Afscheidscollege prof. dr. Peter B. Boorsma Hoogleraar Openbare Financiën kritisch op ombuigingsbeleid kabinet Op 2 december geeft prof. Boorsma (66) een afscheidscollege. In dit college, getiteld "Van oude economen de ideeën die voorbij gaan..." behandelt hij de vele onderwerpen waar hij zich mee bezig heeft gehouden in de 33 jaar dat werkte aan de Universiteit Twente als hoogleraar Openbare Financiën. In zijn college laat Boorma zich onder meer kritisch uit over het ombuigingsbeleid dat het huidige kabinet voorstaat. In de 33 jaar dat Boorsma op de UT gewerkt heeft, heeft hij zich bezig gehouden met een breed scala aan onderwerpen, variërend van begrotingsbeleid, schaalvergroting en herindeling, privatisering en financieel management tot de langegolfbeweging en risicomanagement. Over de langegolfbeweging, de Kondratieff, had hij zich al in 2005 uitgelaten en een neergaande fase voorspeld, vooral vanwege de gevolgen van de klimaatverandering, versterkt door de vergrijzing. B wordt in de rede een nadruk gelegd op ombuigingsbeleid, in het verleden en de nabije toekomst. Hij bespreekt daarbij het ombuigingsbeleid zoals afgesproken in het recente regeerakkoord. Over de schaalvergroting, in onderwijs, zorg en gemeenten is hij zeer kritisch (geweest en nog). De regering heeft te makkelijk schaalvoordelen verondersteld, en vergeet de schaalnadelen en de extra kosten van verandering. Hij wijst ook op een te makkelijk en selectief gebruik van economische theorieën bij privatiseringsbesluiten en stimuleringsprogramma's. Ombuigingsbeleid Wat het voorgenomen ombuigingsbeleid in het regeerakkoord betreft is hij kritisch. Op grond van ervaringen uit het verleden mag men rekenen op grote vertragingen; het kabinet had daarom hoger moeten inzetten. Daarbij had een groter pakket lastenverzwaring gepast, zowel om het financieringstekort verder en sneller te reduceren, als om inkomenspolitieke redenen. Die verzwaring had ook kunnen worden gebruikt om de forse bezuiniging op cultuur te schrappen: laat de hogere inkomens maar betalen voor de orkesten is het devies. Het pakket ombuigingen is slecht onderbouwd: er ontbreekt een maatschappij- en toekomstvisie. Er worden wel degelijk stevige maatregelen genomen (verhoging AOW leeftijd naar 66: maar waarom niet meteen naar 67 waarom pas in 2020?; opheffen ministerie van Landbouw; geen basisbeurs in Masterfase; e.a.). Boorsma heeft daarnaast vele ombuigingen aangetroffen die niet goed zijn ingevuld ("Nader in te vullen"), of die de gemeenten opzadelen met het ombuigingsprobleem (decentralisatie met efficiencykortingen van 30%!, o.a. de Jeugdzorg), of de lasten verschuiven naar derden (minder ontwikkelingssamenwerking, vele hogere eigen bijdragen, nieuwe leges, meer naar eigen verzekering, etc.). Ook enkele andere budgettaire "grappen" worden benoemd. Suggesties Prof Boorsma doet tot slot enkele suggesties. Hij bepleit de studiefinanciering en de kinderbijslag te beperken via een inkomenstoets: alleen voor gezinnen met lagere inkomens. Voorts stelt hij voor om de financiering van de primaire waterkeringen over te hevelen naar de waterschappen, die de taak moeten uitvoeren en kunnen betalen via de waterschapslasten. Het Rijk verwaarloost deze taak, en er zijn veel grotere investeringen (en dus hogere waterschapslasten) nodig. Hij stelt verder voor het Provinciefonds op te heffen en het Gemeentefonds fors te verkleinen en tegelijk deze lagere overheden een ruimer belastinggebied te geven. Per saldo geeft dat een besparing en een betere afweging. Er van uitgaande dat de zorg een primaire levensbehoefte is, en de collectieve lasten moeten dalen, is een pakketverkleining van de verplichte basisverzekering nodig ten gunste van de aanvullende verzekering. Ook bepleit hij de Benelux meer inhoud te geven door samenvoeging van ambassades en defensie-eenheden. Noot voor de pers Voor meer informatie of een digitale versie van de tekst van het afscheidscollege van professor Boorsma (onder embargo tot 2 december, 16.30 uur), kunt u contact opnemen met Joost Bruysters <mailto:j.c.p.bruysters@xxxxxxxxxxx> (053 489 2773).