[PWC-MEDIA] PERSBERICHT | Exotische Japanse oester vriend en vijand van Waddenzeebewoners

  • From: Margaux Tjoeng <margaux.tjoeng@xxxxxxx>
  • To: "pwc-media@xxxxxxxxxxxxx" <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
  • Date: Fri, 27 Oct 2017 11:05:58 +0000



[https://meltwater-apps-production.s3.amazonaws.com/uploads/images/57a3006616054743fab4e8d8/blobid1_1507039532673.jpg]





27 oktober 2017




Exotische Japanse oester vriend en vijand van Waddenzeebewoners




Exoten vormen wereldwijd een bedreiging voor mariene ecosystemen. Deze 
invasieve soorten die door menselijk handelen (aquacultuur, scheepsvracht) in 
een nieuw gebied komen, gaan de strijd aan met inheemse soorten: ze vreten ze 
op of overwoekeren complete leefgebieden. Bovendien hebben exoten allerlei 
effecten op ziekteverspreiding in inheemse kustwateren, zoals bijvoorbeeld in 
onze Waddenzee. Hoe dat mechanisme precies werkt is voor het eerst in kaart 
gebracht door Anouk Goedknegt, VU-promovendus aan het NIOZ Koninklijk 
Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee. Haar conclusie: exoten kunnen 
nieuwe ziekten meebrengen, maar de inheemse soorten ook beschermen tegen zowel 
nieuwe als oude ziekten. Goedknegt verdedigt haar proefschrift op 3 november 
aan de Vrije Universiteit Amsterdam (13.45 uur).

[https://meltwater-apps-production.s3.amazonaws.com/uploads/images/57a3006616054743fab4e8d8/blobid0_1509028384992.jpg]

De Japanse oester is een voorbeeld van zo'n exoot. Hij werd opzettelijk in de 
Zeeuwse en Noord-Duitse kustwateren geïntroduceerd voor de oesterkweek. Al vrij 
snel ontstonden zo natuurlijke oesterbanken waarna de Aziatische soort zich 
succesvol vestigde in de hele Waddenzee. De oester kon zich waarschijnlijk zo 
snel in de Waddenzee verspreiden, omdat hij een aantal van zijn natuurlijke 
vijanden, zoals zijn parasieten, miste in zijn nieuwe leefgebied. Onderweg 
vanuit Azië schudde de oester een deel van zijn oorspronkelijke parasieten van 
zich af waardoor hij zonder zijn vertrouwde lastpakken een sterke concurrent 
werd voor de nieuwe soorten om hem heen.

Oesterparasiet besmet Waddenzee schelpdieren
Maar de oester verloor niet al zijn parasieten. Een interessant gegeven voor 
Goedknegt, want de precieze invloed van die invasieve parasieten op 
Waddenzeebewoners was nog onduidelijk. In 2011 werd de invasieve oesterparasiet 
Mytilicola orientalis (een kreeftachtige van maximaal 1 cm groot), voor het 
eerst gevonden in mosselen. Goedknegt ontdekte dat deze parasiet, die is 
meegekomen met de Japanse oester, naast mosselen ook nonnetjes en kokkels 
infecteert. Het aandeel besmette exemplaren bij deze schelpdiersoorten blijkt 
echter relatief laag (< 10%). Mosselen daarentegen, ervaren dezelfde 
infectiegraad als oesters, waar soms meer dan de helft van de bemonsterde 
populatie besmet is.

Angst voor oesterparasiet
Mosselkwekers schrokken van dit nieuws. Het deed hen denken aan de massale 
mosselsterfte in de jaren '50. Toen werd de invasieve oesterparasiet Mytilicola 
intestinalis aangewezen als veroorzaker van massale mosselsterfte in Zeeland en 
de Waddenzee. Uit het onderzoek van Goedknegt naar de effecten van de nieuwe 
parasiet Mytilicola orientalis, blijkt echter dat deze exotische parasiet niet 
zorgt voor dodelijke infecties, maar alleen voor lichte verslechtering van de 
conditie van mosselen. Hij peuzelt alleen kleine beetjes van zijn gastheer op 
en voedt zich soms ook met zijn maag- en darminhoud.

