[PWC-MEDIA] persbericht UTwente: Op jacht naar die laatste tumorcel
- From: <w.r.vanderveen@xxxxxxxxxx>
- To: <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Wed, 24 Oct 2012 09:33:03 +0000
Op jacht naar die laatste tumorcel
Grootste ‘vangkans’ bij analyse hele bloedvolume patiënt
Om écht betrouwbaar de circulerende tumorcellen (CTC’s) in bloed te detecteren,
bij een patiënt met uitgezaaide borst-, prostaat- of colorectale kanker, is
veel meer bloed nodig dan het gebruikelijke buisje van 7.5 milliliter. Deze
CTC’s zijn de oorzaak van uitzaaiingen in een kankerpatiënt, door ze goed te
karakteriseren kun je diens prognose bepalen en de meest effectieve
behandeling kiezen. Maar om ook ‘die ene cel’ eruit te halen, is eigenlijk een
soort dialyse nodig van het hele bloedvolume van de patiënt, concludeert dr.ir.
Frank Coumans, van het MIRA Instituut voor Technische Geneeskunde en
Biomedische Technologie van de UT, in een artikel in het vaktijdschrift
Clinical Cancer Research. Hij promoveerde onlangs cum laude op het onderwerp.
De gebruikelijke analyse van circulerende tumorcellen (CTC’s) gebeurt met een
sample van 7.5 milliliter bloed, waarbij de CTC’s van het bloed worden
gescheiden met magnetische deeltjes. Uit Coumans’ onderzoek, blijkt echter dat
bij bijna de helft van de patiënten van wie bekend is dat ze uitzaaiingen
hebben, volgens deze methode géén CTC’s worden aangetroffen. Voor deze
patiënten is het een onvoldoende betrouwbare indicatie voor uitzaaiingen en als
geen CTC geïsoleerd kan worden, kan ook het behandelplan niet ‘op maat’ worden
aangepast aan de patiënt.
Lastig te herkennen
Dat heeft verschillende oorzaken. De CTC’s zijn niet gemakkelijk te
onderscheiden van andere cellen: in bloed zijn vrij veel cellen aanwezig die op
CTC’s lijken. Daarom wordt er bij de analyse onder meer gekeken naar het
epitheel adhesie molecuul (EpCAM), dat niet voorkomt op bloedcellen maar cellen
van organen ‘aan elkaar plakt’, naar cytokeratine en naar het eiwit CD45 dat
voorkomt op alle witte bloedcellen. Witte bloed cellen die tegen de verwachting
in een beetje EpCAM en cytokeratine hebben, en weinig CD45 hebben kunnen per
ongeluk als circulerende tumor cellen geteld worden. Ook bij het verrijken van
CTC uit het bloed met behulp van magnetische deeltjes kan de telling misgaan,
bijvoorbeeld doordat het magneetveld te zwak is om de CTC te vangen. Tot slot
kan de concentratie van CTC’s zo laag zijn dat de kans wel heel klein is dat er
een CTC in het buisje bloed belandt. Dit laatste blijkt het geval: Twee
buisjes bloed afnemen in plaats van één heeft geen enkel effect: de
concentratie van CTC’s verloopt logaritmisch, dus de kans is niet opeens
verdubbeld.
Groot volume
Uit eerder onderzoek uit de groep Medical Cell Biophysics van prof. Leon
Terstappen, waar Coumans ook zijn promotieonderzoek heeft uitgevoerd, blijkt
dat nog wel winst te halen is met een verbeterde CellSearch analyzer,
bijvoorbeeld met een betere belichting. Maar om echt een trefkans van 99
procent te bereiken, is volgens Coumans een extra technologie nodig, met een
bloedvolume van vijf liter. Dat werkt het best met vers bloed, daarvoor is een
soort dialyse of aferese nodig die bestanddelen uit het bloed haalt en ‘de
rest’ weer terugleidt naar de patiënt: de CTCTrap of CTC TheRapeutic APheresis.
[cid:a2575d09-4d9e-ab65-3f80-36c3e1a00330]
Coumans’ onderzoek maakt deel uit van een groot Europees onderzoeksprogramma
(http://www.utwente.nl/tnw/ctctrap/). Dit programma levert, verwacht hij, een
techniek op die dan de klinische fase in kan gaan. Omdat uitzaaiingen de
prognose van kankerpatiënten vaak drastisch verslechteren, is een betere
‘vangkans’ van CTC’s en beter begrip van de mechanismen die hierin een rol
spelen, van groot belang.
Het artikel ‘Challenges in the Enumeration and Phenotyping of CTC’ door Frank
Coumans, Sjoerd Ligthart, Jonathan Uhr en Leon Terstappen, is verschenen in het
vakblad Clinical Cancer Research van de American Association for Cancer
Research (ACCR). Dit artikel, en ook het proefschrift van Coumans (of de
samenvatting ervan) zijn digitaal toe te sturen.
Contactpersoon voor de pers: Wiebe van der
Veen<mailto:w.r.vanderveen@xxxxxxxxxx>, tel (053)4894244 of 0612185692
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] persbericht UTwente: Op jacht naar die laatste tumorcel - w.r.vanderveen
