P E R S B E R I C H T S a n q ui n: Infecties te lijf met gevangen afweercellen
Amsterdam 22 april 2016 - De meeste afweercellen stromen met het bloed mee door
het lichaam, op zoek naar ontstekingshaarden. In de longen bevinden zich echter
ook plaatselijke, uiterst effectieve afweercellen. Deze vaste bewoners zijn
gespecialiseerd in het uitschakelen van virussen en bacteriën die in de longen
huishouden. Onderzoekers van Sanquin hebben samen met Australische collega's
opgehelderd waardoor die cellen daar blijven zitten. Dit kan helpen om in de
toekomst slimmere vaccins te ontwikkelen, die sturen op de aanmaak van
plaatselijke afweer. Ze publiceren dit vandaag in Science.
Voor een optimale afweer is de plaatselijke T-cel, een bepaald type afweercel,
heel belangrijk. Deze cellen verblijven permanent in organen zoals de longen,
en zijn pas kort geleden ontdekt. "We dachten lange tijd dat T-cellen na het
uitschakelen van bijvoorbeeld een griepvirus in de longen meteen weer terug de
bloedbaan in kropen", vertelt Klaas van Gisbergen, groepsleider bij Sanquin.
"Dat is waar deze afweercellen zich doorgaans bevinden, onderweg naar een
volgende infectie". Hoe komt het nou dat sommige T-cellen zich in de weefsels
vestigen? Van Gisbergen en zijn groep vergeleken bloed-T-cellen met
weefsel-T-cellen in een experimenteel infectiemodel. "We vonden dat T-cellen
die in het weefsel achterblijven het eiwit Hobit aanmaken. Hobit schakelt een
aantal processen in de cel uit, waardoor de T-cel niet meer weg kan: hij blijft
gevangen in het weefsel. Dat is heel handig voor onze afweer, want de volgende
keer dat het griepvirus de kop opsteekt, liggen de anti-griep T-cellen al in de
longen klaar, daar waar ze het hardst nodig zijn".
Lokale bescherming
Ook in de huid, lever en darmen kwam van Gisbergen plaatselijke T-cellen tegen.
In al die T-cellen wordt Hobit aangemaakt. Hobit zorgt dat ook in die organen
T-cellen rond blijven hangen in het weefsel waar ze voor het eerst actief
waren. Daardoor zijn ze gespecialiseerd in de afweer tegen lokale infecties.
Van Gisbergen: "We hebben ontdekt dat T-cellen in de organen verder sterk van
elkaar verschillen. Ze passen zich helemaal aan het omringende orgaanweefsel
aan. Dat maakt ze alleen nog maar effectiever". In de organen blijven T-cellen
hun leven lang paraat. Dankzij hun geheugen zijn ze optimaal toegerust om
ziekteverwekkers meteen bij binnenkomst uit te schakelen. Vaccinatie maakt ook
gebruik van het geheugen van het afweersysteem. Na een vaccinatie bouwen we
voor langere tijd, soms wel voor de rest van ons leven, immuniteit op. "Als het
mogelijk is vaccins te ontwikkelen die sturen op aanmaak van plaatselijke
T-cellen, dan kunnen deze nog betere bescherming bieden", stelt van Gisbergen.
"Dat we weten dat Hobit daarvoor belangrijk is, brengt ons weer een stapje
verder bij de ontwikkeling van krachtige vaccins".
Artikel in Science:
science.sciencemag.org/content/352/6284/459<http://science.sciencemag.org/content/352/6284/459>
Klaas van Gisbergen:
http://www.sanquin.nl/en/research/who-is-who/klaas-van-gisbergen/
Over Stichting Sanquin Bloedvoorziening
Sanquin zorgt voor de bloedvoorziening in Nederland. Zij kan dat dankzij de
honderdduizenden donors die vrijwillig bloed geven. De donors zijn het hart van
de organisatie. Kernactiviteit is een veilige en efficiënte productie en
levering van bloedproducten voor de behandeling van patiënten. Door onderzoek
onderhoudt en vergroot zij haar kennis over bloed en transfusiegeneeskunde.
Deze kennis stelt Sanquin in staat ziekenhuizen, behandelaren, te adviseren. In
het werk van Sanquin staan de beginselen van het internationale Rode Kruis,
kwaliteit en servicegerichtheid, centraal. Sanquin is een organisatie van, voor
en door mensen.
Noot voor de redactie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met
Sanquin Bloedvoorziening, Robert Heckert, 06-22915811
________________________________
Disclaimer: http://www.sanquin.nl/e-maildisclaimer
________________________________
