[cid:985084409@09012012-003D] Persbericht van de Universiteit Utrecht 9 januari 2012 Overheden in lastige spagaat: wel of geen transparantie Meer openheid bij overheid leidt niet vanzelfsprekend tot meer vertrouwen Meer openheid van overheidsorganisaties draagt niet automatisch bij aan een groter vertrouwen van burgers in de overheid. Gebrekkige openheid kan echter wel zorgen voor afnemend vertrouwen doordat niet aan de verwachtingen van burgers wordt voldaan. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Stephan Grimmelikhuijsen. 'Overheden zitten daarmee in een lastige spagaat', concludeert Grimmelikhuijsen, die op 13 januari promoveert aan de Universiteit Utrecht. Voormalig minister Donner zorgde in mei vorig jaar voor ophef met zijn uitspraak: "Wetten zijn als worstjes. Je kunt maar beter niet zien hoe ze gemaakt zijn". Het zou volgens Donner beter zijn om overheidstransparantie in te perken: meer kennis van burgers leidt immers to minder vertrouwen. Bestuurskundige Stephan Grimmelikhuijsen onderzocht de vooronderstelling achter deze uitspraak via experimenteel onderzoek onder honderden burgers. Hierbij keek hij naar verschillende soorten informatie op websites van gemeenten. Kritisch over competentie Volgens het onderzoek verlopen besluitvormingsprocessen van de overheid en beleidsprocessen achter de schermen inderdaad niet altijd gladjes en efficiënt. 'Indien deze grilligheid transparant wordt, zorgt dit ervoor dat burgers de overheid minder competent vinden', aldus Grimmelikhuijsen. 'Uit het onderzoek blijkt dat burgers een kritisch maar genuanceerd oordeel vellen over de overheid. Als het mis gaat, zijn zij kritisch over de capaciteit van de overheid.' Waardering voor eerlijkheid Aan de andere kant leidt transparantie volgens het onderzoek tot meer waardering voor de eerlijkheid van de overheidsorganisatie voor het naar buiten brengen van dergelijke "beleidsintieme" informatie. 'Burgers hebben waardering voor de eerlijkheid wanneer er openheid wordt gegeven over het verloop van besluitvormingsprocessen. In een democratie verwachten mensen dat ze te zien krijgen hoe de "worst" gemaakt wordt. Transparantie wordt gezien als een vanzelfsprekendheid.' Lastige spagaat 'Overheden zitten daarmee in een lastige spagaat', zegt Grimmelikhuijsen. 'Burgers vinden de worst misschien minder smakelijk als zij weten dat deze niet altijd goed wordt klaargemaakt, maar ze hebben wel meer vertrouwen in de eerlijkheid van de worstenmaker.' Kenniscentrum Instituties van de Open Samenleving Stephan Grimmelikhuijsen is verbonden aan het kenniscentrum Instituties van de Open Samenleving. Hierin onderzoeken Utrechtse historici, juristen, bestuurskundigen, economen en sociologen waarom de regels van het maatschappelijke verkeer en de bijbehorende organisaties hun specifieke vorm hebben gekregen en hoe ze werken. Meer informatie: www.uu.nl/focusgebieden/institutions<http://www.uu.nl/focusgebieden/institutions>. Meer informatie Roy Keeris, persvoorlichter Universiteit Utrecht, (030) 253 2411, r.b.keeris@xxxxx<mailto:r.b.keeris@xxxxx>.