[link naar
bericht<http://www.tudelft.nl/nl/actueel/laatste-nieuws/artikel/detail/thoriumreactor-schonere-veiligere-en-duurzame-kernenergie-in-zicht/>]
Thoriumreactor: schonere, veiligere en duurzame kernenergie in zicht
[http://www.tudelft.nl/fileadmin/Files/tudelft/Images/Actueel/Nieuws/2016/Apr-Mei-Jun/Jan-Leen_Kloosterman_DSC_4142_267x178.jpg]'Een
kernreactor die werkt met gesmolten zout en thorium is in vrijwel alle
opzichten een verbetering ten opzichte van de huidige kernreactoren. Deze
thoriumreactor is inherent veilig, produceert veel minder (en minder
gevaarlijk) radioactief afval en is daarmee een uitstekende technologie om
mondiaal de CO2-uitstoot terug te brengen, bijvoorbeeld in combinatie met
zonne- en windenergie.' Dat zegt professor Jan Leen Kloosterman in zijn
intreerede op vrijdag 1 april aan de TU Delft.
Klimaatverandering
'Kernreactoren hebben als enorm voordeel dat ze geen CO2 produceren bij de
elektriciteitsopwekking', zegt hoogleraar reactorfysica Jan Leen Kloosterman.
'Scenariostudies van bijvoorbeeld de World Energy Council laten niet voor niets
zien dat kernenergie in 2050 voor meer dan 10% in de wereldenergiebehoefte zal
moeten voorzien, willen we klimaatverandering enigszins in de hand kunnen
houden.'
'Helaas hebben de huidige kernreactoren, zoals bekend, ook belangrijke nadelen:
vooral het nucleaire afval en de veiligheid. We moeten daarom volgens mij
kiezen voor een heel andere nucleaire aanpak: een kernreactor die niet eerst
afval produceert dat vervolgens moet worden opgeruimd, maar één die veel minder
langlevend afval produceert. En zo'n reactor is mogelijk!'
Zijspoor
'De betreffende technologie is al in de jaren zestig gedemonstreerd maar is
daarna helaas op een zijspoor beland', vervolgt Kloosterman. 'Het is de
gesmolten zout reactor (de 'Molten Salt Reactor' of MSR), werkend met thorium.'
De MSR bestaat uit een blok grafiet met kanalen waar een zout met splijtstof
door circuleert. De opgewekte warmte wordt via een tussencircuit
getransporteerd naar het energieconversiesysteem waar deze wordt omgezet in
elektriciteit. Continu wordt een kleine fractie van het zout afgetapt en
gezuiverd: voor een snelle MSR is dat slechts 40 liter per dag. In een
speciaal chemisch laboratorium wordt het zout via een aantal stappen van zijn
splijtingsproducten ontdaan en na toevoeging van onder meer thorium weer
teruggevoerd naar de reactorkern.
Veilig
Doordat de splijtstof bij een MSR zit opgelost in het koelmiddel, is de
veiligheidsfilosofie compleet anders. In een conventionele reactor is alles
erop gericht om de splijtstof tijdens incidenten intact te houden en te zorgen
dat de splijtstof altijd wordt gekoeld. In een MSR is het juist zaak het zout
vrij te laten expanderen en stromen. Expansie leidt tot reductie van de
hoeveelheid splijtstof in de reactorkern en dus tot een afname van de
kettingreactie, terwijl de mogelijkheid om het zout vrij te laten stromen, kan
worden benut om in extreme situaties het zout veilig op te slaan onderin het
reactorgebouw.
'Doordat wij de MSR met thorium bedrijven in plaats van met uranium, heeft deze
reactor de potentie behalve veilig, ook uitermate schoon en duurzaam
elektriciteit te produceren. Thorium is zelf geen splijtstof, maar een
kweekstof die vervalt naar uranium-233, dat wel heel goed splijtbaar is. Het
uranium blijft circuleren in het zout en de productie van radioactief afval is
zeer gering. Bovendien blijven de (potentieel) gevaarlijkste elementen
circuleren in het zout totdat ze geheel verspleten zijn.
Thorium genoeg
'In een MSR kunnen wij thorium volledig benutten. Dat leidt ertoe dat wij voor
de productie van alle elektriciteit wereldwijd maar 2500 ton thorium per jaar
nodig hebben, terwijl we jaarlijks met de bestaande mijnbouw wel 50 keer zoveel
thorium uit de grond halen', zegt Kloosterman. 'Zou je een klein steentje van
het thorium-houdend mineraal Aeschynite als benzine kunnen tanken, dan zou je
daarmee zeker éénmaal om de aarde kunnen rijden.'
'Veel van bovengenoemde principes zijn decennia geleden al gedemonstreerd in
het Oak Ridge National Laboratory (VS) in een uiterst succesvolle reactor met
meer dan 6000 bedrijfsuren. Het zout werd daar echter nog niet gezuiverd en ook
werd er nog geen thorium als kweekstof gebruikt.'
Rol van Delft
Nederland en vooral ook TU Delft spelen een bijzondere rol in dit vakgebied.
'Wij hebben in Delft ongeveer tien jaar geleden de gesmolten zout reactor weer
omarmd en we kwamen al snel tot verbeteringen. Ons ontwerp is nog veiliger en
schoner dan de eerste Amerikaanse versie.'
'Toch kan het nog beter. Wij werken nu in Europees verband aan een
reactorontwerp waarmee we ook kernafval van bestaande reactoren kunnen
vernietigen. Deze reactor kan bovendien de (onvermijdelijke) fluctuaties van
elektriciteitsproductie met zon en wind, goed compenseren. Met een slimme
combinatie van zon-, wind-, en nucleaire technologie kunnen we tot een echt
robuuste en duurzame elektriciteitsvoorziening komen.'
Barre omstandigheden|
Buiten Europa wordt eveneens hard gewerkt aan de ontwikkeling van een
thoriumreactor. Ook de Nederlandse overheid staat open voor verder onderzoek in
deze richting. Dit neemt niet weg dat er nog technologische hordes zijn te
nemen en dat het nog wel enkele decennia kan duren voor er een werkende
thoriumreactor bestaat. Daarnaar wordt onder meer aan de TU Delft onderzoek
gedaan.
'De gesmolten zout reactor vereist bijvoorbeeld speciale materialen die
gedurende 50 jaar de barre omstandigheden in de reactorkern kunnen weerstaan.
Dit is het onderzoeksgebied van de Delftse faculteit 3mE en het NRG in Petten,
waar binnenkort de eerste bestralingsexperimenten sinds 50 jaar zullen starten
van splijtstofzouten in contact met diverse metalen en grafiet.'
Meer informatie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met prof. dr. ir. Jan Leen
Kloosterman via
j.l.kloosterman@xxxxxxxxxx<javascript:linkTo_UnCryptMailto('jxfiql7g+i+hillpqbojxkXqrabicq+ki');>
of tel. 015 - 27 811 91.
U kunt de intreerede ook live meekijken of later terugkijken via
Collegerama<https://collegerama.tudelft.nl/Mediasite/Presentation/a240f3f7957e4bba9d7e6cc600fef1ab44/7b87729b137a4f6e86933590df22a77f1d>.