Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
------------------------------------------------------------
---------------------------------------
7 maart 2018
Orkanen woeden ook diep in het inwendige van reuzenplaneet Jupiter
Astronomen hebben met data van de NASA-sonde Juno ontdekt dat de winden op
de planeet Jupiter diep doordringen in het binnenste van de planeet, tot
wel 3000 kilometer. Het resultaat is belangrijk voor de modellen van de
inwendige structuur van Jupiter, waarover nog weinig bekend is. Het
resultaat wordt op 8 maart gepubliceerd in drie artikelen in Nature. De
Leidse astronoom Yamila Miguel is tweede auteur van een van de artikelen en
coauteur op de andere twee.
Jupiter is de vijfde planeet vanaf de zon en verreweg de grootste van het
zonnestelsel (2,5 zoveel massa als alle andere planeten bij elkaar).
Jupiter behoort tot de zogeheten gasreuzen, die vooral uit gas bestaan,
zonder vast oppervlak. De planeet is bedekt met wolken en er woeden stevige
orkanen. De reuzenplaneet heeft onder zijn dikke atmosfeer een rotsachtige
kern, maar over de precieze samenstelling en de verdeling van het materiaal
is nog weinig bekend. Jupiter is de invloedrijkste planeet van het
zonnestelsel en heeft ook nog steeds zijn originele samenstelling. De
planeet is daarom een belangrijk wetenschappelijk object; hij kan
informatie verschaffen over de beginjaren van ons zonnestelsel.
Sinds juli 2016 cirkelt de ruimtesonde Juno rond Jupiter om de vele
openstaande vragen rond de gasreus te beantwoorden. De eerste resultaten
hebben al waardevolle informatie over Jupiters zwaartekrachtveld
opgeleverd. Om het inwendige goed te begrijpen is informatie over de diepe
atmosfeer nodig. De straalstromen en orkanen worden al lange tijd
waargenomen, maar tot nu toe was onbekend tot welke diepte ze reiken.
Het nieuwe resultaat laat zien dat de winden tot een diepte van zo’n 3000
kilometer doordringen. Daaronder gedraagt Jupiter zich als een vast object,
waarbij de differentiële rotatie (het verschijnsel dat gas langzamer
roteert aan de polen dan aan de evenaar) enorm afneemt vergeleken met die
in de atmosfeer. Yamila Miguel werkt aan modellen die de waarnemingen van
de ruimtesonde Juno verklaren. “Deze nieuwe kennis is cruciaal voor ons
begrip van het inwendige van de planeet, van zijn samenstelling en van de
verdeling van materiaal in het binnenste,” aldus Miguel, die sinds kort is
verbonden aan de Sterrewacht Leiden. “Nu we weten hoe diep de winden
reiken, kunnen we de reuzenplaneet van ons zonnestelsel ook echt beginnen
te begrijpen.”
E I N D E P E R S B E R I C H T
------------------------------------------------------------
---------------------------------------
Meer informatie
Contact: Yamila Miguel, Sterrewacht Leiden, Universiteit Leiden
E-mail: ymiguel@xxxxxxxxxxxxxxxxxx
https://www.universiteitleiden.nl/en/staffmembers/yamila-miguel#tab-1
Artikelen:
A suppression of differential rotation in Jupiter’s deep interior
<http://nature.com/articles/doi:10.1038/nature25775>. Door: T. Guillot, Y.
Miguel, B. Militzer, W.B. Hubbard, Y. Kaspi, E. Galanti, H. Cao, R. Helled,
S.M. Wahl, L. Iess, W.M. Folkner, D.J. Stevenson, J.I. Lunine, D.R. Reese,
A. Biekman, M. Parisi, D. Durante, J.E.P. Connerney, S.M. Levin, S.J.
Bolton. In: Nature, 8 maart 2018.
The asymmetric gravity 1 field of Jupiter
<http://nature.com/articles/doi:10.1038/nature25776>. Door: L. Iess, W.M.
Folkner, D. Durante, M. Parisi, Y. Kaspi, E.Galanti, T. Guillot, W.B.
Hubbard, D.J. Stevenson, J.D. Anderson, D.R. Buccino, L. Casajus, A.
Milani, R. Park, P. Racioppa, D. Serra, P. Tortora, M. Zannoni, H. Cao, R.
Helled, J.I. Lunine, Y. Miguel, B. Militzer, S. Wahl, J.E.P. Connerney,
S.M. Levin, S.J. Bolton. In: Nature, 8 maart 2018.
Jupiter’s atmospheric jet-streams extend thousands of kilometers deep
<http://nature.com/articles/doi:10.1038/nature25793>. Door: Y. Kaspi, E.
Galanti, W.B. Hubbard, D.J. Stevenson, S.J. Bolton, L. Iess, T. Guillot, J.
Bloxham, J.E.P. Connerney, H. Cao, D. Durante, W.M. Folkner, R. Helled,
A.P. Ingersoll, S.M. Levin, J.I. Lunine, Y. Miguel, B. Militzer, M. Parisi,
and S.M. Wahl. In: Nature, 8 maart 2018.
Beeld (zie onder):
Deze opname van Jupiter is gemaakt op 16 december 2017 tijdens Juno’s
tiende scheervlucht langs de reuzenplaneet. Credit:
NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Kevin M. Gill.
Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/
------------------------------------------------------------
---------------------------------------
Met vriendelijke groet,
Marieke Baan en David Redeker
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam
vast: 020 - 525 7480
Marieke mobiel: 06 - 14 322 627
David mobiel: 06 - 44 588 969
h.m.baan@xxxxxx
d.redeker@xxxxxx
www.astronomie.nl
Attachment:
Jupiter_web.jpg
Description: JPEG image
