[PWC-MEDIA] [Nova-perslijst2] ESO viert vijftig jaar van nieuwe astronomische hoogtepunten

Marieke Baan <h.m.baan@xxxxxx> · Thu, 5 Jan 2012 19:49:32 +0100

P E R S B E R I C H T 

Europese Zuidelijke Sterrenwacht
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ESO viert vijftig jaar van nieuwe astronomische hoogtepunten

In 2012 bestaat de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), de belangrijkste 
intergouvernementele astronomische organisatie ter wereld, vijftig jaar. Dit 
lustrumjaar biedt de gelegenheid om terug te blikken op ESO’s geschiedenis, 
haar wetenschappelijke en technologische prestaties te vieren en vooruit te 
kijken naar haar volgende ambitieuze programma’s. In de loop van het jaar zal 
ESO diverse spannende activiteiten organiseren.

Op 5 oktober 1962 ondertekenden vertegenwoordigers van vijf Europese landen – 
België, Duitsland, Frankrijk, Nederland en Zweden – het ESO-verdrag in Parijs. 
Met deze handtekeningen werd de formele toezegging gedaan voor de oprichting 
van de Europese Organisatie voor Astronomisch Onderzoek op het Zuidelijk 
Halfrond, die tegenwoordig doorgaans de Europese Zuidelijke Sterrenwacht wordt 
genoemd.

‘Het vijftigjarige bestaan van ESO valt middenin de meest opwindende periode 
voor de Europese en internationale astronomie vanaf de grond. ESO heeft sinds 
haar oprichting in 1962 grote vooruitgang geboekt. Vijftig jaar na dato speelt 
ESO een leidende rol in de astronomische onderzoeksgemeenschap als de meest 
productieve sterrenwacht ter wereld,’ zegt Tim de Zeeuw, algemeen directeur van 
ESO.

ESO’s eerste sterrenwacht werd gebouwd op La Silla, een 2400 meter hoge berg 
zeshonderd kilometer ten noorden van de Chileense hoofdstad Santiago. De La 
Silla-sterrenwacht is uitgerust met verscheidene optische telescopen met 
spiegeldiameters tot 3,6 meter. Hiertoe behoort onder meer de New Technology 
Telescope, die een voortrekkersrol heeft vervuld bij het ontwerpen en bouwen 
van telescopen: de NTT was de eerste telescoop ter wereld waarvan de 
hoofdspiegel gebruikmaakte van computergestuurde, actieve optiek – een 
technologie die door ESO is ontwikkeld en nu bij de meeste grote telescopen op 
aarde wordt toegepast. De ESO 3,6-meter telescoop is nu de thuisbasis van de 
belangrijkste exoplanetenjager ter wereld: HARPS.

De tweede locatie waar ESO zich vestigde was de Paranal-sterrenwacht, de 
thuisbasis van de Very Large Telescope-array (VLT). De wetenschappelijke 
activiteiten begonnen in 1999 en inmiddels vormt de VLT samen met de VLT 
Interferometer (VLTI), de enige op regelmatige basis operationele, grote 
interferometrische telescoop ter wereld, het vlaggenschip van de Europese 
astronomie. Ook op Paranal staan de VISTA-infraroodtelescoop, de grootste 
surveytelescoop ter wereld, en de VLT Survey Telescope (VST), de grootste 
telescoop die ontworpen is om de hemel uitsluitend in zichtbaar licht in kaart 
te brengen.

Op de Chajnantor-hoogvlakte in het noorden van Chili bouw ESO, samen met 
Noord-Amerikaanse en Oost-Aziatische partners, een revolutionaire telescoop: 
ALMA, de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array – het grootste 
astronomische project van dit moment. ALMA bestaat uit 66 schotelantennes van 
hoge precisie die als één instrument de bouwstenen van sterren, 
planetenstelsels, sterrenstelsels en het leven zullen onderzoeken. De bouw van 
ALMA zal in 2013 voltooid zijn, maar met een deel van de array zijn in 2011 al 
de eerste wetenschappelijke waarnemingen gedaan (eso1137).

ESO is op dit moment bezig met een optisch/nabij-infrarode telescoop van de 
40-meterklasse: de European Extremely Large Telescope of E-ELT, die ‘het 
grootste oog op de hemel’ ter wereld zal worden. Vanaf het begin van de 
waarnemingen, die voor het begin van het volgende decennium gepland staan, zal 
de E-ELT worden ingezet om de grootste wetenschappelijke vraagstukken van onze 
tijd aan te pakken.

