[PWC-MEDIA] Persbericht: Onderzoeksrapport 'Zorgzaam uit de crisis': Vijf uitgangspunten voor inclusief en zorgzaam beleid

From: Yvette Nelen <Y.Nelen@xxxxxx>
Date: Mon, 5 Sep 2022 09:55:03 +0000

[cid:image001.jpg@01D8C11C.5933C640]5 september 2022

Hoe pakte het coronabeleid uit voor kwetsbare groepen in onze samenleving, en
welke lessen kunnen we hieruit trekken? In het rapport Zorgzaam uit de crisis
beschrijven onderzoekers van de Universiteit voor Humanistiek welke impact de
beleidskeuzes hadden op groepen in de samenleving die op verschillende manieren
met kwetsbaarheid te maken kregen. Ook reflecteren ze op de morele logica van
de crisisrespons, en bieden ze vijf uitgangspunten die helpen om beleid
zorgzamer en inclusiever, en de samenleving veerkrachtiger te maken. Het
rapport wordt vandaag gepresenteerd op de Opening van het Academisch Jaar.

Onderzoekers van de leerstoelgroep Zorgethiek interviewden meer dan zestig
mensen die tijdens de coronacrisis extra kwetsbaar waren en mensen uit hun
zorgnetwerk. Het gaat om mensen met een licht verstandelijke beperking in
zorginstellingen, ouderen met zorg of ondersteuning thuis, nabestaanden van wie
tijdens de crisis een naaste in het hospice is overleden en ongedocumenteerden
en asielstatushouders en hun zorgverleners. Ook organiseerden ze
rondetafelgesprekken met belangenbehartigers, zorgbestuurders, en
beleidsambtenaren. Daarnaast analyseerden ze de brieven die het Ministerie van
Volksgezondheid, Sport en Welzijn (VWS) tijdens de eerste coronagolf naar de
Tweede Kamer stuurde om het crisisbeleid toe te lichten. Zo werd duidelijk wat
de uitgangspunten van het beleid waren, hoe die uitwerkten en hoe beleid in de
toekomst zorgzamer en inclusiever zou kunnen. Het rapport Zorgzaam uit de
crisis biedt op basis van alle gesprekken vijf uitgangspunten voor beleid.

Gestapelde kwetsbaarheid
Een centrale term in het beleid was de bescherming van de kwetsbaren in de
samenleving. Daarbij lag de nadruk sterk op lichamelijke kwetsbaarheid. Andere
vormen van kwetsbaarheid werden zeker in de eerste maanden niet gezien en niet
meegewogen. Het gaat dan bijvoorbeeld om sociale kwetsbaarheid door eenzaamheid
en financiële kwetsbaarheid doordat het werk opeens ophield. Soms hadden
ouderen moeite met de term kwetsbaarheid en de manier waarop ze beschermd
werden, terwijl andere groepen, zoals ongedocumenteerden, in eerste instantie
vaak niet eens in beeld waren bij beleidsmakers. Juist bij groepen die niet
gezien werden is er een groot risico op een stapeling van problemen en
kwetsbaarheden. Er is daarom herstelbeleid nodig voor die groepen die extra
hard zijn geraakt door de crisis en het maatregelen. Daarbij moeten ook
zorgmedewerkers een prominente plek krijgen.

Noodzakelijke waardenafweging
In het crisisbeleid van de overheid kwam de term noodzaak vaak voor. Corona
vroeg om drastische maatregelen en de overheid suggereerde dat ze niet anders
kon handelen dan ze deed. Maar een verwijzing naar noodzaak is nooit neutraal.
Er zit altijd een waardenafweging achter over welke noden en behoeften
prioriteit zouden krijgen. Ook noodzakelijk beleid vraagt dus om een
transparante verantwoording. Bovendien wordt de noodzaak tot ingrijpen ook
minder als er buiten de crisis wordt geïnvesteerd in een veerkrachtige
samenleving en een krachtig zorgdomein zodat er meer ruimte is om met
onverwachte crises om te gaan.

Eerlijke verdeling verantwoordelijkheden
Tijdens de coronacrisis riep het kabinet burgers steeds weer op hun
verantwoordelijkheid te nemen in het indammen van de pandemie. Burgers en
zorgbestuurders voelden echter niet altijd de ruimte om die
verantwoordelijkheid vorm te geven op een manier die bij henzelf of hun
instelling paste. Inmiddels is daar gelukkig meer ruimte voor. Wel is het van
groot belang om steeds weer te kijken of verantwoordelijkheden in de
samenleving wel eerlijk verdeeld worden en of er niemand buiten de boot valt.
De coronacrisis heeft bijvoorbeeld laten zien hoe cruciaal de rol van
mantelzorgers is en dat voorkomen moet worden dat zij teveel druk op hun
schouders krijgen.

Betekenisgeving
Voor veel mensen was de coronacrisis ook een zingevingscrisis. Belangrijke
betekenisgevende activiteiten zoals vrijwilligerswerk, dagbesteding en
culturele activiteiten vielen weg. Buurthuizen gingen dicht en ontmoetingen
werden schaars. Veel geïnterviewden gaven aan dat ze minder zin in het leven
kregen. Het diepere belang van zingeving, juist in een crisistijd, werd door
het kabinet maar beperkt gezien. Juist in een samenleving die langzaam herstelt
van de crisis is het belangrijk te investeren in betekenisvolle activiteiten
zoals dagbesteding, sociale werkplaatsen en buurthuizen.

Vertrouwen
Na een aanvankelijke toename verminderde het vertrouwen in de overheid
uiteindelijk weer. Vertrouwen bestaat niet alleen uit de overtuiging dat de
overheid in staat is om burgers adequaat bij te staan en daarbij integer
handelt, ook is het belangrijk dat burgers de overtuiging hebben dat de
perspectieven van alle burgers worden meegenomen in politieke afwegingen.
Inclusieve vormen van beleidsontwikkeling zijn daarom van groot belang. Uitgaan
van de betrouwbaarheid van burgers, zorginstellingen en andere partners is
cruciaal om het vertrouwen tussen samenleving en overheid te herstellen.

Informatie en download van het rapport
DOWNLOAD het rapport van onze website
www.uvh.nl<https://www.uvh.nl/actueel/nieuws/onderzoeksrapport-zorgzaam-uit-de-crisis-vijf-uitgangspunten-voor-inclusief-en-zorgzaam-beleid>

Met vriendelijke groet,

Yvette Nelen
Communicatieadviseur

M 06 19442989 | T 030 2390 100 | E y.nelen@xxxxxx<mailto:y.nelen@xxxxxx> |
www.uvh.nl<http://www.uvh.nl>
A Kromme Nieuwegracht 29, 3500 AT Utrecht (NL)
Aanwezig: ma-di-wo-do

[Afbeelding met tafel, tekening Automatisch gegenereerde beschrijving]

[PWC-MEDIA] Persbericht: Onderzoeksrapport 'Zorgzaam uit de crisis': Vijf uitgangspunten voor inclusief en zorgzaam beleid

Other related posts: