàn bộ các cửa sổ đang mở Win+L Khóa Windows Win+E Mở chương trình quản lý tập tin Windows Explorer Win+F Mở hộp thoại tìm kiếm Win+U Mở trình quản lý các tiện ích gồm trình đọc màn hình, trình phóng lớn... Win+D Xem trên desktop và thu nhỏ toàn bộ các cửa sổ Win+F1 Mở trang giúp đỡ của Windows Win+Pause Mở cửa sổ thuộc tính của hệ thống Alt+Tab Chuyển đổi giữa các cửa sổ chương trình Alt+F4 Đóng cửa sổ hiện tại Alt+Enter Mở hộp thoại thuộc tính của mục hiện tại Alt+SPACEBAR Mở thực đơn hệ thống của cửa sổ hiện hành Alt+SPACEBAR+N Thu nhỏ cửa sổ hiện hành Alt+SPACEBAR+R Phục hồi kích thước bình thường cửa sổ hiện hành Alt+SPACEBAR+C Đóng cửa sổ hiện hành Alt+SPACEBAR+X Phóng lớn cửa sổ hiện hành Ctrl+Alt+Delete Mở trình quản lý công việc. Lưu ý, trên Vista mở cửa sổ đăng nhập Windows có nhiều chọn lựa khác nhau. Ctrl+Shift+Esc Mở trình quản lý công việc Ctrl+Esc Mở Start menu Shift Nhấn Shift khi bỏ CD vào để ngăn không cho CD tự động chạy Shift+Delete Xóa một mục vĩnh viễn. 3.2 Chạy các ứng dụng Windows với hộp thoại Run Tác giả: Đặng Hoài Phúc Nhiều khi, bạn nhận thấy dùng hộp thoại Run bằng cách nhấn Win+r để chạy một chương trình hay tiện ích của Windows sẽ là rất tiện. Trong phần mẹo vặt này tôi giới thiệu các bạn những lệnh gọi các ứng dụng/chương trình thông dụng với hộp thoại Run. Bạn nhấn Win+r để chạy hộp thoại rất; sau đó gõ một trong các lệnh sau rồi enter để chạy chương trình/tiện ích Windows. appwiz.cpl Chạy tiện ích quản lý cài đặt/tháo cài đặt của Windows (Add/Remove) Calc Chạy chương trình tính toán Cleanmgr Dọn dẹp ổ cứng (Cleanup) Control Mở bảng điều khiển (Control Panel) Cmd Mở cửa sổ gõ lệnh (Command Prompt) Explorer Mở Windows Explorer Fsmgmt.msc Mở các thư mục chia sẻ Firewall.cpl Mở tiện ích cấu hình bức tường lửa (Firewall) Hdwwiz.cpl Chạy tiện ích cài phần cứng (Add Hardware) Logoff Đăng xuất (log off) máy tính Msconfig Cấu hình và quản lý chương trình chạy khi khởi động Msinfo32 Mở tiện ích thông tin hệ thống Notepad Chạy trình soạn thảo Notepad Powercfg.cpl Mở tiện ích cấu hình các tùy chọn điện (Power Options) Regedit Mở trình quản lý registry Sndrec32 Chạy chương trình thu âm của Windows (Sound Recorder). Cho Windows XP/2K. Sndvol32 Mở quản lý volume (Volume control), cho Win XP/2K. Taskmgr Chạy trình quản lý tác vụ Wmplayer Chạy trình nghe nhạc Windows Media Wab Mở danh sách địa chỉ (Address Book) WinWord Mở chương trình soạn thảo Microsoft Word Winver Kiểm tra phiên bản của Windows Wupdmgr Mở tiện ích quản lý cập nhật Windows (Windows Update) Write Chạy trình soạn thảo Wordpad 3.3 Vài tính năng thú vị khi dùng Jaws với IE 7 Tác giả: Đặng Hoài Phúc Bạn có thể đã biết một số phím tắt khi Jaws làm việc trong các tài liệu HTML hoặc ở chế độ bộ nhớ ảo (virtual buffer) như khi duyệt web nhấn chữ F để đến một trường trong biểu mẫu, L để đến danh sách, T đến bảng, H đến tiêu đề, n đến vùng có văn bản gồm 25 ký tự, M đến khung và có thể thêm phím Shift để đi lùi về trước... Tuy nhiên, khi bạn muốn chọn và copy thông tin trong một bảng hoặc danh sách thì bạn sẽ làm như thế nào? Bạn có thể dùng cách chọn thông thường như khi làm việc trong các trình soạn thảo với phím Shift nhấn dữ và phím mũi tên để chọn dòng và copy. Nhưng cách này sẽ mất thời gian khi bạn muốn chọn một bảng hay một danh sách có nhiều nội dung, với Jaws bạn có thể chọn một đối tượng để copy ví dụ như một bảng thì bạn chỉ cần di chuyển đến bảng đó và nhấn