[PWC-MEDIA] Persbericht: Gerard Heymans te modern met gebruik statistiek

From: "Communicatie RUG" <communicatie@xxxxxx>
To: <"Undisclosed-Recipient:;"@freelists.org>
Date: Thu, 16 Jun 2011 09:58:12 +0200
Persbericht Rijksuniversiteit Groningen
       



       

      Persbericht

      Rijksuniversiteit Groningen / nummer 97 / 16 juni 2011

       

      Biografie eert grondlegger psychologie in Nederland
      Gerard Heymans te modern met gebruik statistiek
       

      Gerard Heymans (1857-1930), de grondlegger van de psychologie in 
Nederland, was met het gebruik van empirische methodes en statistiek zijn tijd 
te ver vooruit om in Europa erkenning te krijgen. In de Verenigde Staten werd 
zijn werk wél gewaardeerd. Het is dan ook niet toevallig dat pas tachtig jaar 
na zijn dood een wetenschappelijke biografie wordt gewijd aan Heymans, die als 
filosoof begon, maar in de psychologie het vakgebied vond waar hij zijn ideeën 
kwijt kon. Kars Dekker promoveert 23 juni op deze late biografie. 

       

      De Wet van Heymans, die erop neerkomt dat een sterke prikkel de 
gevoeligheid voor andere waarnemingen vermindert, is in de Verenigde Staten een 
bekend begrip, terwijl hij in Europa niet bestaat. Dat heeft niet zozeer te 
maken met het veronachtzamen van 'onze' grote wetenschappers, maar vooral met 
het feit dat Heymans de pech had dat psychologie in Nederland in zijn tijd niet 
en vogue was, en zijn empirische benadering van deze wetenschap al helemaal 
niet. Biograaf Kars Dekker: "Zijn wetenschappelijke werk is voor een deel niet 
onder de attentie gekomen in Europa. Het is nooit beschreven. Hij werd meer 
gezien als filosoof. Na zijn dood zetten zijn opvolgers zijn werk niet voort. 
Pas in de jaren vijftig veroverde de hypothetico-deductieve methode, een 
mengsel van empirie en rationalisme, ook in Europa de psychologie." 

       

      Statistiek
      Heymans onderzocht de psychologische verschillen tussen mannen en 
vrouwen, gebruikmakend van van statistische correlaties. Zo legde hij de basis 
voor onderzoek naar geslachtelijke verschillen. Zijn psychologie van de vrouw 
wordt gezien als een van de weinige niet of nauwelijks bevooroordeelde 
onderzoeken uit die tijd. Met zijn aanpak, met onderzoeksmethodes zoals 
vragenlijsten en statistische technieken - inmiddels gemeengoed geworden -, was 
hij de eerste wetenschappelijke psycholoog in Nederland. Het feit dat hij in 
1892 subsidie kreeg voor het eerste laboratorium voor experimentele psychologie 
onderstreept dat. 

       

      Biografie
      Heymans werd in 1857 in het Friese Ferwerd geboren en studeerde in Leiden 
waar hij promoveerde op de staathuishoudkunde, zoals economie toen nog heette. 
Later promoveerde hij ook in de filosofie met een proefschrift over ethiek. Hij 
vestigde zich in 1890 in Groningen, nadat hij aan de universiteit was benoemd 
tot hoogleraar filosofie en 'zielkunde'. Aan het begin van deze periode 
publiceerde hij twee hoofdwerken: Die Gesetze und Elemente des 
wissenschaftlichen Denkens en Schets eener kritische geschiedenis van het 
causaliteitsbegrip in de nieuwere wijsbegeerte. Hij bleef tot 1927 verbonden 
aan de universiteit, waar hij een populaire hoogleraar was.

       

      Betrokken
      Behalve psycholoog was Heymans ook een uitermate betrokken wereldburger. 
Hij mengde zich bijvoorbeeld in de Dreyfus-affaire in Frankrijk, waarbij een 
joodse officier ten onrechte was veroordeeld voor spionage. Ook schreef hij 
kort na de Eerste Wereldoorlog met de astronoom J.C. Kapteyn een open brief, 
gericht aan de academies van de geallieerde landen en van de Verenigde Staten 
van Amerika, met de oproep enig begrip te tonen voor de vroegere vijand 
Duitsland.

       

      Vergeten
      Heymans had de pech dat zijn wetenschappelijke aanpak van de psychologie 
in de Verenigde Staten al wel ingang had gevonden maar in Europa nog niet. Daar 
benamen mastodonten als Freud, Jung en Wundt het zicht op statistiek en empirie 
met hun veel introspectievere benadering. Vandaar ook dat zijn opvolgers, voor 
de psychologie Henri Brugmans, voor de filosofie Leonard Polak, zijn werk niet 
hebben voortgezet. Pas twintig jaar later bekeerde de Europese psychologie zich 
alsnog tot de statistiek, maar daarvan heeft Heymans nooit meer de credits 
gekregen.

       

      Curriculum Vitae
      Kars Dekker (Onstwedde, 1950) stroomde na de LTS met het 
tweedekansonderwijs door naar het VWO en de Rijksuniversiteit Groningen om 
expertimentele psychologie te studeren. Hij werkte van 1988 tot 1990 als 
onderzoeker bij het Verkeerskundig Studiecentrum. Daarnaast stond hij voor de 
klas en deed hij onderzoek voor een intercultureel instituut. De naam Heymans 
dook al vroeg op in zijn leven, want hij volgde zijn VWO-onderwijs aan het 
Noordelijk Avondcollege, dat onder meer lesgaf in het toenmalige Heymans Lyceum 
in de stad. De persoon en zijn werk bleven hem zo fascineren, dat hij tenslotte 
besloot om in zijn vrije tijd Heymans' biografie te schrijven. De titel van het 
proefschrift is 'Gerard Heymans herlezen. Bewustzijn en methodologie'. Dekker 
promoveert in de Gedrags- en Maatschappijwetenschappen bij prof.dr. D. Draaisma 
en prof.dr. W. Otterspeer. Co-promotor is dr. J. Dane.

       

      Noot voor de pers
      Contact: Kars Dekker, tel. 050-571 9554, e-mail: karsdekker@xxxxxxxxxxx

       


--------------------------------------------------------------------------

      Redactie

      Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050-363 44 44 / 
communicatie@xxxxxx / www.rug.nl

        

       

      Afmelden Persberichten

      E-mail: communicatie@xxxxxx 

       

      Rijksuniversiteit Groningen

      De Rijksuniversiteit Groningen behoort tot de top van de Europese 
research-universiteiten en is internationaal georiënteerd. De universiteit is 
maatschappelijk actief en voelt zich betrokken bij haar omgeving. Talent, 
ambitie en prestatie van de 27.000 studenten en 5.500 medewerkers worden waar 
mogelijk gehonoreerd.
[PWC-MEDIA] Persbericht: Gerard Heymans te modern met gebruik statistiek

Other related posts:
