Onderzoekers geven alle Nederlanders de kans om mee te denken over klimaatbeleid
5 maart starten TU Delft en Universiteit Utrecht een landelijke online
raadpleging
Windmolens op land, verhogen van de gasprijs of toch een vleesbelasting? Wat
denkt de Nederlandse samenleving over het Nederlandse klimaatbeleid?
Onderzoekers van de TU Delft en de Universiteit Utrecht stellen via een
zogenaamde Participatieve Waarde Evaluatie (PWE) duizenden Nederlanders in
staat om hierover mee te denken. Vanaf 5 maart (10.30 uur) tot 14 maart kan
iedereen van 18 jaar en ouder zijn/haar voorkeuren kenbaar maken via
www.tudelft.nl/klimaatraadpleging<http://www.tudelft.nl/klimaatraadpleging>.
De Nederlandse overheid heeft met andere Europese landen afgesproken om meer
actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Na de verkiezingen zal
de nieuwe regering daarom moeten beslissen welke maatregelen zij gaan nemen om
de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2 te verlagen. Tweede Kamerleden hebben
eerder aangegeven dat zij graag de samenleving hierbij willen betrekken.
Hier vindt u een animatie over de raadpleging die deelnemers te zien krijgen
voordat ze hun advies geven:
https://my.hidrive.com/share/anf5f3c4hs<https://urldefense.proofpoint.com/v2/url?u=https-3A__my.hidrive.com_share_anf5f3c4hs&d=DwMFaQ&c=XYzUhXBD2cD-CornpT4QE19xOJBbRy-TBPLK0X9U2o8&r=Ww5-m4Yzgmczwx7-qPGyr_tD-AKuq9lJYClwX9cTeNo&m=OAkZ_Dt1sxBT_l3nZIafJE-5r0AAHaj4Rb0lakIe5SY&s=PJ9_KO6ngEib1XqqEwoET_rnX4xQ7u7UjGe7yMTAO2k&e=>
[cid:image001.jpg@01D7100B.B2790800]
Op de stoel van de nieuwe regering
In de raadpleging worden burgers als het ware op de stoel van de nieuwe
regering gezet. Ze krijgen 10 maatregelen te zien die broeikasgassen
verminderen inclusief informatie over de effecten. Vervolgens kunnen ze per
maatregel aangeven in hoeverre ze vinden dat de overheid deze moet toepassen om
de nationale klimaatdoelstellingen te halen. Deelnemers kunnen in het onderzoek
maximaal 15 miljard euro uitgeven. In het tweede onderdeel geven burgers
argumenten voor hun keuzes en ze kunnen zelf ideeën doorgeven aan de overheid.
Tegenstanders van klimaatbeleid kunnen hier ook aangeven dat zij willen dat de
overheid geen enkele maatregel neemt.
De methode
PWE is een methode om beleidsopties te evalueren en de participatie van grote
groepen burgers te faciliteren<https://www.tudelft.nl/tbm/pwe/>. De kern is dat
het keuzevraagstuk van een overheid wordt nagebootst. Burgers worden zich
bewust van het dilemma waar de overheid voor staat en geven daarna een advies.
Omdat de drempel om te participeren laag is - deelname aan een PWE kost
ongeveer 20 - 30 minuten en je kunt participeren waar en wanneer je maar wilt -
faciliteert de methode participatie van een grote en diverse groep burgers.
Tussenvorm van burgerparticipatie
Publieke discussies over burgerparticipatie zijn vaak zwart-wit. Het gaat of
over simplistische methoden als een referendum of een opiniepeiling waarin een
complex vraagstuk wordt platgeslagen in een 'Ja/Nee keuze'. Of het gaat over
zeer intensieve methoden waarin burgers pas een advies mogen geven nadat zij
dagen achter elkaar hebben vergaderd. PWE is een tussenvorm van
burgerraadpleging waarin deelnemers op een genuanceerde manier hun voorkeuren
kunnen uiten op basis van een totaalplaatje van beleidsopties en effecten.
Deelnemers krijgen uitgebreid de mogelijkheid om hun voorkeuren te motiveren en
te nuanceren. Doordat burgers in de PWE als het ware in de schoenen van de
bestuurder staan, krijgen zij meer begrip voor de keuzes die een bestuurder
moet maken.
