Bekijk
online<https://mailchi.mp/knaw.nl/persberichtknaw-advies-over-sociale-veiligheid-in-de-wetenschap?e=aee6c3a49f>
<https://gallery.mailchimp.com/5e8a7cef1caab2a84a6543139/images/cd85e3f7-3652-45d3-a48e-575651d4bebc.jpg>
persbericht
_____
14 juli 2022
Van klachtafhandeling naar preventie
KNAW-advies over sociale veiligheid in de wetenschap
Om ongewenst gedrag aan wetenschappelijke instellingen te bestrijden is het
nodig veel meer aan preventie te doen. De huidige aanpak richt zich vooral op
klachtafhandeling, maar de sociale veiligheid aan universiteiten en
onderzoeksinstituten verbetert pas echt door gedrag op de werkvloer structureel
onderwerp van gesprek te maken. Dat vraagt om een andere cultuur die is
verankerd in een nieuwe manier van leiding geven. De KNAW heeft op verzoek van
de minister van OCW de gids Sociale veiligheid in Nederland - Van papier naar
praktijk gemaakt met handreikingen en tips om de problemen met ongewenst gedrag
te voorkomen of vroegtijdig bij te sturen. Hiermee wil de KNAW een proces in
gang zetten waarmee de sociale veiligheid in de Nederlandse wetenschap wordt
vergroot.
Ongewenst gedrag is ook in de wetenschap een hardnekkig probleem: de grote
werkdruk leidt de aandacht af van een goede samenwerking. Sterke
afhankelijkheidsrelaties werken machtsmisbruik in de hand. Bestuurders,
leidinggevenden, melders en omstanders, HR-medewerkers en vertrouwenspersonen
krijgen moeilijk zicht op ongewenst gedrag en ervaren vooral ongemak en onmacht
als ze ermee te maken hebben.
Met de gids wil de KNAW inzicht geven welke krachten in de organisatie en
cultuur van de wetenschappelijke wereld deze problemen uitlokken en in stand
houden. Zo wordt duidelijk hoe je stapsgewijs aan de slag kunt om daar
tegenwicht aan te bieden. Bijvoorbeeld door niet te wachten tot er iets echt
mis is, maar voortdurend aandacht te hebben voor de vraag welk gedrag
wenselijk is. Alleen zo kun je gedrag vroegtijdig en preventief bijsturen en
ervan leren als het niet lukt om adequaat op te treden.
Om zo’n cultuurverandering tot stand te brengen is het nodig deze te verankeren
in de organisatie: die heeft een taak in het toetsen en ontwikkelen van
professionele vaardigheden van haar medewerkers op het gebied van relaties,
emoties en communicatie. Leidinggevenden hebben hierbij een voorbeeldfunctie en
ze zijn verantwoordelijkheid voor de goede samenwerking binnen hun team.
Sociale veiligheid is een voorwaarde voor goede wetenschap. Alleen in een
veilige omgeving delen mensen kennis en komen kwaliteiten van alle teamleden
tot hun recht. Ook zijn de kosten van onwenselijk gedrag hoog, voor het
welzijn en de productiviteit van de betrokken personen, voor het vertrouwen in
de leidinggevenden en de reputatie van de organisatie, maar ook financieel. Dat
laatste kan in de tonnen lopen, volgens berekeningen in de gids - denk aan
medewerkers die zich ziek melden, of de kosten rond ontslag.
Sociale veiligheid in de Nederlandse wetenschap - Van papier naar
praktijk<https://knaw.us5.list-manage.com/track/click?u=5e8a7cef1caab2a84a6543139&id=cd684b08ca&e=aee6c3a49f>
geeft een analyse en aanbevelingen voor de organisatiestructuur, de cultuur op
de werkvloer en de systemen om ongewenste zaken bij te sturen. Daarnaast zijn
er praktische handreikingen waarmee iedereen aan de slag kan. In de gids staan
ervaringen van decanen, melders, vertrouwenspersonen en anderen, en een
overzichtelijke EHBO bij gevallen van ongewenst gedrag.
De
gids<https://knaw.us5.list-manage.com/track/click?u=5e8a7cef1caab2a84a6543139&id=36762f38f0&e=aee6c3a49f>
is gemaakt door een commissie onder leiding van Naomi Ellemers, sociaal- en
organisatiepsycholoog en universiteitshoogleraar aan de UU. Leden van de
commissie waren Frank Baaijens (TUE), Huub Dijstelbloem (UvA), Yvonne Erkens
(UL), Halleh Ghorashi (VU), Sandra Groeneveld (UL), Marian Joëls (UMCG) en
Michael Wise (SRON).
knaw.nl/socialeveiligheid<https://knaw.us5.list-manage.com/track/click?u=5e8a7cef1caab2a84a6543139&id=7fe8e6db1f&e=aee6c3a49f>
<https://knaw.us5.list-manage.com/track/click?u=5e8a7cef1caab2a84a6543139&id=76023e2f9f&e=aee6c3a49f>
Noot voor de pers
Pers kan terecht bij Irene van Houten van de afdeling communicatie van de KNAW,
06 1137 5909, irene.van.houten@xxxxxxx<mailto:irene.van.houten@xxxxxxx>
_____
Tweet<https://knaw.us5.list-manage.com/track/click?u=5e8a7cef1caab2a84a6543139&id=aa9eebeebe&e=aee6c3a49f>
Deel<https://knaw.us5.list-manage.com/track/click?u=5e8a7cef1caab2a84a6543139&id=d8bf7ba4ac&e=aee6c3a49f>
Stuur
door<http://us5.forward-to-friend.com/forward?u=5e8a7cef1caab2a84a6543139&id=2025b91c94&e=aee6c3a49f>
KONINKLIJKE NEDERLANDSE
AKADEMIE VAN WETENSCHAPPEN
Afdeling Communicatie
Kloveniersburgwal 29
Postbus 19121
1000 GC Amsterdam
Telefoon 020 551 0759
communicatie@xxxxxxx
<mailto:communicatie@xxxxxxx>www.knaw.nl<https://knaw.us5.list-manage.com/track/click?u=5e8a7cef1caab2a84a6543139&id=e4034843fb&e=aee6c3a49f>
<https://knaw.us5.list-manage.com/unsubscribe?u=5e8a7cef1caab2a84a6543139&id=552330c573&e=aee6c3a49f&c=2025b91c94>
<https://knaw.us5.list-manage.com/track/open.php?u=5e8a7cef1caab2a84a6543139&id=2025b91c94&e=aee6c3a49f>