Oester kan mosselen ook beschermen tegen infecties
Toch is de oester niet alleen een vijand van de mossel. Goedknegt ontdekte ook 
dat hij mosselen kan beschermen tegen infecties van hun parasieten. De oester 
filtert larven van mosselparasieten uit het water en eet ze op. Gunstig voor de 
mossel want die is zijn parasieten liever kwijt dan rijk. Uit veldexperimenten 
is gebleken dat wanneer mosselen zich diep in de oesterbank nestelen, ze uit de 
gevarenzone voor sommige mosselparasieten blijven. Ook vogels en krabben kunnen 
mosselen op deze manier moeilijker bereiken. De mossel moet er alleen wel een 
prijs voor betalen: door zich tussen de oesters te verstoppen kan hij veel 
minder voedsel uit het water filteren.

Waddenzee telt 50 invasieve soorten
De Waddenzee telt 50 invasieve soorten. Dat hun meegebrachte parasieten effect 
hebben op inheemsen soorten staat buiten kijf, "maar omdat de gevolgen voor 
inheemse soorten zowel goed als slecht kunnen uitpakken, vereist dat extra 
aandacht van kwekers, natuurbeschermingsorganisaties en beleidsmakers", stelt 
Goedknegt.

Goedknegt's werk werd gefinancierd vanuit een internationaal project NWO-ZKO 
dat werd toegekend aan Dr. David Thieltges en bestaat uit een samenwerking 
tussen Nederlandse (NIOZ, Texel) en Duitse (AWI, Sylt) onderzoekers.  Anouk 
Goedknegt promoveert bij Prof. dr. Jaap van der Meer aan de afdeling 
Dierecologie van de Vrije Universiteit Amsterdam. De promovendus hoopt haar 
loopbaan met een onderzoeksbeurs in het buitenland te vervolgen.


Goedknegt, M. A. (2017) Pacific oysters and parasites: Species invasions and 
their impact on parasite-host interactions. ISBN: 978 90 5383 297 9
Voor een digitale versie van het proefschrift zie 
PURE<http://link.email.dynect.net/link.php?DynEngagement=true&H=w8Bl7ZSLqC%2BFFEF9P0XN9HJB14ltnTgt2r4zKtmGsiA5bfE55aykH9Qf7PIvCRriq0g%2FciReSIFkEAbosa2J%2FYTD9ZyJpfXcsn9yexNEnwl9SzrIJ3tr1kFzAeK9NrQ0&G=0&R=http%3A%2F%2Fdare.ubvu.vu.nl%2Fhandle%2F1871%2F55400&I=20171027072256.0000004d59b1%40mail6-51-ussnn1&X=MHwxMDQ2NzU4OjU5ZjFmN2NhYzEyYzMyYTA0MzJmMGQ1OTs%3D&S=0Dnl0YmdjQlRrF7F-o4sONfVC8_fn6Mvq5XtCATVE1M>



________________________________

Meer informatie:

Workshop: Invading oysters: good, bad or 
ugly?<http://link.email.dynect.net/link.php?DynEngagement=true&H=w8Bl7ZSLqC%2BFFEF9P0XN9HJB14ltnTgt2r4zKtmGsiA5bfE55aykH9Qf7PIvCRriq0g%2FciReSIFkEAbosa2J%2FYTD9ZyJpfXcsn9yexNEnwl9SzrIJ3tr1kFzAeK9NrQ0&G=0&R=https%3A%2F%2Fwww.nioz.nl%2Fen%2Fevents%2Finvading-pacific-oysters-good-bad-or-ugly&I=20171027072256.0000004d59b1%40mail6-51-ussnn1&X=MHwxMDQ2NzU4OjU5ZjFmN2NhYzEyYzMyYTA0MzJmMGQ1OTs%3D&S=D_CspoRFA2sCvxQvdNsZY0uvwFvlpQxGBjOVbYGFiqQ>
1-2 November, Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), Texel

