[https://meltwater-apps-production.s3.amazonaws.com/uploads/images/57a3006616054743fab4e8d8/blobid0_1486028014115.png]
11 juli 2017
Mosselpatronen blijken blauwdruk voor landschapsherstel wadplaten
Mosselbanken zijn de koraalriffen van de Waddenzee. Deze krachtige biobouwers
trekken vissen, vogels en kleine organismen aan en houden het
getijde-ecosysteem veerkrachtig. Op welke manier mosselen deze veerkracht
bewerkstelligen, wisten onderzoekers tot nu toe nog niet precies. Eén van de
geheimen schuilt in ieder geval in de patronen waarin de mosselen zich
verenigen tot een mosselbank, schrijven onderzoekers van het NIOZ, de Radboud
Universiteit en Duke University in het toonaangevende tijdschrift Proceedings
of the National Academy of Sciences of the USA.
[https://meltwater-apps-production.s3.amazonaws.com/uploads/images/57a3006616054743fab4e8d8/blobid2_1499435706035.jpg]
De ruimtelijke structuur van mosselpatronen - cc-foto: Johan van de Koppel.
De wetenschappers denken in mosselpatronen de blauwdruk te hebben gevonden voor
het herstel van biologisch landschap op de wadplaten in de Waddenzee. Door
hevige stormen en actieve visserij in de jaren ’80 waren mosselbanken sterk in
aantal afgenomen en daarom zocht het NIOZ binnen de Waddenfonds-projecten
Waddensleutels en Mosselwad naar oplossingen voor herstel.
Samenwerkende schelpdieren
Eén van de oplossingen menen onderzoeker nu gevonden te hebben in de patronen
die mosselen gebruiken om gezamenlijk een huis te vormen, de mosselbank. Een
mosselzaadbank ontstaat als mossellarven zich in het voorjaar massaal op de
drooggevallen getijdeplaten vestigen en uitgroeien tot kleine mosseltjes die zo
samen een bank vormen. In zo’n bank ontwikkelt zich een duidelijke organisatie.
Wanneer je ze vanuit de lucht bekijkt, valt direct op dat de bedden strepen
vertonen. Daarbij liggen de mosselen in min-of-meer rechte banden van ongeveer
2-3 meter breed op de wadplaten. Binnen deze banden vormen mosselen weer een
netvormig patroon, waarbij de mosselen lange strengen vormen van 2-3 mosselen
dik. Met deze patronen werken mosselen, net als andere dieren zoals vissen in
een school of vogels in een zwerm, nauw met elkaar samen. Zo kunnen ze én
effectief voedsel vergaren, én elkaar beschermen tegen stormen en
getijdewisselingen.
Patronen als bouwformule
"Wiskundige modellen suggereerden al eerder dat de ruimtelijke structuur van
mosselpatronen het omringende ecosysteem weerbaar maakt tegen verstoringen. Uit
onze nieuwe proeven op de wadplaten blijkt dit ook écht te werken", vertelt
NIOZ-onderzoeker Johan van de Koppel. Het NIOZ testte verschillende
blauwdrukken om te kijken of patronen als bouwformule ingezet kunnen worden
voor landschapsherstel. In dat onderzoek testte eerste auteur, promovendus
Helene de Paoli hoe nagebouwde mosselbedden standhouden onder de intense
golfslag van de Waddenzee. Uit de experimenten bleek al snel dat de
mosselpatronen die de onderzoekers gekopieerd hadden uit de natuur leidden tot
veel beter herstel: de mosselen bleven veel beter liggen.
Landschapsherstel met mosselblauwdruk
"De patronen vormen een blauwdruk waarmee we mosselen kunnen helpen bij de
aanbouw van hun gezamenlijke huis", aldus Van de Koppel. Quirin Smeele,
projectleider van Waddensleutels bij Natuurmonumenten is blij dat dit onderzoek
blootlegt waarom eerdere mosselbankherstelexperimenten niet werkten. "Doordat
we nu de blauwdruk kennen, kunnen we verder met nieuwe technieken gericht op
landschapsherstel."
Volgens Dr. Tjisse van der Heide (Radboud Universiteit Nijmegen), co-auteur van
het onderzoek, leidt deze doorbraak nu al tot nieuwe toepassingen. "We
gebruiken de fundamentele inzichten in de ruimtelijke structuur van
mosselbanken voor het ontwerpen van nieuwe hersteltechnieken. Deze technieken
maken gebruik van een gaasstructuur van natuurlijk afbreekbare biopolymeren
waarmee de mosselen geholpen worden zich op de getijdeplaten te vestigen. We
leggen die structuren in banen, op een manier die de natuurlijke patronen van
de banken nabootst. De eerste resultaten zijn zeer hoopgevend."
Artikel: De Paoli, H., Van der Heide, T., Van den Berg, A., Silliman, B.R.,
Herman, P.M.J., Van de Koppel, J. 2017. Behavioral self-organization underlies
the resilience of a coastal ecosystem. Proceedings of the National Academy of
Sciences of the USA.
http://dx.doi.org/10.1073/pnas.1619203114<http://link.email.dynect.net/link.php?DynEngagement=true&H=WAA0HYy4enWklLGLVOCoftvRiKxkwcx7028A%2BNZlWSzSEaUD3cyAXzCaD69PTC4QhDfEvEekm7LvK9optxcsr8T2GH8Q9oz1buebtjxQhkEHRJhi8EYL%2FA%3D%3D&G=0&R=http%3A%2F%2Fdx.doi.org%2Fdoi%3A10.1073%2Fpnas.1619203114&I=20170711080927.00000034cb5e%40mail6-33-usnbn1&X=MHwxMDQ2NzU4OjU5M2E2OTY3NDAzZGQxMTQwODMwNWMyYjs%3D&S=CDJr7ZTesiy3pJ2QbBC433NB40jguJ6JPifjnyAasYg>
________________________________
Contact :
Prof. dr. Johan van de
Koppel<http://link.email.dynect.net/link.php?DynEngagement=true&H=WAA0HYy4enWklLGLVOCoftvRiKxkwcx7028A%2BNZlWSzSEaUD3cyAXzCaD69PTC4QhDfEvEekm7LvK9optxcsr8T2GH8Q9oz1buebtjxQhkEHRJhi8EYL%2FA%3D%3D&G=0&R=about%2Forganisation%2Fstaff%2Fjohan-van-de-koppel&I=20170711080927.00000034cb5e%40mail6-33-usnbn1&X=MHwxMDQ2NzU4OjU5M2E2OTY3NDAzZGQxMTQwODMwNWMyYjs%3D&S=Xxt4rzsuoINihQNYcg28jlZVlygUANcNyYP2cYQLBf4>,
johan.van.de.koppel@xxxxxxx,<mailto:johan.van.de.koppel@xxxxxxx,> +31 6 154 02
485
Voor geïnteresseerden is hele artikel opvraagbaar. Meer informatie & foto's in
hoge resolutie:
Margaux Tjoeng, NIOZ Communicatie,
margaux.tjoeng@xxxxxxx<mailto:jan.boon@xxxxxxx> +31(0)222 369 353
[https://meltwater-apps-production.s3.amazonaws.com/uploads/images/57a3006616054743fab4e8d8/blobid3_1499435815090.jpg]
Een mossel in één van de testbassins van het NIOZ - cc-foto: Johan van de Koppel
[https://meltwater-apps-production.s3.amazonaws.com/uploads/images/57a3006616054743fab4e8d8/blobid4_1499435827269.jpg]
Natuurlijke mosselbanken - cc-foto: Johan van de Koppel
Het NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, met
vestigingen op Texel en in Yerseke, is het nationale oceanografische instituut
van Nederland. Het NIOZ is een instituut van de Nederlandse Organisatie voor
Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
www.nioz.nl<http://link.email.dynect.net/link.php?DynEngagement=true&H=WAA0HYy4enWklLGLVOCoftvRiKxkwcx7028A%2BNZlWSzSEaUD3cyAXzCaD69PTC4QhDfEvEekm7LvK9optxcsr8T2GH8Q9oz1buebtjxQhkEHRJhi8EYL%2FA%3D%3D&G=0&R=https%3A%2F%2Fwww.nioz.nl%2Fen%2Fexpertise%2Fnioz-sea-level-centre&I=20170711080927.00000034cb5e%40mail6-33-usnbn1&X=MHwxMDQ2NzU4OjU5M2E2OTY3NDAzZGQxMTQwODMwNWMyYjs%3D&S=IrNd2kQRs8lkQWFEgrkuVThJLknjgVEyn_NJg9NuHrg>
- Onze blauwe planeet beschermen en benutten begint bij begrijpen
Deze email is verzonden aan kim.sauter@xxxxxxx<mailto:kim.sauter@xxxxxxx>
NIOZ, Landsdiep 4, 't Horntje, Texel 1791 SZ,
NederlandUitschrijven<http://link.email.dynect.net/link.php?DynEngagement=true&H=WAA0HYy4enWklLGLVOCoftvRiKxkwcx7028A%2BNZlWSzSEaUD3cyAXzCaD69PTC4QhDfEvEekm7LvK9optxcsr8T2GH8Q9oz1buebtjxQhkEHRJhi8EYL%2FA%3D%3D&G=0&R=https%3A%2F%2Finfluencers.meltwater.com%2Funsubscribe%2FICM%3Fc%3Dcf4e156d8a6c7f9b6f2aef073b1e35feb75a0e1e44fb9792707649b6dfee268e4529ae3580e67fead7a0023c15bb856cb2eca2039ebd824c4fb8523b0c09bac5cec49e3703d405216907c3e83d0c319d8a473f770a37164633c3262228c9735920c255b80250e160157be02bc4d5032d9204811c31252048304e526f34630aa1479cfbc288ce05ae03787a286f696080bd5ed7c5ebe9eb3d874627ec52458cb6476d3753a7d9fd7c125ae614278972a712f5dbee31e4e71e9ab26836d221bce7396016995d24ea7fa7e610a4d409634a6ee84276b348133b4b5511345139480371173de4b7de2b9efef379e5f3deaca2d6f9a1f3c42d3a7cc553ad01eeb34b869c1feefeb54d0bd14a6a15982aa8f0fb%26iv%3D99ccc99c9425440698d1afbf661f0370&I=20170711080927.00000034cb5e%40mail6-33-usnbn1&X=MHwxMDQ2NzU4OjU5M2E2OTY3NDAzZGQxMTQwODMwNWMyYjs%3D&S=hSziCATkpRQoqSI7cUuMUoFRZGG7o8T12A5sxR3m5ME>
