Dit is een doorgestuurd bericht van persvoorlichting@xxxxxx
From: persvoorlichting@xxxxxx <mailto:persvoorlichting@xxxxxx>
[mailto:persvoorlichting@xxxxxx ;<mailto:persvoorlichting@xxxxxx>]
Sent: Tuesday, November 8, 2016 08:24
To: Mameren, Joost van <J.vanMameren@xxxxxx <mailto:J.vanMameren@xxxxxx>>
Subject: Nieuwe theorie zwaartekracht biedt alternatief voor donkere materie
UvA-hoogleraar Erik Verlinde publiceert langverwacht artikel
Nieuwe theorie zwaartekracht biedt alternatief voor donkere materie
Een nieuwe theorie van de zwaartekracht biedt mogelijk een alternatief voor
donkere materie. Dat blijkt uit vandaag gepubliceerd onderzoek van
UvA-hoogleraar Erik Verlinde (Spinozaprijs 2011), vermaard theoretisch
natuurkundige en expert op het gebied van de snaartheorie.
Bekijk de video met Verlinde
<http://mail.smart.pr/wf/click?upn=fnj7yyB5D8vlL4J74frJtOq0jeq3JZ7oS2a1kuSxkWXqieP6QdVNzGEmrdW5Y4cB_AuZeThHD4cVBgYLJ45C-2Fn-2FVO8Bxin1sYeDWtW0PLoHJMZ6YXB95YCF-2FMde19zgoAS5CUypMuv6ChLZeRWsd4nQ7RiroF18TVheOUgbriYlyhYQfjADyPQa-2F4-2B4hkUX4XLyUT13CxFESG7hpoHJPlogDYPZMN0gD1M26xUjoUZPXI-2BkLnTkLzln9xnnnXFGHi92W97AQ5vti26215JLrhQMvaEuBiKozvmGtD2Iu-2FGreFs-2BOeyPhDqIpWeQuPiePI>
In 2010 verraste Erik Verlinde de wereld met een compleet nieuwe kijk op de
zwaartekracht. In zijn beschrijving is de zwaartekracht geen fundamentele
kracht, maar een verschijnsel dat tevoorschijn komt uit een onderliggende
theorie. Vergelijk het met het begrip temperatuur, dat geen op zichzelf
staand verschijnsel is, maar voortkomt uit de bewegingen van grote
hoeveelheden microscopische deeltjes, zoals atomen of moleculen.
Informatie als bouwsteen
De bouwstenen waar Verlindes theorie uit is opgebouwd zijn fundamentele
brokjes informatie, opgeslagen in de structuur van ruimtetijd. Die
informatiebrokjes zou je kunnen vergelijken met bits, de informatie-eenheden
van een computer. En zoals temperatuur voortkomt uit de bewegingen van
microscopische deeltjes, zo komt de zwaartekracht tevoorschijn uit de
onderliggende veranderingen van de fundamentele informatie-bits. De
veranderingen van de microscopische informatiebrokjes nemen wij waar als de
kracht die appels uit bomen doet vallen en satellieten in hun baan om de
aarde houdt.
Donkere materie als superlijm
Verlinde had in 2010 al laten zien dat de beroemde tweede wet van Newton (F=m
⨯ a: kracht is massa maal versnelling) afgeleid kan worden uit deze
principes. Voortbouwend op zijn theorie geeft hij nu een mogelijk alternatief
voor donkere materie. Volgens de gangbare opvattingen dient deze donkere
materie als ‘superlijm’ om sterrenstelsels en ook clusters van
sterrenstelsels bij elkaar te houden. De snelheden waarmee sterren in de
buitengebieden van sterrenstelsels bewegen zijn namelijk veel hoger dan je op
grond van de zichtbare massa in zo’n sterrenstelsel zou verwachten.
Om voldoende aantrekkende zwaartekracht te genereren, is er maar liefst vijf
keer meer donkere materie nodig dan er gewone, zichtbare materie is. Het is
voor natuurkundigen en astronomen echter nog een raadsel waar die donkere
materie uit bestaat.
Aansluiting bij waarnemingen
Volgens Verlinde is die extra donkere materie helemaal niet nodig. In zijn
nieuwe publicatie, die vandaag online verschijnt, laat hij zien hoe de
afwijkende bewegingen van sterren in ons eigen Melkwegstelsel en in andere
melkwegstelsels naadloos uit zijn berekeningen volgen. Verlinde laat daarmee
voor het eerst zien dat zijn theorie aansluit bij de waarnemingen van
astronomen.
Op het eerste gezicht vertoont Verlindes theorie gelijkenissen met andere
aanpassingen van de zwaartekracht zoals MOND (Modified Newtonian Dynamics).
Door subtiele aanpassingen van de zwaartekracht in sterrenstelsels lukte het
Mordehai Milgrom in 1983 om, zónder donkere materie, het merkwaardige gedrag
van sterrenstelsels te verklaren. Verlindes nieuwe theorie is echter geen
aanpassing van een bestaande theorie, zoals MOND dat is, maar een theorie die
uitgaat van volledig nieuwe basisprincipes.
Uitbreiding holografisch principe
Verlinde geeft met zijn theorie een uitbreiding aan het holografisch
principe, begin jaren negentig ontwikkeld door zijn leermeester Gerard ’t
Hooft (Nobelprijs 1999). Volgens dat principe is alle informatie die het
heelal bevat te beschrijven op een denkbeeldige schil rondom het universum.