Voor 2012 staan verscheidene evenementen en publieksactiviteiten op het 
programma. ESO nodigt iedereen uit om aan de feestelijkheden deel te nemen, 
door met de reeds geplande activiteiten mee te doen of door het initiatief te 
nemen voor andere activiteiten.

• Van 3 tot 7 september 2012 wordt in het hoofdkantoor van ESO een 
wetenschappelijk symposium gehouden over onderwerpen als exoplaneten, het 
zonnestelsel, ontstaan en levensloop van sterren, kosmologie en meer.

• Op haar verjaardag, 5 oktober 2012, wil ESO in alle vijftien lidstaten 
gecoördineerde publieksevenementen organiseren. Met ondersteuning van ESO’s 
Science Outreach Network en Outreach Partner Organisations zullen deze 
evenementen een uitstekend middel zijn om het publiek op nationale trefpunten 
direct kennis te laten maken met ESO’s astronomische gemeenschap en haar 
adembenemende astronomische locaties in Chili.

• Op 11 oktober 2012 zijn ESO’s algemeen directeur, prof. Tim de Zeeuw, en 
ESO-raadsvoorzitter, prof. Xavier Barcons, gastheren van een verjaardagsgala 
voor ministers uit de lidstaten en het gastland Chili, de ESO-raad, 
vertegenwoordigers van ESO-commissies, voormalige algemeen directeuren van ESO, 
vermaarde astronomen en anderen die voor ESO een belangrijke rol hebben 
gespeeld.

• In de loop van het jaar zal op een aantal plaatsen in de lidstaten een 
verjaardagstentoonstelling te zien zijn. Geschikte locaties kunnen zich via 
onderstaande contacten aanmelden om onderdak te bieden aan de tentoonstelling.

• Op de verjaardag worden een documentaire en een rijk geïllustreerd boek 
(geschreven door Govert Schilling en Lars Lindberg Christensen) uitgegeven. De 
film zal ook worden uitgebracht als afleveringen in ESO’s populaire 
video-podcast, ESOcast. Het boek ESO’s Early History van Adriaan Blaauw krijgt 
dit jaar een vervolg in de vorm van een tweede boek over de ESO-geschiedenis, 
geschreven door Claus Madsen, dat de vijftig jaar compleet maakt.

• De eerste Picture of the Week van elke maand in 2012 zal een Toen en nu 
special zijn, die laat zien hoe de ESO-locaties er in het verleden uitzagen en 
nu uitzien.

• Voor wie de historische reis van ESO van binnenuit heeft meegemaakt – als 
staflid of als gewone bezoeker – hebben we de Flickr-groep Your ESO Pictures 
uitgebreid met historische foto’s. Deel alstublieft uw fotoherinneringen aan 
ESO met ons en alle andere geïnteresseerden door deze ‘ansichtkaarten uit het 
verleden’ in de groep (ann12002) te posten.

• Ter gelegenheid van het vijftigjarige bestaan zijn in de ESOshop enkele 
herdenkingsartikelen te vinden – ook met kwantumkortingen.

• Stuur een verjaardagsbericht naar ESO via ESO’s Facebook-pagina of Twitter 
met de hashtag #ESO50years.

‘Ik verheug me op de volgende vijftig jaar van ESO die, dankzij de VLT en de 
VLTI, ALMA en de E-ELT en toekomstige vlaggenschipprojecten, ongetwijfeld 
wetenschap zullen opleveren die onze fantasie te boven gaat. Het is aan de 
toewijding, passie en professionaliteit van de ESO-staf te danken dat ESO nu 
een leidende rol heeft in de astronomie vanaf de grond. Gelukkige vijftigste 
verjaardag allemaal!,’ wenst Tim de Zeeuw.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie: 
http://www.astronomie.nl
http://www.eso.org/public/netherlands/news/eso1202/

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,

Drs. Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam

T +31(0)20-5257480
F +31(0)20-5257484
M +31(0)6-14322627

www.astronomie.nl

_______________________________________________
Nova-perslijst2 mailing list
Nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx
https://list.uva.nl/mailman/listinfo/nova-perslijst2

[PWC-MEDIA] [Nova-perslijst2] ESO viert vijftig jaar van nieuwe astronomische hoogtepunten

Other related posts: