[PWC-MEDIA] Persbericht TU Delft: Nieuw CRISPR-Cas systeem knipt virus RNA

From: Inge Snijder <I.snijder@xxxxxxxxxx>
Date: Thu, 26 Aug 2021 18:27:37 +0000

Nieuw CRISPR-Cas systeem knipt virus RNA

Delftse onderzoekers uit de groep van Stan Brouns hebben een nieuw CRISPR-Cas
systeem ontdekt dat RNA knipt. De studie wordt gepubliceerd op 26 augustus in
Science en zal naar verwachting veel mogelijkheden gaan bieden voor het
ontwikkelen van nieuwe toepassingen in het genetisch onderzoek en
biotechnologie.

[cid:image003.jpg@01D79AB8.CE252600]

Immuunsysteem tegen virussen
Zoals het coronavirus mensen ziek kan maken, bestaan er ook veel virussen die
het uitsluitend op bacteriën gemunt hebben. Daarom hebben de bacteriën in de
loop van een paar miljard jaar evolutie allerlei vernuftige immuunsystemen
ontwikkeld waarmee ze zich kunnen verdedigen tegen virusinfectie. CRISPR-Cas is
zo'n immuunsysteem en heeft in 10 jaar tijd veel bekendheid verworven.

Brouns: "Al vanaf 2006 proberen we CRISPR-Cas systemen te begrijpen en steeds
worden nieuwe varianten van CRISPR-Cas ontdekt die gebruikt kunnen worden voor
belangrijke toepassingen. Zo kun je met CRISPR-Cas9 heel precies het DNA van
cellen aanpassen. Dit heeft een ware revolutie ontketend in het onderzoek naar
bijvoorbeeld genetische aandoeningen (Nobelprijs chemie 2020). Ook bij de
detectie van het Coronavirus zijn CRISPR-Cas systemen een interessant
alternatief gebleken voor de welbekende PCR test. Het CRISPR-Cas systeem dat we
nu ontdekt hebben werkt niet op DNA, maar op RNA wat weer andere mogelijkheden
biedt."

Unieke eigenschappen
Promovendus Sam van Beljouw, die eerste auteur is op het artikel, geeft aan:
"Dit CRISPR-Cas systeem heeft een aantal unieke biologische eigenschappen die
we nog niet eerder gezien hebben. Zo bestaat het uit één<https://www.een.be/>
groot eiwit waarin de functie van meer dan vijf kleine CRISPR-Cas eiwitten is
samengevoegd. Dit eiwit knipt RNA van een binnendringend virus op twee
voorgeprogrammeerde plekken, waardoor het RNA wordt vernietigd en het virus een
eerste klap te verduren krijgt. Daarnaast lijkt het eiwit veel op een eiwit dat
normaal betrokken is bij celdood in menselijke cellen. Dit kan mogelijk
betekenen dat de bacterie zelfdoding in gang zet op het moment dat het knippen
van het virus RNA niet voldoende blijkt voor bescherming."

Tweede klap: bacterie pleegt zelfmoord
Hoewel zelfmoord in een eencellige bacterie tegenstrijdig klinkt, kan dit toch
een groot voordeel opleveren voor de bacterie. Van Beljouw: "Het virus heeft
een levende bacterie nodig om zich te vermenigvuldigen en te verspreiden naar
omliggende bacteriën. Als de geïnfecteerde bacterie zichzelf doodt, voorkomt
het de aanmaak van nieuwe virusdeeltjes. Daarmee worden de broertjes en zusjes
van de aangevallen bacterie beschermd tegen infectie. De bacterie offert zich
als het ware op voor het grotere geheel."
Hoewel er nog veel onderzoek nodig is om alle details te ontwaren voorziet
Brouns dat hun bevindingen vertaalbaar zijn naar nuttige toepassingen. "We
verwachten dat dit nieuwe CRISPR eiwit gebruikt kan worden als moleculaire
precisieschaar om RNA te knippen. Ook zien we mogelijkheden om het CRISPR eiwit
om te bouwen tot een soort schakelaar waarmee we bijvoorbeeld medicijnen kunnen
activeren op momenten dat het echt nodig is", aldus Brouns.

TU Delft
De onderzoeksgroep van Brouns maakt deel uit van de afdeling Bionanoscience van
de TU Delft, waar 19 onderzoeksgroepen fundamenteel onderzoek doen naar de
moleculaire basis van het leven. De afdeling Bionanoscience is onderdeel van de
faculteit Technische Natuurwetenschappen.

Publicatie
Bekijk de publicatie op
Science<http://science.sciencemag.org/content/early/2021/08/25/science.abk2718.full>.
(achter inlog)

Contact
Stan Brouns, onderzoeker TU Delft,
s.j.j.brouns@xxxxxxxxxx<mailto:s.j.j.brouns@xxxxxxxxxx>
Inge Snijder, persvoorlichter TU Delft,
i.snijder@xxxxxxxxxx<mailto:i.snijder@xxxxxxxxxx>, +31 (0)6 14759517

[PWC-MEDIA] Persbericht TU Delft: Nieuw CRISPR-Cas systeem knipt virus RNA

Other related posts: