[PWC-MEDIA] Promotieonderzoek: Humanistisch vormingsonderwijs richt zich vooral op persoonlijke en sociale ontwikkeling van leerlingen

  • From: Yvette Nelen <Y.Nelen@xxxxxx>
  • Date: Wed, 16 Nov 2022 13:03:03 +0000

[cid:image002.jpg@01D8F9C4.23A39920] PERSBERICHT
Humanistisch vormingsonderwijs richt zich vooral op persoonlijke en sociale 
ontwikkeling van leerlingen

16 november 2022

Docenten die humanistisch vormingsonderwijs verzorgen op de basisschool hechten 
vooral veel waarde aan het stimuleren van de persoonlijke en sociale 
ontwikkeling van hun leerlingen. Iets minder aandacht is er voor hun 
maatschappelijke ontwikkeling, zo beschrijft Eveline Oostdijk in haar 
promotieonderzoek. Op 17 november verdedigt zij haar proefschrift Leren zelf 
denken en samen leven. Humanistisch vormingsonderwijs op de openbare 
basisschool aan de Universiteit voor Humanistiek.

In de Nederlandse wet is vastgelegd dat ouders en kinderen in het openbaar 
onderwijs ook recht hebben op levensbeschouwelijk onderwijs. Zij kunnen kiezen 
uit godsdienstig of humanistisch vormingsonderwijs. Humanistisch 
vormingsonderwijs (hvo) beoogt als vak een bijdrage te leveren aan zowel de 
individuele ontwikkeling als aan de maatschappelijke ontwikkeling van 
leerlingen. 'Zelf denken' en 'samen leven' staan daarbij als humanistische 
waarden centraal. In de lessen worden leerlingen gestimuleerd om over morele 
vragen na te denken, vaak via bepaalde thema's en vanuit humanistische 
kernwaarden zoals vrijheid en gelijkwaardigheid. De lessen hvo worden één keer 
per week gegeven door een vakdocent hvo.

Het promotieonderzoek van Eveline Oostdijk geeft inzicht in het curriculum en 
de praktijk van humanistisch vormingsonderwijs op de basisschool. Het is een 
breed onderzoek waarbinnen zowel het humanistisch-theoretisch gewenste 
curriculum, als het feitelijk gegeven curriculum zijn meegenomen, en ook de 
ervaringen van docenten en leerlingen met de lessen en hun visies op 
leerresultaten.
Zo onderzocht ze wat er geschreven is over hvo, hoe dat wordt vormgegeven in 
lesmateriaal, hoe docenten dat interpreteren en wat ze daarin belangrijk 
vinden, hoe zij dat in praktijk brengen en wat de doorwerking is bij de 
leerlingen. Daarbij gebruikte ze zowel kwantitatieve als kwalitatieve 
onderzoeksmethoden. Theorieën over humanistische vorming, levensbeschouwelijke 
vorming en burgerschapsvorming vormen de onderlegger van haar onderzoek.

Een belangrijk onderdeel van het onderzoek wordt gevormd door de vraag wat 
docenten met hun lessen beogen. Via vragenlijstonderzoek onderzocht Oostdijk 
welke doelen vakdocenten hvo belangrijk vinden om aan te werken binnen hun 
eigen lessen en in welke mate zij denken deze doelen te kunnen realiseren. 
"Docenten vinden verschillende doelen belangrijk voor hun lessen hvo. Er zit 
wel verschil in de mate waarin zij doelen belangrijk vinden. Een opvallende 
uitkomst is dat docenten het meest belang hechten aan doelen binnen de 
persoonlijke en de sociale ontwikkeling en daar ook de meeste aandacht voor 
hebben en iets minder voor de maatschappelijke ontwikkeling. In het onderzoek 
in de praktijk zag ze deze tendens terug:  het gaat bij hvo vooral over het 
leren maken van keuzes en het leren formuleren van een eigen mening. Ook wordt 
er gewerkt aan het zich betrokken voelen bij elkaar.

Met haar proefschrift draagt Eveline Oostdijk bij aan de kennisbasis van 
humanistisch vormingsonderwijs en de verdere ontwikkeling van het vak, de 
opleiding en nascholing. Ze pleit daarbij voor het meer in samenhang 
ontwikkelen van de persoonlijke, sociale en maatschappelijke ontwikkeling van 
leerlingen en daarmee voor meer verbinding tussen de waarden zelf denken en 
samen leven. Ook nodigt ze met haar onderzoek uit te blijven nadenken over de 
rol van levensbeschouwing, vorming en burgerschap in het openbaar onderwijs.

Promotie Eveline Oostdijk, 17 november 2022, Utrecht, aanvang 16 uur precies
Zie: https://www.uvh.nl/actueel/agenda/promotie-eveline-oostdijk

Met vriendelijke groet,

Yvette Nelen
Communicatieadviseur

M 06 30 40 00 67  |  T 030 2390 100  |  E y.nelen@xxxxxx  |  www.uvh.nl
A Kromme Nieuwegracht 29, 3500 AT Utrecht (NL)
Aanwezig: ma-di-wo-do

[Afbeelding met tafel, tekening  Automatisch gegenereerde beschrijving]

JPEG image

PNG image

Other related posts:

  • » [PWC-MEDIA] Promotieonderzoek: Humanistisch vormingsonderwijs richt zich vooral op persoonlijke en sociale ontwikkeling van leerlingen - Yvette Nelen