Dit bericht staat online op: http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_8LGEH5 7 september 2011 Gescheiden onderwijs pakt slecht uit voor lager opgeleiden Door de sterke scheiding tussen onderwijsniveaus ontplooien lager opgeleide kinderen zich maatschappelijk minder goed dan hoger opgeleide kinderen. Dat is een van de resultaten van onderzoek onder leiding van NWO-wetenschapper Herman van de Werfhorst (Universiteit van Amsterdam). Zijn team onderzocht de non-cognitieve leeropbrengsten van gedifferentieerde onderwijsstelsels. Het Nederlandse schoolsysteem kent veel verschillende schooltypen en niveauverschillen. Leerlingen van verschillende niveaus – vmbo, havo, vwo – genieten onderwijs veelal gescheiden van elkaar. Bekend is dat de vroege selectie die deze differentiatie met zich meebrengt ongelijkheid in kennisniveau en intellectuele vaardigheden tussen leerlingen vergroot. Van de Werfhorst ontdekte in zijn studie dat ook de ontwikkeling van burgerschap samenhangt met de mate van scheiding. Veel mogelijke oorzaken Mensen in landen met sterk gescheiden onderwijssystemen hebben minder vertrouwen in instanties, nemen minder deel aan verenigingen en brengen minder vaak hun stem uit bij verkiezingen dan mensen in landen met ongedifferentieerde onderwijssystemen. Leerlingen in het beroepsonderwijs hebben minder burgerschapscompetenties dan leerlingen in ‘hogere’ schooltypen, constateerden de onderzoekers. ‘Het beroepsonderwijs besteedt minder aandacht aan burgerschapsvorming, maar er kunnen ook andere oorzaken van het verschil tussen leerlingen zijn. Het effect van groepsdruk is er zo een. Hoe de verschillende oorzaken op elkaar inwerken is een complexe zaak, die we nader zullen onderzoeken,’ aldus Van de Werfhorst. Brede scholengemeenschappen, gemengde lessen Kijkend naar de non-cognitieve leeropbrengsten van het gedifferentieerde Nederlandse onderwijsstelsel, zou Van de Werfhorst pleiten voor bijvoorbeeld meer gezamenlijke lessen maatschappijleer. ‘Als vmbo’ers en vwo’ers toch al op dezelfde scholengemeenschap zitten, dan is dat gemakkelijker te organiseren dan wanneer die scholen helemaal gescheiden zijn. Ook om andere redenen vind ik brede scholengemeenschappen waar kinderen van verschillende schooltypen elkaar vaak ontmoeten en dus kennis en ervaringen kunnen delen, een goed idee.’ Welzijn Een ander onderzocht aspect is het welzijn van leerlingen. Van de Werfhorst: ‘We hebben gezien dat leerlingen uit het beroepsonderwijs een minder gunstig beeld van zichzelf hebben als het gaat om kennis, inzicht en intellectuele vaardigheden. Ook gebruiken ze vaker drugs en alcohol. En binnen het beroepsonderwijs is er meer sprake van voortijdig schoolverlaten. Dit zijn allemaal zaken die met welzijn samenhangen.’ Prof. dr. Herman van de Werfhorst voerde de studie ‘Onderwijsstelsels en non-cognitieve uitkomsten van onderwijs. Burgerschap, deviant gedrag en welzijn in landenvergelijkend perspectief’ uit in samenwerking met UvA-collega’s prof. dr. Sjoerd Karsten, drs. Thijs Bol en drs. Justine Netjes. Het onderzoek werd gefinancierd door de Programmaraad voor het Onderwijsonderzoek, onderdeel van NWO. Van de Werfhorst ontving in 2007 een Vidi van NWO. Het volledige onderzoeksrapport is te downloaden op de NWO-site via www.nwo.nl/proo. Over NWO De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is de onafhankelijke nationale wetenschapsfinancier en heeft tot taak het wetenschappelijke onderzoek in Nederland te laten excelleren via nationale competitie. Jaarlijks geeft NWO ruim 700 miljoen euro uit aan subsidies voor toponderzoek en toponderzoekers, vernieuwende instrumenten en apparatuur, en aan instituten waar toponderzoek wordt bedreven. NWO financiert het onderzoek van ruim 5300 getalenteerde wetenschappers aan universiteiten en instellingen. Selectie door middel van peer review is in handen van onafhankelijke deskundigen. NWO bevordert de overdracht van kennis naar de maatschappij. --- Meer informatie: - NWO, Afdeling Voorlichting & Communicatie - t.: +31 (0)70 344 07 41, voorlichting@xxxxxx - www.nwo.nl/proo 11-42 --- Perslijst: aanmelden <http://www.nwo.nl/interact.nsf/pages/NWOA_78BDC3?OpenDocument> | afmelden <http://www.nwo.nl/interact.nsf/pages/NWOA_78BDC3?opendocument&subfrm=Cancel> Adreswijzigingen doorgeven via: nwo_nieuws@xxxxxx <mailto:nwo_nieuws@xxxxxx> Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) Afdeling Voorlichting en Communicatie Postbus 93138 2509 AC Den Haag Persvoorlichters: nwo_nieuws@xxxxxx <mailto:nwo_nieuws@xxxxxx> t.: +31 (0)70 344 07 29 (ook buiten kantooruren bereikbaar)