English version<https://www.tudelft.nl/index.php?id=34909&L=1>
TU Delft ontwikkelt virtuele coach voor patiënten met posttraumatische
stressstoornis
Een virtuele coach kan in de toekomst positief bijdragen aan de therapie van
mensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS), zoals oorlogsveteranen
en slachtoffers van seksueel misbruik tijdens hun jeugd. Zo'n coach kan
patiënten motiveren om hun therapie vol te houden en hen helpen met het ophalen
van traumatische herinneringen als onderdeel van een exposuretherapie. Myrthe
Tielman, die op donderdag 25 januari aan de TU Delft promoveert, ontwikkelde de
virtuele coach.
De promotie van Tielman is onderdeel van het grotere project 'Virtual eCoaching
and Storytelling technology for Post-traumatic stresst disorder
treatment<http://ii.tudelft.nl/vesp/>' (VESP), dat een thuisbehandeling voor
mensen met PTSS wil ontwikkelen. TU Delft houdt zich binnen dit project bezig
met de technische ontwikkeling, in het bijzonder de ontwikkeling van een
virtuele coach. De Erasmus Universiteit Rotterdam richt zich op de klinische
evaluatie.
'Zo'n computersysteem biedt een mogelijke verlichting voor de kosten in de
geestelijke gezondheidszorg, en een toegankelijke manier van het volgen van
therapie. De inzet van e-health toepassingen kan bijvoorbeeld een oplossing
bieden voor patiënten die ver moeten reizen, maar ook voor patiënten die hun
ervaringen liever privé houden', vertelt Tielman. Virtual reality wordt steeds
vaker toegepast in de behandeling van psychische klachten. De door de TU Delft
ontwikkelde technologie kan in de toekomst mogelijk worden toegepast om
patiënten met een posttraumatische stressstoornis te helpen.
Exposuretherapie
De virtuele coach richt zich op twee specifieke groepen: oorlogsveteranen en
volwassen slachtoffers van seksueel misbruik in de kindertijd - groepen die
beiden vaak te maken hebben gehad met meerdere traumatische ervaringen.
Exposuretherapie, een veelgebruikte behandeling bij posttraumatische
stressstoornis, draait om het confronteren van herinneringen aan zulke
gebeurtenissen in plaats van het wegstoppen ervan. Tielman heeft de klinische
praktijk van deze therapie in een computerprogramma gegoten. Nu kan een
virtuele coach dus helpen bij het terughalen van traumatische gebeurtenissen.
Karakter
De virtuele coach is een karakter op het computerscherm. Patiënten kunnen hun
eigen virtuele coach deels zelf samenstellen door het kiezen van een uiterlijk
en stem. 'Soms bepaalt het systeem hoe de coach er uit ziet, bijvoorbeeld om te
voorkomen dat de virtuele coach lijkt op de dader van het seksueel misbruik',
verklaart Tielman. De menselijke therapeut kan het verloop van de virtual
reality therapie op afstand volgen en indien nodig contact opnemen met de
patiënt.
[7Coaches]
Diverse gepersonaliseerde virtuele coaches
Gerichte interactieve vragen
'Met behulp van gerichte vragen assisteert de virtuele coach bij het zo goed
mogelijk terughalen van de gebeurtenissen, de omgeving waarin die plaatsvonden
en de gevoelens waarmee dat gepaard ging', legt Tielman uit. 'Deze vragen
spitsen zich toe op de specifieke situatie van de patiënt. Diende de veteraan
in Afghanistan of Libanon? En vond de traumatisch gebeurtenis binnen of buiten
plaats? Afhankelijk van de gegeven antwoorden maakt het computersysteem
automatisch een vervolgstap, bijvoorbeeld het vragen naar het weer of de
legerbasis. Bij slachtoffer van seksueel misbruik kun je je voorstellen dat de
vragen eerder over bijvoorbeeld de woonkamer en de dader gaan'.
[Diary map]
In een digitaal dagboek kunnen bijvoorbeeld ook kaarten toegevoegd worden die
betrekking hebben op de herinnering.
Motiverende teksten
Tielman heeft ook gewerkt aan hoe het systeem de patiënt een hart onder de riem
zou kunnen steken met motiverende teksten. 'Denk bijvoorbeeld aan een
geruststellende boodschap als het wat minder goed gaat met een patiënt of een
compliment als de therapie goed verloopt', aldus Tielman. 'Deze teksten zijn
gebaseerd op de kennis en ervaring van therapeuten waarmee we samenwerken.
Dankzij die input weet het computerprogramma nu bijvoorbeeld ook dat klachten
soms eerst erger worden voordat het uiteindelijk beter gaat en kan de virtuele
coach daar met het stellen van vragen op in spelen'. Er is ook gekeken naar hoe
de virtuele coach patiënten zou kunnen stimuleren om in bepaalde situaties toch
contact op te nemen met de menselijke hulpverlener.
[Diary full]
Een voorbeeld van een gevuld dagboek en coach, met teksten, kaarten, foto's en
emoties.
3D-omgeving
Een dagboek waaraan foto's en beelden kunnen worden toegevoegd en gevoelens
kunnen worden genoteerd, ondersteunt de patiënt in de virtual reality therapie.
De patiënt kan met behulp van de virtuele coach de situatie uit de traumatische
herinnering beschrijven in het dagboek. Hierna kan de patiënt deze situatie ook
nabouwen in een bijhorende virtuele 3D-omgeving, ontwikkeld door de TU Delft
Computer Graphics and Visualization<https://graphics.tudelft.nl/> groep. Denk
bijvoorbeeld aan het nabouwen van Camp Holland of de kinderkamer van het
misbruik slachtoffer. In de eigen vertrouwde omgeving kan de patiënt zich dan
virtueel begeven op de plaats van de gebeurtenis, herinneringen ophalen en deze
structureren.
[cid:image012.jpg@01D394F3.75B0C840]
3D-omgeving t.b.v. therapie voor oorlogsveteranen
Vervolgonderzoek
Het promotieonderzoek van Tielman maakt deel uit van het - door NWO
gefinancierde - grotere onderzoeksproject 'Virtual eCoaching and Storytelling
technology for Post-traumatic stress disorder treatment', ofwel VESP. Binnen
dit project houdt de TU Delft zich bezig met de technische ontwikkeling van met
name de virtuele coach. Het systeem is met een kleine groep voormalig patiënten
en studenten getest. De Erasmus Universiteit Rotterdam zal de effectiviteit van
de therapie, inclusief de in Delft ontwikkelde virtuele coach, verder testen.
Hiervoor wordt nauw samengewerkt met GGZ Delfland, Lucertis , Centrum'45 en
Ambulatorium EUR.
Het consortium zoekt<https://ambulatoriumerasmusuniversiteit.nl/> nog patiënten
die willen deelnemen aan het onderzoek.
Meer informatie
Het proefschrift van Myrthe Tielman: 'A Virtual Agent for Post-Traumatic Stress
Disorder
Treatment<https://repository.tudelft.nl/islandora/object/uuid%3A21756661-2d92-447d-8ac7-0cd2b1b6dc8b?collection=research>',
DOI: 10.4233/uuid:21756661-2d92-447d-8ac7-0cd2b1b6dc8b.
Het VESP-project<http://ii.tudelft.nl/vesp/>.
De afdeling 'Interactive
Intelligence'<https://www.tudelft.nl/ewi/over-de-faculteit/afdelingen/intelligent-systems/interactive-intelligence/research/>
van de TU Delft.
Aanmelden<https://ambulatoriumerasmusuniversiteit.nl/> voor het onderzoek via
Ambulatorium Erasmus Universiteit Rotterdam.
Video<https://youtu.be/FjZo6sq2Z4o?list=UUm-zjar9WaFaIJx371bFLaA> uitleg
virtuele therapie voor veteranen.
Video<https://youtu.be/SO-X5R-fwJs?list=UUm-zjar9WaFaIJx371bFLaA> uitleg
virtuele therapie voor slachtoffers van seksueel misbruik in de kindertijd.
Dit persbericht<https://www.tudelft.nl/index.php?id=34909> vindt u ook op de
website van de TU Delft.
Contact
Myrthe Tielman (promovenda TU Delft),
m.l.tielman@xxxxxxxxxx<mailto:m.l.tielman@xxxxxxxxxx>, 06 43545851
Willem-Paul Brinkman (co-promotor Myrthe Tielman),
W.P.Brinkman@xxxxxxxxxx<mailto:W.P.Brinkman@xxxxxxxxxx> , 015 2783534
Mark Neerincx (promotor Myrthe Tielman),
M.A.Neerincx@xxxxxxxxxx<mailto:M.A.Neerincx@xxxxxxxxxx> , 015 2787106
Claire Hallewas (persvoorlichter TU Delft),
c.r.hallewas@xxxxxxxxxx<mailto:c.r.hallewas@xxxxxxxxxx>, 06 40953085
U ontvangt dit bericht via de PWC-medialijst. U kunt zich afmelden via
www.platformwetenschapscommunicatie.nl<file:///\\www.platformwetenschapscommunicatie.nl>.
Dit bericht is afkomstig van de TU Delft, Communication, Postbus 5, 2600 AA
Delft, www.tudelft.nl<http://www.tudelft.nl/>.