F8; sau đó nhấn Control+c để copy. IE 7 giới thiệu tính năng duyệt trang web theo thẻ (tab) rất tiện lợi. Bạn có thể duyệt nhiều trang web trong cùng một cửa sổ chính và chỉ cần nhấn Ctrl+tab để chuyển đổi giữa các trang web. Tuy nhiên, có những trường hộp nhấn Ctrl+tab IE không chuyển thì bạn có thể nhấn Alt+Enter để phóng lớn cửa sổ trang web hiện tại rồi nhấn Ctrl+tab để chuyển. Lỗi này thường gặp khi dùng script đọc tiếng Việt Các bạn có để ý với script đọc tiếng Việt mới sẽ không còn trường hợp bỏ dòng, nhấn Control để ngưng đọc con trỏ sẽ đứng tại vị trí đó và hơn nữa là chạy ổn định hơn .so với phiên bản cũ không? Điều này là vì trong script mới tôi đã sửa lại để script sử dụng tập tin cấu hình của ứng dụng thay vì sử dụng chung một tập tin cấu hình cho tất cả các ứng dụng như trước đây. Khi đọc tất cả (Insert+mũi tên xuống), bạn có thể nhấn phím Shift phải để tới hoặc Shift trái để lùi, nhấn phím trang trước để tăng tốc độ và trang sau để giảm. Lưu ý, khi dùng phím Shift để tới hoặc lùi, bạn nên tắt chế độ Sticky Key của Windows trong Control Panel. Vì nếu không tắt, mặc định nhấn Shift 5 lần Windows sẽ bật hộp thoại của Sticky Key. 4. Hỏi Đáp Trong phần hỏi đáp của AccessTech số 1, chúng tôi xin trả lời 2 câu hỏi thường gặp của một số bạn trong thời gian gần đây. Nếu các bạn có những câu hỏi về CNTT, xin vui lòng gửi lên diễn đàn Sao Mai Quán tại www.saomaiquan.org/forum hoặc gửi email cho chúng tôi tại newsletter@xxxxxxxxxxxxxxx Ngoài ra, bạn cũng có thể đăng ký mailing list SMCC để gửi câu hỏi đến gần 100 thành viên bằng cách gửi email đến smcc-request@xxxxxxxxxxxxx và dòng Subject ghi: "subscribe"; sau đó bạn sẽ nhận được một email xác nhận việc đăng ký. Bạn chỉ cần nhấn lệnh trả lời và gửi để là hoàn tất việc đăng ký. 4.1 Q. Máy tôi dùng Windows Vista với Jaws, tôi không tìm thấy mục Stereo Mix hoặc Wave Out trong hộp thoại Volume? A. HĐH Vista quản lý Volume hoàn toàn với giao diện và cách thức mới. Bạn có thể tìm thấy biểu tượng Volume trên khay hệ thống bằng cách nhấn Insert+F11. Sau đó nhấn Enter để mở trình đơn ngữ cảnh. Ở đây, bạn tìm thấy các mục như sau: Open Volume Mixer: cho phép bạn thiết lập âm lượng cho máy và cho từng ứng dụng đang chạy. Playback Devices: Mở hộp thoại quản lý các thiết bị nghe như loa (Speaker). Recording Devices: mở hộp thoại quản lý các thiết bị thu âm như Microphone, Line-in, Stereo Mix... Sounds: Mở hộp thoại quản lý và gán âm thanh cho các sự kiện của Windows. Mặc định, Vista tắt một số thiết bị thu âm vì thế bạn không thấy những thiết bị như Stero Mix, Wave Out giống như khi dùng trên XP. Bạn mở hộp thoại quản lý thiết bị thu âm (Recording Devices). Đứng tại danh sách các thiết bị, nhấn Application và mũi tên xuống check vào mục Show Disabled Devices (Hiển thị các thiết bị tắt). Lúc này, máy của bạn sẽ liệt kê toàn bộ các thiết bị thu âm mà card âm thanh của bạn có hỗ trợ. 4.2 Q. Làm sao để đổi giọng đọc tiếng Anh trong phần script đọc tiếng Việt? A. Bạn về cửa sổ Jaws và nhấn Ctrl+Insert+s và mũi tên xuống chọn Sapi5 và nhấn Enter. Vào trình đơn (tùy chọn), mũi tên xuống chọn và mở Voices. Sau đó, kích hoạt Global Adjustment. Nhấn tab đến mục Person và dùng mũi tên để chọn giọng tiếng Anh bạn thích và nhấn Enter. Lúc này, script sẽ sử dụng giọng đọc bạn vừa chọn để đọc phần tiếng Anh. Mời bạn đón đọc tạp chí SMQ AccessTech số 2 được phát hành đầu tháng 5, 2008 Sao Mai Quán www.saomaiquan.org