26 oktober 2016
Personalized medicine als ideaal bij behandeling schizofrenie
Er gaapt een steeds grotere kloof tussen de klinische praktijk en wat in het
standaardhandboek DSM-5 staat over schizofrenie, betoogt psychiater Jan Dirk
Blom in zijn inaugurele rede op 11 november. Psychische stoornissen worden
daardoor te vaak bestempeld als schizofrenie. ‘Personalized medicine’ biedt
mogelijk de oplossing. Blom bekleedt sinds 1 januari de bijzondere leerstoel
Klinische Psychopathologie aan de Universiteit Leiden, ingesteld door Parnassia
Groep.
Klinische psychopathologie is de wetenschap die zich bezighoudt met het
beschrijven en classificeren van psychiatrische ziektebeelden, die onder andere
aan de basis ligt van behandelingen. In zijn rede gaat Blom in op de manier
waarop ernstige psychiatrische ziektebeelden worden beschreven in het
standaardhandboek DSM-5 (de ‘kaart’) en de kloof die in toenemende mate
voelbaar is tussen deze ‘kaart’ en het gebied waarnaar het verwijst: de
ziekteverschijnselen die patiënten in de praktijk ervaren.
Met name het schizofrenieconcept blijkt problematisch. Het DSM-systeem heeft
als voordeel dat het clinici en onderzoekers in staat stelt om een uniforme
taal te spreken en deze stoornis aan de hand van uniforme criteria te
diagnosticeren. In de klinische praktijk blijkt evenwel dat het
schizofrenieconcept in de DSM zo breed is, dat het risico bestaat dat talloze
zeldzamere ziektebeelden ten onrechte worden bestempeld als ‘schizofrenie’ en
dat patiënten bijvoorbeeld worden behandeld met antipsychotica terwijl een
andere behandeling waarschijnlijk effectiever zou zijn.
Personalized medicine
Tijdens zijn inaugurele rede zal Blom meerdere voorbeelden noemen van
stoornissen die in de praktijk vaak ten onrechte voor ‘schizofrenie’ worden
aangezien en zal hij uiteenzetten op welke wijze empirisch wetenschappelijk
onderzoek kan bijdragen aan het verbeteren van onze conceptuele ‘kaart’ en
daarmee aan het verbeteren van de zorg aan mensen met uiteenlopende
psychotische stoornissen.
Het ideaal dat hij daarbij voor ogen heeft is personalized medicine, een manier
van diagnosticeren en behandelen die recht doet aan het individu met zijn of
haar unieke combinatie van ziekteverschijnselen, persoonlijkheidstrekken,
copingmechanismen en talenten. Om dat ideaal te verwezenlijken zijn nog vele
stappen nodig, waaraan hij als hoogleraar en clinicus graag zijn bijdrage
levert.
Niet bagatelliseren
De ziekteverschijnselen die wij tezamen aanduiden met de term ‘schizofrenie’
behoren tot de ernstigste die een mens kunnen overkomen. In de internationale
literatuur wordt schizofrenie tegenwoordig niet meer beschouwd als één
welomschreven ziekte, maar als een groep van afzonderlijke, deels nog nader te
definiëren aandoeningen. Hierop voortbordurend is echter een publiek debat op
gang gekomen waarin door sommigen de stelling wordt verdedigd dat schizofrenie
‘niet zou bestaan’. Volgens Blom is dit een verwarrende stellingname die weinig
recht doet aan de subtiele wetenschappelijke discussie die eraan ten grondslag
ligt en die niet alleen patiënten en hun familieleden op het verkeerde been kan
zetten, maar, zoals de ervaring leert, ook clinici en onderzoekers. Blom pleit
er dan ook voor om de wetenschappelijke discussie over deze groep van
ziekteverschijnselen zodanig te voeren dat recht wordt gedaan aan de
complexiteit van de problematiek én de ernst ervan.
De titel van de oratie luidt ‘Klinische psychopathologie: de kaart en het
gebied’.
Meer over de oratie
[https://www.universiteitleiden.nl/agenda/2016/11/klinische-psychopathologie-i.h.b.-de-psychiatrische-aspecten]
Parnassia Groep [https://www.parnassiagroep.nl/]
Noot voor de pers, niet voor publicatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Jan Dirk Blom, Bijzonder hoogleraar klinische psychopathologie:
[jd.blom@xxxxxxxxxxxx] Erny Grootveld, persvoorlichter: 06-23028346 /
[e.grootveld@xxxxxxxxxxxxxxxxx] Miranda Jansen, adviseur
wetenschapscommunicatie Universiteit Leiden a.i.:
071-5273282 / [m.j.jansen@xxxxxxxxxxxxxxxx]
Over de Universiteit Leiden
De Universiteit Leiden is een internationaal georiënteerde
onderzoeksuniversiteit. De universiteit biedt hoogwaardig onderzoek en
academisch onderwijs in het alfa- gamma- en bètadomein. De Universiteit Leiden
[http://www.leidenuniv.nl] heeft 5.500 mensen in dienst en leidt 25.800 ;
studenten op.
Volg ons
Aanmelden voor de nieuwsbrief
[http://www.nieuwsbrief.leidenuniv.nl/contact/adres.html]
Afmelden voor persberichten van de Universiteit Leiden
http://persberichten.cmail19.com/t/d-u-djzhul-jlkyurili-o/
Meer nieuws- en persberichten vindt u op onze nieuwspagina
[http://www.nieuws.leidenuniv.nl/].
