[cid:image007.jpg@01CC93CC.89C9FFB0] Texel, 26 oktober 2011 Plantaardig plankton in oceanen fluctueert lokaal "Er is geen dramatische mondiale afname van plantaardig plankton in de oceanen", is één van de belangrijkste conclusies uit de dissertatie van NIOZ-medewerker Marcel Wernand, die zijn proefschrift op 8 november aan de Universiteit van Utrecht zal verdedigen. Dit resultaat staat in schril contrast met eerdere bevindingen. Marcel Wernand behandelt in zijn proefschrift documenten, observaties en analyses van de kleur van de oceanen en wereldzeeën over de periode van 1600 tot 2000. Hij bestudeerde hierbij ook deze kleur in het licht van klimaatverandering. Te verwachten is immers dat er lange termijn veranderingen zijn opgetreden in 'de kleur van de zee': niets in de oceaan is altijd hetzelfde, zeker niet nu er van mondiale opwarming sprake is. Aangetoond is dat de gegevens betreffende de zogenaamde 'Forel-Ule-kleurenschaal' (waarnemingen gedaan vanaf schepen sinds 1889) realistisch zijn, en gerelateerd aan moderne satellietwaarnemingen van 'ocean colour', laat Wernand zien dat in de twintigste eeuw de trend in kleurverandering per zeegebied verschillend is. Oceanen en zeeën werden blauwer (in wezen: minder fytoplankton) en vervolgens weer groener (meer fytoplankton), maar geografisch met een verschillende periodiciteit. Duidelijk is dat de relatie tussen hoeveelheid plankton enerzijds en klimatologische of oceanologische veranderingen anderzijds niet op mondiale schaal maar op meer lokale schaal gezocht moet worden. De resultaten van het onderzoek van Wernand staan in schril contrast met resultaten van Canadese onderzoekers die onlangs publiceerden in het gerenommeerde tijdschrift Nature. Dat artikel kreeg zeer veel aandacht van pers over de hele wereld. De Canadezen constateerden een dramatische, mondiale afname van plantaardig plankton met 40% gedurende de laatste 100 jaar. Wernand's resultaten ondersteunen dit niet. Tijdens een in september jl. gehouden symposium in Plymouth, Plankton2011, kreeg Wernand bijval van andere onderzoekers, onder meer die van de Sir Alister Hardy Foundation for Ocean Science (SAHFOS), die al 6 decennia lang het plankton van de Atlantische Oceaan monitoren. Hier is van een geleidelijke planktontoename sprake, een toename (met een factor 3 sinds 1889, dus groener wordend) die ook duidelijk naar voren komt in de dataset die Wernand heeft gebruikt voor zijn dissertatie. Verder vind hij een afname in plankton in zowel de Stille Oceaan (met een factor 2 vanaf 1960) als in de Indische Oceaan (met een factor 3, dus beide blauwer wordend). Titel proefschrift Wernand, M.R., Poseidon's Paintbox: historical archives of ocean colour in global-change perspective, 240 pp. Promotie De verdediging van het proefschrift vindt plaats op dinsdag 8 november 2011 om 12.45 uur in het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht, Domplein 29, Utrecht. Promotor is prof. dr. J.T.F. Zimmerman (Universiteit Utrecht, faculteit Natuur- en Sterrenkunde), co-promotor is dr. H.J. van der Woerd (Vrije Universiteit [cid:image008.jpg@01CC93CC.89C9FFB0] Amsterdam, faculteit Aard- en [cid:image009.jpg@01CC93CC.89C9FFB0] Levenswetenschappen). Vanaf Texel zal er een bus rijden naar Utrecht. Informatie hierover bij Irene Wernand, tel (0222) 369 338. ///// Meer informatie: Marcel Wernand: T 0222 - 236 417 of 0222 - 314 394 (privé), marcel.wernand@xxxxxxx<mailto:marcel.wernand@xxxxxxx>. Prof. dr. W.W.C. Gieskes: T 050 - 406 2471, gieskess@xxxxxxxxx<mailto:gieskess@xxxxxxxxx>. Nienke Bloksma, NIOZ Communicatie: T 0222 - 369 460 of 06 - 53.49.47.14, nienke.bloksma@xxxxxxx<mailto:nienke.bloksma@xxxxxxx>. De foto's (en eventueel nog meer) zijn op verzoek in hoge resolutie verkrijgbaar bij Nienke Bloksma.