[PWC-MEDIA] Persbericht Wageningen University: Directe aanwijzing voor positieve terugkoppeling klimaatopwarming

From: "Niessen, Jac" <jac.niessen@xxxxxx>
To: PWC-Media <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
Date: Mon, 30 Mar 2015 15:05:26 +0000

Persbericht Wageningen University, nr 025, 30 maart 2015 - (eerder onder
embargo verzonden)
http://www.wageningenur.nl/nl/nieuws/Directe-aanwijzing-voor-positieve-terugkoppeling-klimaatopwarming.htm

Directe aanwijzing voor positieve terugkoppeling klimaatopwarming

Een kip-ei probleem: Is het warmere klimaat tussen twee ijstijden aangejaagd
door extra broeikasgassen of komt de stijging van het broeikasgasgehalte juist
voor rekening van een opwarmend klimaat? Een internationaal onderzoeksteam
onder leiding van Egbert van Nes van Wageningen University ziet een oorzakelijk
verband tussen de stijgende temperaturen op aarde en rijzende concentraties
broeikasgassen.

Het aandeel broeikasgassen (CO2) in de atmosfeer blijkt in het verleden in
warme tijdperken hoger te zijn geweest dan tijdens de koude ijstijden, zoals
ingesloten gasbelletjes in ijskernen uit de IJstijd uitwijzen. Tot nu toe was
het echter niet mogelijk om oorzaak en gevolg te onderscheiden.

IJskernen

Het internationale onderzoeksteam kon nu uit deze gegevens beter afleiden wat
oorzaak en gevolg was. Uit de analyse blijkt dat de temperatuur op aarde niet
alleen door de broeikasgassen wordt veroorzaakt, maar ook de concentratie
broeikasgassen in de atmosfeer aanstuurt. Dat wil zeggen dat bij een
temperatuurstijging op aarde de positieve terugkoppeling in het systeem ervoor
zorgt dat de aarde nog verder opwarmt.

Het onderzoeksteam ging met nieuwe wiskundige technieken de oude data uit de
ijskernen te lijf. Hun analyse brengt aan het licht dat cycli van ijstijden en
tussenijstijden (interglacialen) in de afgelopen 400 000 jaar gestuurd worden
door sterke interne terugkoppelingen in het aardsysteem. Kleine variaties in de
aardbaan, bekend als de Milankovitch-cyclus, fungeren slechts als een
bescheiden gangmaker voor dit proces.

“Een nieuwe wiskundige benadering om oorzaak en gevolg uit data af te leiden
was de aanleiding voor ons onderzoek,” zegt de Wageningse onderzoeker Egbert
van Nes. Die methode was een idee van onze Amerikaanse collega George Sugihara
en door hem gepubliceerd in 2012. “We vroegen ons af of die methode ook
geschikt was om het raadsel van het hardnekkige kip-ei probleem rond de
historische temperatuur en broeikasgassen op aarde op te lossen”.

In eerdere studies was gekeken of de pieken in CO2 en temperaturen op
Antarctica synchroon waren of dat één van beide tijdreeksen ten opzichte van de
andere voor liep. Daaruit werd geconcludeerd dat temperatuur vooral de oorzaak
was, maar dat werd in recentere studies weer in twijfel getrokken.

Complexe systemen

In complexe systemen is het volgens de onderzoekers niet mogelijk om op grond
van zo’n analyse van pieken te concluderen dat er een causaal verband is. Uit
de theorie van complexe systemen blijkt namelijk dat het bij hetzelfde systeem
soms kan lijken of de ene tijdreeks de andere veroorzaakt en dan weer
omgekeerd. De methode van Sugihara is een fundamenteel nieuwe kijk op de
gegevens, die dat probleem niet kent.

Hoewel de directe gevolgen van broeikasgassen op de aardse temperatuur vrij
goed bekend zijn, is de feitelijke omvang van de indirecte effecten lastig te
bepalen. Er zijn talrijke mogelijke terugkoppelingen in het broeikassysteem die
moeilijk zijn te kwantificeren en soms tegen elkaar in werken. Met dit
onderzoek is een nieuwe op onafhankelijke data gebaseerde aanwijzing gevonden
voor de voorspelling dat er een positieve terugkoppeling in het opwarmend
klimaat bestaat.

Van het internationale onderzoeksteam maakten naast de Wageningse onderzoekers
Egbert van Nes en Marten Scheffer, ook onderzoekers deel uit van het Max Planck
Institute for Meteorology in Hamburg, Duitsland (Victor Brovkin) Earth System
Science, College of Life and Environmental Sciences, University of Exeter, UK
(Tim Lenton), Scripps Institution of Oceanography, University of California,
USA (George Sugihara, Hao Ye and Ethan Deyle)

Publicatie

Causal feedbacks in climate change. Nature Climate Change 2015.Egbert H. van
Nes, Marten Scheffer, Victor Brovkin, Timothy M. Lenton, Hao Ye, Ethan Deyle
and George Sugihara http://dx.doi.org/10.1038/nclimate2568

Animatiefilmpje over de wiskundige methode:
http://simplex.ucsd.edu/Movie_Sall.mov

NOOT VOOR DE REDACTIE

Meer informatie bij Marten Scheffer, tel. +06 4180 4880,
Marten.Scheffer@xxxxxx<mailto:Marten.Scheffer@xxxxxx>, Egbert van Nes,
Egbert.vannes@xxxxxxxxx<mailto:Egbert.vannes@xxxxxxxxx> via Jac Niessen, tel.
0317 485003, jac.niessen@xxxxxx<mailto:jac.niessen@xxxxxx>

Wageningen University maakt deel uit van Wageningen UR (University & Research
centre). De missie is 'To explore the potential of nature to improve the
quality of life'. Binnen Wageningen UR bundelen 9 gespecialiseerde
onderzoeksinstituten van stichting DLO en Wageningen University hun krachten om
bij te dragen aan de oplossing van belangrijke vragen in het domein van gezonde
voeding en leefomgeving. Met ongeveer 30 vestigingen, 6.000 medewerkers en
9.000 studenten behoort Wageningen UR wereldwijd tot de aansprekende
kennisinstellingen binnen haar domein. De integrale benadering van de
vraagstukken en de samenwerking tussen verschillende disciplines vormen het
hart van de unieke Wageningen aanpak.

[PWC-MEDIA] Persbericht Wageningen University: Directe aanwijzing voor positieve terugkoppeling klimaatopwarming

Other related posts: