Dit bericht staat online op: http://www.nwo.nl/nwohome.nsf/pages/NWOP_8N6JTK 31 oktober 2011 Europees Openbaar Ministerie moet verantwoording afleggen aan Europese Raad van Ministers Het toekomstig Europees Openbaar Ministerie (EOM) wordt geen federaal openbaar ministerie dat onafhankelijk van de nationale autoriteiten opereert. Het gaat zich concentreren op de belangrijkste zaken met lidstaat-overstijgend belang zoals kinderpornonetwerken en het zal verantwoording moeten afleggen aan de Europese Raad van ministers. Dat verwacht NWO-onderzoeker en jurist Martijn Zwiers. De Europese Unie heeft in 2007 in het Verdrag van Lissabon vastgelegd dat er een Europees Openbaar Ministerie (EOM) kan komen. Dit EOM moet zich richten op de bestrijding van zware zaken met een grensoverschrijdende dimensie, zoals fraude met EU-gelden en kinderpornonetwerken. Het moet de grensoverschrijdende crimineel treffen, van wie nu vaak wordt gezegd dat hij vrijelijk de grenzen kan oversteken, terwijl de nationale autoriteiten het nakijken hebben. Jurist Martijn Zwiers zet in zijn proefschrift uiteen hoe het EOM er volgens hem uit zou kunnen gaan zien en hoe het wordt ingebed in de institutionele structuur van de EU. Dit is in het verdrag namelijk niet vastgelegd. Zwiers baseert zich hierbij op eerdere voorbeelden van europeanisering en op het Europees mededingingsrecht. Zwiers verwacht een Europees parket dat een bepaalde mate van gezag uitoefent over de nationale autoriteiten, maar tegelijkertijd afhankelijk is van diezelfde nationale autoriteiten, namelijk de nationale openbare ministeries en de nationale opsporingsinstanties. 'Het Europees parket wordt een semi-onafhankelijke organisatie. Dit komt overeen met de manier waarop andere uitvoerende taken in de EU zijn ge-europeaniseerd, zoals de Europese agentschappen en Eurojust', vertelt Zwiers. 'Het ligt ook in de lijn van de organisatie van een groot deel van de nationale openbare ministeries.' Invloed De kans dat het EOM er komt, is groot. Het idee gaat al jaren rond in de Brusselse circuits en onder meer Spanje loopt er warm voor. Ook de huidige EU Justitiecommissaris Viviane Reding pleit voor een Europees Openbaar Ministerie. Volgens Brussel lopen de wetgeving en rechtstelsels in de lidstaten nu zo sterk uiteen, dat het moeilijk is om bijvoorbeeld de financiële belangen van de EU goed te verdedigen. Het proefschrift van Zwiers kan Europese ambtenaren die zich bezighouden met de oprichting van het EOM helpen bij hun voorbereidingen. De Europese Raad van Ministers, maar ook het Europees Parlement, de Europese Commissie, nationale parlementen en andere autoriteiten zoals Europol, zullen volgens Zwiers invloed uitoefenen op de koers van het EOM. 'Dit is nodig om de legitimiteit en de effectiviteit van de activiteiten van het EOM te waarborgen', stelt hij. 'En dat is van groot belang, want het Europees Openbaar Ministerie krijgt ingrijpende bevoegdheden en veel macht.' Volgens Zwiers moet het mogelijke EOM verder verplicht worden een transparant en compleet vervolgingsbeleid uit te werken onder de algemene politieke leiding van de Raad van Ministers en uiteindelijk de Europese Raad. 'Het EOM moet vervolgens ook verantwoordelijk worden gehouden voor de uitvoering van dit beleid. Dit houdt in dat het periodiek verslag doet en bevraagd kan worden. In het uiterste geval kan de Europese Procureur-Generaal ontslagen worden.' Zwiers promoveerde op 28 oktober aan de Universiteit van Maastricht. Hij voerde zijn onderzoek uit met financiering van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Zijn onderzoek maakte deel uit van het onderzoeksprogramma Shifts in Governance. Over NWO De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is de onafhankelijke nationale wetenschapsfinancier en heeft tot taak het wetenschappelijke onderzoek in Nederland te laten excelleren via nationale competitie. Jaarlijks geeft NWO ruim 500 miljoen euro uit aan subsidies voor toponderzoek en toponderzoekers, vernieuwende instrumenten en apparatuur, en aan instituten waar toponderzoek wordt bedreven. NWO financiert het onderzoek van zo’n 5000 getalenteerde wetenschappers aan universiteiten en instellingen. Selectie door middel van peer review is in handen van onafhankelijke deskundigen. NWO bevordert de overdracht van kennis naar de maatschappij en het bedrijfsleven. --- Meer informatie: - NWO, Afdeling Voorlichting en Communicatie - t.: +31 (0)70 344 07 41, voorlichting@xxxxxx 11-57 --- Perslijst: aanmelden <http://www.nwo.nl/interact.nsf/pages/NWOA_78BDC3?OpenDocument> | afmelden <http://www.nwo.nl/interact.nsf/pages/NWOA_78BDC3?opendocument&subfrm=Cancel> Adreswijzigingen doorgeven via: nwo_nieuws@xxxxxx <mailto:nwo_nieuws@xxxxxx> Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) Afdeling Voorlichting en Communicatie Postbus 93138 2509 AC Den Haag Persvoorlichters: nwo_nieuws@xxxxxx <mailto:nwo_nieuws@xxxxxx> t.: +31 (0)70 344 07 29 (ook buiten kantooruren bereikbaar)