30.000 deelnemers aan de corona PWE
Deze PWE-methode is al eerder op grote schaal/landelijk toegepast rond de
versoepeling van coronamaatregelen https://www.tudelft.nl/covidexit. ;
<https://www.tudelft.nl/covidexit.%20> Toen adviseerden 30.000 Nederlanders
binnen een week hun overheid over dit onderwerp. Via de link vindt u een
filmpje over dit onderzoek<https://www.youtube.com/watch?v=kdGUqK5KZFI&t=1s>.
Waarom openstellen voor alle Nederlanders?
Vorige week is de klimaatraadpleging al gedaan door een representatieve groep
Nederlanders uit een panel. Projectleider Niek Mouter (TU Delft): 'Doordat
deelnemers over het gehele politieke spectrum erg enthousiast waren, willen wij
de raadpleging openstellen voor alle Nederlanders. We zien in de
representatieve steekproef dat burgers vernieuwende ideeën aandragen en dat zij
het fijn vinden om hun stem op een serieuze manier te kunnen laten horen in de
raadpleging. Zelfs burgers die niet van plan zijn te gaan stemmen bij de
komende verkiezingen, hebben uitgebreid de tijd genomen om hun overheid te
adviseren over klimaatbeleid in de PWE. Ook blijkt dat tegenstellingen tussen
burgers soms veel kleiner zijn dan dat je zou verwachten als je de
talkshowtafels en politieke debatten volgt, terwijl er ook maatregelen zijn die
veel populairder zijn onder burgers dan onder politici of juist andersom.'
Bruikbaarheid van de resultaten
De overheid kan de uitkomsten van deze PWE gebruiken voor aanscherping van
beleid. Met statistische technieken kunnen we vaststellen hoe de voorkeuren van
deelnemers voor een maatregel worden beïnvloed door de effecten. Daarbij bieden
deze analyses inzicht in de verschillen/overeenkomsten tussen groepen
Nederlanders. De argumenten die deelnemers geven voor hun keuzes bieden een
scherp inzicht in hun waarden, motivaties en zorgen.
Over dit onderzoek
Het onderzoek wordt uitgevoerd door wetenschappers van de TU Delft en de
Universiteit Utrecht in samenwerking met Populytics (een startup van de TU
Delft). Het onderzoek wordt betaald door de Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). De uitkomsten worden gedeeld met het
Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en het Voortgangsoverleg van
het Klimaatakkoord. Begin april overhandigen de onderzoekers de resultaten,
zodat zij gebruikt kunnen worden bij de formatie van de nieuwe regering. De
wetenschappers hebben geen financiering gekregen van deze overheidsorganen.
Maatschappelijke context
Dit onderzoek past in een bredere beweging om burgers actiever te betrekken in
beleid. Al eerder publiceerde Ed Nijpels, voorzitter Voortgangsoverleg
Klimaatakkoord, hierover dit opiniestuk 'Geef burgers via panels stem in
klimaatbeleid<https://www.klimaatakkoord.nl/actueel/nieuws/2020/09/22/geef-burgers-via-panels-stem-in-klimaatbeleid>'.
In de loop van maart komt de commissie Brenninkmeijer met een advies over
burgerpanels<https://www.klimaatakkoord.nl/actueel/nieuws/2021/02/02/hoe-wil-je-betrokken-worden-bij-het-klimaatbeleid>.
Nijpels: 'Instrumenten als een PWE laten de stem van de gemiddelde Nederlander
beter doorklinken. Het is een goede aanvulling. Het helpt om beleid te maken
dat gesteund en gedragen wordt een breed deel van de bevolking.'
Meer informatie
TU Delft: Niek Mouter
https://www.tudelft.nl/tbm/over-de-faculteit/afdelingen/engineering-systems-and-services/people/assistant-professors/dr-mr-n-niek-mouter-msc/
Universiteit Utrecht: Lisette van Beek https://www.uu.nl/medewerkers/LMGvanBeek
Adviseur wetenschapscommunicatie Roy Meijer, 06-14015008,
r.e.t.meijer@xxxxxxxxxx<mailto:r.e.t.meijer@xxxxxxxxxx>