[PWC-MEDIA] Persbericht Wageningen University: Vissoorten in Tanameer genetisch verrassend gelijk

From: "Niessen, Jac" <jac.niessen@xxxxxx>
To: PWC-Media <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
Date: Wed, 30 Sep 2015 10:52:01 +0000

Persbericht Wageningen University, nr 089, 30 september 2015

http://www.wageningenur.nl/nl/nieuws-wageningen-ur/Show/Vissoorten-in-Tanameer-genetisch-verrassend-gelijk-.htm

Vissoorten in Tanameer genetisch verrassend gelijk

De verschillende soorten barbelen in het Tanameer in Noord-Ethiopië zijn uit
een gemeenschappelijke voorouder ontstaan. Toen biologen van Wageningen
University de vijftien soorten ruim twintig jaar geleden voor het eerst
beschreven, was het nog niet mogelijk om de precieze genetische verschillen
tussen deze karperachtigen te onderzoeken. Nu hebben zij samen met een collega
uit Portugal de genetische basis van de diversiteit in kaart gebracht. Hun werk
is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Fish Biology.

Het Tanameer in de noordelijke hoogvlakten van Ethiopië bevat een groep
karperachtige vissen. Deze barbelen kwamen in de jaren negentig in de
belangstelling door de opkomende visserij in het meer. Tijdens onderzoek naar
de mogelijkheden voor duurzame visserij, stelden Wageningse en Ethiopische
biologen vast dat deze soorten nergens anders voorkomen.

Soortvorming

Het Tanameer is ontstaan door vulkanische afdamming van de Blauwe Nijl. De
vooroudersoort die in deze rivier leefde, heeft zich waarschijnlijk binnen het
meer in minstens vijftien verschillende soorten opgedeeld. Deze soortenzwerm
kan pas na de laatste ijstijd zijn ontstaan, omdat toen het meer helemaal
opgedroogd was en er alleen de Blauwe Nijl en wat kleine riviertjes waren. Dat
betekent dat de soortvorming in hooguit 13 duizend jaar plaatsvond: razendsnel
voor evolutionaire ontwikkelingen. De soorten verschillen sterk in grootte
(volwassen dieren variëren van minder dan 20 centimeter tot ongeveer een
meter), in vorm (met lange smalle lichamen en grote bekken, maar ook met
afgeplatte lijven en kleine bekjes), in hun dieet (variërend van planten tot
slakken en zelfs andere vissen) en in hun voortplantingsgedrag (in
verschillende delen van kleine riviertjes die in het meer uitkomen, of in het
meer zelf). Het was vanwege technische beperkingen toentertijd niet mogelijk om
de erfelijke basis van die verscheidenheid gedetailleerd te onderzoeken.

Nauw verwant

Door het gebruik van moderne DNA-technieken is nu meer bekend over de genetica
van de Tana-barbelen. In het hele meer zijn systematisch weefselmonsters
verzameld. Die zijn geanalyseerd door een samenwerkingsverband van Wageningse
onderzoekers van Aquacultuur en Visserij, Experimentele Zoölogie, het Animal
Breeding and Genomics Centre en IMARES, samen met het Centre of Marine Sciences
in Portugal. Uit die analyse blijkt dat de totale genetische variatie heel
beperkt is, wat ook geconstateerd is bij de beroemde cichliden in het
Victoriameer.

Barbelen die in uiterlijk sterk verschillen en ander soort voedsel eten zijn
genetisch het meest verschillend. Dat ondersteunt het scenario dat de
soortvorming in het Tanameer heeft plaatsgevonden doordat de verschillende
vissoorten zich elk op hun eigen manier hebben gespecialiseerd.

Veldwerk essentieel

Het onderzoek laat zien dat het niet eenvoudig is om alleen op genetische
gronden te bepalen wat verschillende vissoorten zijn. De bestudering van andere
kenmerken, zoals uiterlijk en ecologie, maar ook gedrag in het veld, blijft
daarom essentieel.

Publicatie

Nagelkerke, L.A.J., Leon-Kloosterziel, K.M., Megens, H.-J., De Graaf, M.,
Diekmann, O.E. & Sibbing, F.A. (2015) Shallow genetic divergence and species
delineations in the endemic Labeobarbus species flock of Lake Tana, Ethiopia.
Journal of Fish Biology: in press. DOI: 10.1111/jfb.12779.

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jfb.12779/abstract;jsessionid=458AD7A7B52EF1079CB750CA0F0D196A.f02t03?userIsAuthenticated=false&deniedAccessCustomisedMessage

NOOT VOOR DE REDACTIE

Meer informatie bij Leo Nagelkerke, Leerstoelgroep Aquacultuur en visserij,
Wageningen University, tel. 0317 483940 / 06 52592200,
Leo.Nagelkerke@xxxxxx<mailto:Leo.Nagelkerke@xxxxxx>.

Wageningen University maakt deel uit van Wageningen UR (University & Research
centre). De missie is 'To explore the potential of nature to improve the
quality of life'. Binnen Wageningen UR bundelen 9 gespecialiseerde
onderzoeksinstituten van stichting DLO en Wageningen University hun krachten om
bij te dragen aan de oplossing van belangrijke vragen in het domein van gezonde
voeding en leefomgeving. Met ongeveer 30 vestigingen, 6.000 medewerkers en
10.000 studenten behoort Wageningen UR wereldwijd tot de aansprekende
kennisinstellingen binnen haar domein. De integrale benadering van de
vraagstukken en de samenwerking tussen verschillende disciplines vormen het
hart van de unieke Wageningen aanpak.

[PWC-MEDIA] Persbericht Wageningen University: Vissoorten in Tanameer genetisch verrassend gelijk

Other related posts: