Nieuwsbrief Rijksuniversiteit Groningen / nummer 37 / 31 oktober 2012 Opinie 'Topsectoren moeten anders georganiseerd worden' Het Nederlandse topsectorenbeleid moet de sectoren waarin Nederland wereldwijd uitblinkt nog sterker maken. Om dat te bereiken, stimuleert de overheid bedrijfsleven, universiteiten en onderzoekscentra om samen te werken. Dries Faems, hoogleraar Innovatie en Organisatie aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft zijn bedenkingen. In de meeste topsectoren ontbreekt een duidelijk organisatiemodel om tot echte innovatieve doorbraken te komen. En de teams die de sectoren moeten aansturen, zijn 'stuitend eenzijdig' samengesteld, stelde Faems gisteren in zijn inaugurele rede. > lees verder Contact: Dries Faems, tel. 050-363 7296/6543, e-mail: d.l.m.faems@xxxxxx Promoties Nieuw vaccin veelbelovend in strijd tegen 'verkoudheidsvirus' RSV Het onderzoek van Tobias Kamphuis heeft een mogelijk vaccin opgeleverd tegen het verkoudheidsvirus RSV. Bij baby's, jonge kinderen en ouderen kan het gevaarlijke lagere-luchtweginfecties veroorzaken. Een vaccin zou de ziekte en sterfte ten gevolge van infectie met RSV sterk verminderen. > lees verder Nieuwe aangrijpingspunten in strijd tegen baarmoederkanker In Nederland wordt jaarlijks bij circa 1900 vrouwen baarmoederkanker vastgesteld. De overlevingscijfers zijn over het algemeen goed, behalve bij agressieve subtypen. Deze patiënten worden behandeld met chirurgie (verwijderen van de baarmoeder, eierstokken en lymfeklieren) en radiotherapie. De radiotherapie veroorzaakt klachten van blaas en darm voor korte of langere tijd. Het onderzoek van Renske de Jong toont aan dat het veilig is om bij deze patiënten, als ze geen uitzaaiingen hebben in de lymfeklieren, de uitwendige bestraling te beperken tot een kleiner gebied. > lees verder Roken tijdens zwangerschap beïnvloedt hersenontwikkeling baby Een verminderd zuurstofgehalte in de hersenen van te vroeg geboren baby's kan hersenschade tot gevolg hebben. Elise Verhagen concludeert dat near-infrared spectroscopy (NIRS) een bruikbare onderzoeksmethode lijkt te zijn om een verstoorde zuurstofvoorziening in de hersenen van te vroeg geboren baby's vast te stellen. Ook vond Verhagen nieuwe aanwijzingen dat roken tijdens de zwangerschap slecht is voor de zuurstofvoorziening van de hersenen van de pasgeboren baby. Daarmee biedt het onderzoek een nieuwe extra reden om vrouwen dringend te adviseren te stoppen met roken voor zij zwanger raken, of in ieder geval direct te stoppen bij zwangerschap. > lees verder Nader inzicht in oorzaak pneumokokkenziekten Streptococcus pneumoniae is een bacterie die in de menselijke keel-neusholte voorkomt. Vaak is zij ongevaarlijk, maar soms kan zij van leefomgeving veranderen en zich als invasieve ziekteverwekker door het lichaam verspreiden. Dan kan de bacterie longontsteking, bloedvergiftiging of hersenvliesontsteking veroorzaken. Kleine kinderen, mensen met een verstoord immuunsysteem en ouderen lopen het meeste risico op een pneumokokkenziekte. Het promotieonderzoek van Henrik Gradstedt geeft meer inzicht in het mechanisme waardoor S. pneumoniae van een ongevaarlijke bacterie in een ziekteverwekker zou kunnen veranderen. Zijn onderzoek zou kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van effectieve manieren om ziekte te voorkomen. > lees verder CT-scan bruikbaar als 'thermometer' bij bestrijding tumoren met hitte Een relatief nieuwe manier om tumoren te bestrijden, is ze aan extreme temperaturen bloot te stellen. Om deze techniek te optimaliseren, is het belangrijk de temperatuur in de tumorcellen goed te kunnen meten tijdens de behandeling. De nieuwste generatie CT-systemen kan hierbij behulpzaam zijn, zo blijkt uit het onderzoek van Ganga Dhar Pandeya. > lees verder Fenomenologisch onderzoek naar opvattingen van filosofen en geografen over het ervaren van plaats en ruimte Promotie Hans Koppen > lees verder Joodse identiteit en Risorgimento-nationalisme in de oeuvres van Samuel Luzzatto, Isaac Reggio en David Levi Promotie Alessandro Grazi > lees verder Nieuw model voor automatisch verkrijgen van lexicale informatie Promotie Kostadin Cholakov > lees verder Reactie van cel op nanodeeltjes nader in kaart gebracht Promotie Zia Rehman > lees verder Magnetische eigenschappen alkali metaaloxides Promotie Shirakumara Giriyapura > lees verder Rol peroxisomen bij kwaliteitscontrole Promotie Magdalena Bartoszewska > lees verder Reacties van Bacillus subtilis op de overproductie van membraaneiwitten en uitgescheiden eiwitten Promotie Bogusia Marciniak > lees verder Eiwit Pex11 kan de vorm van de peroxisomale membranen veranderen Promotie Lukasz Opalinski > lees verder -------------------------------------------------------------------------- Oratie Op weg naar rationeel vaccin-design Vroeger werden vaccins tegen infectieziekten voornamelijk via 'trial and error' gevonden. Tegenwoordig is echter een rationele aanpak van 'vaccin design' mogelijk, waarbij microbiologische, immunologische en farmaceutische kennis geïntegreerd worden. In haar oratie gaat Anke Huckriede hier op in. Recente inzichten in de immunologie maken aannemelijk, dat de immuunrespons van een individu op een vaccin mede bepaald wordt door de som van eerdere ervaringen van zijn immuunsysteem, zijn 'immuungeschiedenis'. Een uitdaging voor de toekomst is het ontwikkelen van vaccins, die rekening houden met deze immuungeschiedenis, vooral als het gaat om vaccins voor ouderen. Maar ook het beste vaccin zal uiteindelijk weinig effect hebben als het niet door de bevolking wordt geaccepteerd. Juist door de indamming van infectieziektes via vaccinatie is het besef van hun gevaren tanende en daalt de bereidwilligheid zichzelf of hun kinderen te laten inenten. De enige oplossing voor dit probleem is volgens Huckriede gelegen in heldere communicatie over de baten en risico's van vaccinatie en verantwoordelijke omgang met vaccinatieadviezen. > lees verder Zuurstof in maag en darm: hoeveel is genoeg? Het maagdarmkanaal wordt ruim van bloed voorzien. Toch kan zuurstoftekort (ischemie) ontstaan door vaatvernauwingen of vaatkramp. Met PCO2-meting in maag en darm (tonometrie) kan deze ischemie worden vastgesteld. In zijn oratie beschrijft prof.dr. Jeroen Kolkman de ontwikkeling van de ischemietest. Hij laat zien wat de effecten van deze functietest zijn geweest voor het inzicht in het ziektebeeld. Toekomstige onderzoeksthema's omvatten het beter vastleggen van het ziektebeeld (klachten en risicofactoren), eenvoudiger diagnostiek, vaststellen van de prevalentie en verder onderbouwen van de behandeling met gerandomiseerde studies, aldus Kolkman. > lees verder -------------------------------------------------------------------------- Nieuwe uitgave Biografie: 'Wilhelmina Bladergroen. Vrouw in de eeuw van het kind' Wilhelmina Bladergroen (1908-1983) was een begrip in de wereld van de opvoeding en daarbuiten. In deze biografie beschrijft historisch pedagoge en emeritus-hoogleraar Mineke van Essen de successen, wetenschappelijke controverses, faillissementen en persoonlijke dramatiek van een strijdbare vrouw. > lees verder -------------------------------------------------------------------------- Agenda Studium Generale Groningen Hanze Lezing - Paulien Cornelisse: 'Ik ben daar gek!' 5 november 2012 > lees verder Studium Generale Groningen Left Brain, Right Brain - Iain McGilchrist: 'The divided Brain and the Unmaking of our World' 6 november 2012 > lees verder Veritas Forum ism. Studium Generale Groningen Are you in control? How much your beliefs are influenced by society and social groups 8 november 2012 > lees verder ISW-symposium Met Mentoring naar de TOP? 15 november 2012 > lees verder Meer evenementen: > Universitaire agenda -------------------------------------------------------------------------- Redactie Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050-363 4444 / communicatie@xxxxxx / www.rug.nl Afmelden Nieuwsbrief E-mail: communicatie@xxxxxx Rijksuniversiteit Groningen De Rijksuniversiteit Groningen is een mondiaal georiënteerde research universiteit, geworteld in Groningen, City of Talent. Bevindt zich op invloedrijke ranglijsten rond de top-100. Is geliefd bij studenten (27.000) en medewerkers (5500) uit binnen- en buitenland. Zij worden uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen; talent krijgt de ruimte, kwaliteit staat centraal. De universiteit werkt actief samen met maatschappelijke partners en profileert zich op de thema's Healthy Ageing, Energy en Sustainable Society.