14 november 2016
Brede universiteit heeft gunstige uitgangspositie voor innovatie
Brede universiteiten met veel aandacht voor fundamenteel onderzoek hebben de
beste kans om bij te dragen aan economische innovaties, bijvoorbeeld in de life
en data sciences. Dat zegt hoogleraar Simcha Jong in zijn oratie op 14 november.
Nederland telt veel brede onderzoeksuniversiteiten die zowel alfa-, bèta- als
gammawetenschappen in huis hebben. Die universiteiten hebben een streepje voor
als het aankomt op industriële innovaties, betoogt hoogleraar Science Based
Business Simcha Jong. Zeker in vergelijking met landen als Duitsland en
Frankrijk, waar toponderzoek vaak is georganiseerd in gespecialiseerde
onderzoeksinstituten buiten de universiteiten.
Groot voordeel
‘Er komt tegenwoordig veel kijken bij het ontwikkelen van high-tech producten’,
zegt Jong. ‘Neem bijvoorbeeld de ontwikkeling van een nieuw medicijn. Bedrijven
hebben expertise nodig uit de biochemie, biofysica, bioinformatica,
bioengineering, et cetera. En dat is alleen nog maar de ontdekkingsfase. In de
ontwikkelingsfase hebben zij kennis nodig over projectmanagement, marketing,
ethiek, regulering, en ga zo maar door. Breed georiënteerde universiteiten
hebben al die kennis in huis, waardoor ze een groot voordeel hebben ten
opzichte van concurrenten elders.’
Topsectoren
Jong ziet een aantal uitdagingen om beter te profiteren van deze goede
uitgangspositie. De teruglopende steun voor fundamenteel onderzoek
bijvoorbeeld. Grote wetenschapsfinanciers als NWO besteden meer en meer van hun
beperkte middelen aan toegepaste wetenschap, ofwel onderzoek waarvan de
toepassingen van te voren duidelijk zijn. Op een totaalbudget van 800 miljoen
euro besteedt NWO dit jaar 550 miljoen aan de zogeheten Topsectoren,
onderzoeksgebieden ‘waar het Nederlandse bedrijfsleven en onderzoekscentra
wereldwijd in uitblinken’.
Fundamenteel onderzoek
Onderzoek waarvan de maatschappelijke meerwaarde vooraf niet direct kan worden
aangetoond –fundamenteel onderzoek dus – raakt daarentegen langzaam uit de
gratie. Dat is jammer, betoogt Jong. ‘Mijn onderzoek naar nieuwe industrieën in
high-tech clusters rond Amerikaanse universiteiten zoals Silicon Valley laat
zien dat uitgerekend fundamenteel onderzoek vaak tot de meest verrassende,
commercieel waardevolle doorbraken leidt. Het is dus van belang om daar geld
voor te blijven reserveren.’
Inbedding
Daarnaast kan de overheid volgens Jong voor een betere inbedding zorgen van het
wetenschappelijk onderzoek. ‘Momenteel is wetenschap vooral belegd bij het
ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het zou goed zijn als ook
andere ministeries de wetenschap vaker gebruiken als input voor hun kerntaken.
Wellicht kan een volgend kabinet op een meer systematische manier bekijken hoe
wetenschapsgedreven innovatie ingezet kan worden binnen de Nederlandse
ministeries.’ In andere landen is dat al gebruikelijk: zo besteedt het
Amerikaanse gezondheidsministerie jaarlijks dertig miljard dollar aan onderzoek
om de gezondheidszorg te verbeteren.
Vrijplaatsen
Tenslotte benadrukt Jong dat universiteiten ‘vrijplaatsen’ moeten blijven
bieden voor experimentele, innovatieve onderzoeks- en onderwijsprogramma’s. Het
gevaar bestaat dat een groeiend aantal accreditaties en visitaties het
wetenschappelijk onderzoek en onderwijs in Nederland meer homogeen maakt. Jongs
onderzoek laat zien dat nieuwe innovaties en bedrijvigheid vaak voortkomen uit
universiteiten die hun onderzoeks- en onderwijsprogramma’s op onconventionele
manieren organiseren.
Spin-offs
Zo deed Jong eerder al onderzoek naar spin-offs, bedrijven die ontstaan vanuit
universiteiten of andere kennisinstellingen. Daarbij keek hij specifiek naar
biotechnologiebedrijven in de Amerikaanse San Francisco-regio in de jaren
zeventig en tachtig. Daaruit bleek verrassend genoeg dat de University of
California at San Francisco (UCSF) de meeste biotechbedrijven afleverde, en
niet de gerenommeerde universiteiten Stanford of Berkeley. Dankzij nieuwe
onderzoeks- en onderwijsmodellen waren wetenschappers van UCSF in vergelijking
met hun collega’s van andere universiteiten veel meer bedreven in het
samenwerken met wetenschappers van andere disciplines.
Noot voor de pers, niet voor publicatie
Voor meer informatie:
Simcha Jong
071 527 7201 | [s.jong@xxxxxxxxxxxxxxxxxxx]
Miranda Jansen, adviseur wetenschapscommunicatie
071 527 3282 | m.j.jansen@xxxxxxxxxxxxxxxx
Over de Universiteit Leiden
De Universiteit Leiden is een internationaal georiënteerde
onderzoeksuniversiteit. De universiteit biedt hoogwaardig onderzoek en
academisch onderwijs in het alfa- gamma- en bètadomein. De Universiteit Leiden
[http://www.leidenuniv.nl] heeft 5.500 mensen in dienst en leidt 25.800 ;
studenten op.
Volg ons
Aanmelden voor de nieuwsbrief
[http://www.nieuwsbrief.leidenuniv.nl/contact/adres.html]
Afmelden voor persberichten van de Universiteit Leiden
http://persberichten.cmail19.com/t/d-u-dtujjjt-jlkyurili-o/
Meer nieuws- en persberichten vindt u op onze nieuwspagina
[http://www.nieuws.leidenuniv.nl/].
