[PWC-MEDIA] Persbericht TU Delft: Meters DNA opvouwen met flexibele klemmetjes
- From: Michel van Baal <M.vanBaal@xxxxxxxxxx>
- To: "pwc-media@xxxxxxxxxxxxx" <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Thu, 18 Feb 2016 17:07:43 +0000
Meters DNA opvouwen met flexibele klemmetjes
[cid:image005.jpg@01D16A77.44EDC260]DNA-moleculen hebben wel wat weg van
extreem lange slierten kerstverlichting: het is een hele klus om ze uit te
knoop te krijgen en netjes op te bergen. Een cel bezit wel twee meter aan
DNA-moleculen, maar kan deze toch netjes opvouwen in chromosomen van slechts
een paar micrometer lang. Dat het eiwit 'condensin' een sleutelrol speelt is
bekend, maar hoe het proces precies werkt is nog grotendeels een raadsel.
Onderzoekers van het Kavli Institute of Nanoscience van de TU Delft en het
European Molecular Biology Laboratory in Heidelberg slaagden er voor het eerst
in om het gedrag van een individueel condensin-molecuul te filmen en vonden dat
het eiwit veel bewegelijker bleek dan voorheen gedacht. Ze publiceerden erover
op donderdag 18 februari in de online versie van het tijdschrift Cell Reports.
Het artikel staat op 1 maart op de cover van het tijdschrift. Een beter begrip
van de werking van condensin kan mogelijk leiden tot een meer inzicht in het
ontstaan van een groep ziektes waarbij het niet goed functioneren van condensin
een rol lijkt te spelen. Een voorbeeld daarvan is de ziekte microcefalie, die
in verband gebracht wordt met het Zika-virus.
Flitsend molecuul
"Tot nu toe dacht men dat condensin een heel stijf molecuul was. Om het uit te
leggen vergeleken we het wel met een haarspeld: condensin zou het DNA in lussen
vangen door open en dicht te klikken. Uit ons onderzoek blijkt nu dat
vergelijking met een haarelastiekje geschiktere beeldspraak is," aldus Jorine
Eeftens, promovendus in de groep van Cees Dekker. "We zagen dat condensin een
heel bewegelijk molecuul is, het flitst voor je ogen heen en weer onder de
microscoop. We hebben ook ontdekt dat condensin geen twee, maar vier
verschillende standen heeft: niet alleen open (V) en dicht (O), maar ook een
soort dubbele lus (B) en een half-open stand (P). Vermoedelijk gebruikt
condensin die verschillende standen om vast te hechten aan het DNA en het
vervolgens compact op te bergen. Hoe dat werkt gaan we onderzoeken in
vervolgexperimenten."
Celdeling
[cid:image006.jpg@01D16A77.44EDC260]Het eiwit condensin is essentieel voor elke
levende cel: de eiwitten werken als een soort klemmetjes waarmee een cel zijn
DNA-strengen netjes kan opvouwen in compacte chromosomen. Cruciaal bij
celdeling is dat het DNA zich precies goed over de dochtercellen verdeelt zodat
beide dochtercellen al het DNA-materiaal hebben. Dat doet de cel door de
X-vormige chromosomen in het kruispunt door te knippen en daarna de helften
over de dochters te verdelen.
Zika-virus
Hoewel het onderzoek vooral gericht is op het fundamenteel begrijpen van
celdeling, kan het ook van belang zijn voor een beter begrip van hoe bepaalde
ziektes ontstaan. Een voorbeeld is de ziekte microcefalie, waarbij kinderen
geboren worden met een te kleine schedel. Er zijn meerdere oorzaken van
microcefalie bekend; bij de genetische oorzaak speelt het functioneren van
condensin vermoedelijk een rol. Gevallen van microcefalie in Zuid-Amerika
worden momenteel in verband gebracht met het Zika-virus.
Noot voor de redactie:
Voor meer informatie: Prof. Cees Dekker,
c.dekker@xxxxxxxxxx<mailto:c.dekker@xxxxxxxxxx>, 015 2786094
Publicatie: Condensin Smc2-Smc4 dimers are flexible and
dynamic<http://www.cell.com/cell-reports/abstract/S2211-1247%2816%2930056-0> ,
Cell Reports<http://www.cell.com/cell-reports/home>
Jorine M. Eeftens1*, Allard J. Katan1*, Marc Kschonsak2, Markus Hassler2, Liza
de Wilde1, Essam M. Dief1, Christian H. Haering2, Cees Dekker1
1. Department of Bionanoscience, Kavli Institute of Nanoscience Delft, Delft
University of Technology, Delft 2628 CJ, Netherlands
2. Cell Biology and Biophysics Unit, European Molecular Biology Laboratory
(EMBL), 69117 Heidelberg, Germany
* gelijke bijdrage
Bijschrift foto's:
1. het eiwit condensin, gezien door een Atomic Force Microscope.
2. P-vorm, V-vorm, B-vorm en O-vorm van condensin(van links naar rechts, boven
naar beneden).
Een video van het bewegende eiwit staat op
youtube<https://www.youtube.com/watch?v=IM_aF2G7DFk>
[cid:image007.jpg@01D16A51.2BFD4990]<https://www.youtube.com/watch?v=IM_aF2G7DFk>
http://ceesdekkerlab.tudelft.nl
U ontvangt dit bericht via de PWC-medialijst. U kunt zich afmelden via
www.platformwetenschapscommunicatie.nl<file:///\\www.platformwetenschapscommunicatie.nl>.
Dit bericht is afkomstig van de TU Delft, Communication, Postbus 5, 2600 AA
Delft, www.tudelft.nl<http://www.tudelft.nl/>.
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] Persbericht TU Delft: Meters DNA opvouwen met flexibele klemmetjes - Michel van Baal