Goedknegt verdedigt haar proefschrift op 3 november bij de VU. Plaats en tijd 
verdediging is hier te 
vinden.<http://link.email.dynect.net/link.php?DynEngagement=true&H=w8Bl7ZSLqC%2BFFEF9P0XN9HJB14ltnTgt2r4zKtmGsiA5bfE55aykH9Qf7PIvCRriq0g%2FciReSIFkEAbosa2J%2FYTD9ZyJpfXcsn9yexNEnwl9SzrIJ3tr1kFzAeK9NrQ0&G=0&R=https%3A%2F%2Fwww.vu.nl%2Fnl%2Fnieuws-agenda%2Fagenda%2F2017%2Fokt-dec%2F03nov_ma-goedknegt.aspx&I=20171027072256.0000004d59b1%40mail6-51-ussnn1&X=MHwxMDQ2NzU4OjU5ZjFmN2NhYzEyYzMyYTA0MzJmMGQ1OTs%3D&S=LbfxvFLprl5teaVhaIuEA4OKKjPpza0jfS00h7NbSjg>

Email: anouk.goedknegt@xxxxxxx<mailto:anouk.goedknegt@xxxxxxx> - 
Telefoonnummer: 0031-643951727

Meer informatie & foto's in hoge resolutie: NIOZ Communicatie | 
margaux.tjoeng@xxxxxxx<mailto:margauxt.joeng@xxxxxxx> | 0222-369369 | Lees het 
persbericht<http://link.email.dynect.net/link.php?DynEngagement=true&H=w8Bl7ZSLqC%2BFFEF9P0XN9HJB14ltnTgt2r4zKtmGsiA5bfE55aykH9Qf7PIvCRriq0g%2FciReSIFkEAbosa2J%2FYTD9ZyJpfXcsn9yexNEnwl9SzrIJ3tr1kFzAeK9NrQ0&G=0&R=https%3A%2F%2Fwww.nioz.nl%2Fen%2Fnews%2Fexotische-japanse-oester-vriend-en-vijand-van-waddenzeebewoners&I=20171027072256.0000004d59b1%40mail6-51-ussnn1&X=MHwxMDQ2NzU4OjU5ZjFmN2NhYzEyYzMyYTA0MzJmMGQ1OTs%3D&S=rbn-c7NSObnNRsymulAvEkHsWA50X9zkAceVk10OucM>
 op de NIOZ website.

Het NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, met 
vestigingen op Texel en in Yerseke, is het nationale oceanografische instituut 
van Nederland. Het NIOZ is een instituut van de Nederlandse Organisatie voor 
Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), sinds 2016 in samenwerking met de 
Universiteit van Utrecht.

www.nioz.nl<http://link.email.dynect.net/link.php?DynEngagement=true&H=w8Bl7ZSLqC%2BFFEF9P0XN9HJB14ltnTgt2r4zKtmGsiA5bfE55aykH9Qf7PIvCRriq0g%2FciReSIFkEAbosa2J%2FYTD9ZyJpfXcsn9yexNEnwl9SzrIJ3tr1kFzAeK9NrQ0&G=0&R=https%3A%2F%2Fwww.nioz.nl%2Fen%2Fexpertise%2Fnioz-sea-level-centre&I=20171027072256.0000004d59b1%40mail6-51-ussnn1&X=MHwxMDQ2NzU4OjU5ZjFmN2NhYzEyYzMyYTA0MzJmMGQ1OTs%3D&S=IrNd2kQRs8lkQWFEgrkuVThJLknjgVEyn_NJg9NuHrg>
 - Onze blauwe planeet beschermen en benutten begint bij begrijpen


[NIOZ_woordmerk_RGB[1]]

Safeguarding and using our blue planet responsibly, starts with understanding 
our changing seas
Onze blauwe planeet beschermen en benutten begint bij begrijpen

Margaux Tjoeng
Communication at Royal NIOZ
Landsdiep 4, 1797 SZ, 't Horntje (Texel)
margaux.tjoeng@xxxxxxx<mailto:margaux.tjoeng@xxxxxxx> | +31 (0)6 10 709 696 | 
+31 (0) 222 36 93 69
[541aa3ae-22f4-4ed9-bfd4-35cb8d8633b6]<https://twitter.com/NIOZnieuws>[e943ecc8-5be2-4768-a17e-1b829b908afe]<https://www.facebook.com/nioznieuws/>
[AnnualReportBanner]<http://www.nioz.nl/application/files/flowpaper/annual-report-2016/>

JPEG image

GIF image

GIF image

JPEG image

Other related posts:

  • » [PWC-MEDIA] PERSBERICHT | Exotische Japanse oester vriend en vijand van Waddenzeebewoners - Margaux Tjoeng