Verlinde laat nu zien dat dit principe in ons eigen heelal een correctie
behoeft: niet álle informatie is op deze schil af te beelden. Een deel van de
informatie, het deel dat de zogeheten donkere energie in ons heelal
beschrijft, blijft daadwerkelijk over de hele ruimte verspreid. Verlinde
toont in zijn artikel aan dat deze extra informatie een meetbaar effect heeft
op de materie in het heelal - het effect dat tot nu toe werd toegeschreven
aan de donkere materie.
Wetenschappelijke revolutie
'Onze gangbare ideeën over ruimte, tijd en de zwaartekracht moeten hoognodig
op de schop,' zegt Verlinde. 'We weten al heel lang dat Einsteins theorie van
de zwaartekracht niet door één deur kan met de quantummechanica. Veel
natuurkundigen zoals ik werken aan een herziening van de theorie. Onze
inzichten zijn drastisch aan het veranderen, en ik denk dat we ons aan de
vooravond van een wetenschappelijke revolutie bevinden.'
Publicatiegegevens
Emergent Gravity and the Dark Universe, E. P. Verlinde, ArXiv.nummer, 2016
Nov 8
https://arxiv.org/abs/1611.02269 ;
<http://mail.smart.pr/wf/click?upn=Lv757mD4qa3EbLR6R6bMvXeZIaaioVQ8X7iV9HgbTDPWS-2F4UmQOTuAN27GpyrdeN_AuZeThHD4cVBgYLJ45C-2Fn-2FVO8Bxin1sYeDWtW0PLoHJMZ6YXB95YCF-2FMde19zgoAS5CUypMuv6ChLZeRWsd4nQ7RiroF18TVheOUgbriYlwGSRJ6c7tVwSgzDydunuV7KgzXyVpYokyl2qMC2wjoT7DabH0SX7gImhVcgmj-2BQOb1-2Bb8ZeH9eQkf0OKf9-2FkYSRIH7b9lNb-2FjipFVxAgAa7Lyhrsy4AeE7yH2DwsWpcKQrPIESzj-2FsxmdF2LEkNpaQ>
Elastisch Universum - ABC van de baanbrekende ideeën van Erik Verlinde
Half november verschijnt bij uitgeverij Fontaine het boekje Elastisch
Universum – ABC van de baanbrekende ideeën van Erik Verlinde (~100 pagina's,
€7,95), geschreven door wetenschapsjournalist en sterrenkundige George van
Hal.
<http://mail.smart.pr/wf/click?upn=6GI4zadZkZqqytvmiqek1S7pINSxA-2Brm1Q09nqOYYxFrQkFVp3P0iuljo-2BEukpzGkfcP3XwH7y6RwuT7eUnlfvnOMZx677XT7pF5vWyxxE4-2F3JTRTbfks1qt-2Bze8vkKUv21H-2B1kUpx1JYnNCi6Y6BaBih5GEcYROqDqsKjKRXerrbc1foRWoUU2G-2BpBC0Q57oIcxFDfiaVeakvvheImwUQ-3D-3D_AuZeThHD4cVBgYLJ45C-2Fn-2FVO8Bxin1sYeDWtW0PLoHJMZ6YXB95YCF-2FMde19zgoAS5CUypMuv6ChLZeRWsd4nQ7RiroF18TVheOUgbriYlz04vANDNe2Z-2FBWACy-2Bw3UdjKUdryscwhOv1YxrvcG2msp7SE9WBJ07NbrfT4iQrWg-2FxFDAuip19gnYnaVawISlaMFBoEym8aPoJqAU3WLOcMfHcknp5gFjWKnLOVnlTZznCZrIk0c5lTPUiEXrFRev>
HIRES-Prof-Erik-Verl..._-Arie-Wapenaar.jpeg
<http://mail.smart.pr/wf/click?upn=6GI4zadZkZqqytvmiqek1S7pINSxA-2Brm1Q09nqOYYxFrQkFVp3P0iuljo-2BEukpzGkfcP3XwH7y6RwuT7eUnlfvnOMZx677XT7pF5vWyxxE4-2F3JTRTbfks1qt-2Bze8vkKUv21H-2B1kUpx1JYnNCi6Y6BaBih5GEcYROqDqsKjKRXerrbc1foRWoUU2G-2BpBC0Q57oIcxFDfiaVeakvvheImwUQ-3D-3D_AuZeThHD4cVBgYLJ45C-2Fn-2FVO8Bxin1sYeDWtW0PLoHJMZ6YXB95YCF-2FMde19zgoAS5CUypMuv6ChLZeRWsd4nQ7RiroF18TVheOUgbriYlyvdIkuTwHUnytCMolnSolgV1Ht0m5y2n4rJd3UUNCMu7GxCN2bU6IKqfRTqNFuRekoDcjXhEA6LH4H7yGftcXqJf2m945v2N8SRA54uxozAyA-2Fi2FTknOlQNnkOe5ot2xyCeRlFFeL9uvEA4oaAGyb>
342kBs
Noot voor de redactie
Meer info: Erik Verlinde,e.p.verlinde@xxxxxx <mailto:e.p.verlinde@xxxxxx> of
via Jacqueline de Vree, 06-25493839,J.m.a.devree@xxxxxx
<mailto:J.m.a.devree@xxxxxx>
UvA Persvoorlichting
T 020 525 2695
E persvoorlichting@xxxxxx <mailto:persvoorlichting@xxxxxx>
<http://mail.smart.pr/wf/click?upn=zUNqN3Dwd0vyrbR0UWWHkVVfyzi-2BBnM1vgvYnNMMZjJO960zRq1rADnhgxUmexA9_AuZeThHD4cVBgYLJ45C-2Fn-2FVO8Bxin1sYeDWtW0PLoHJMZ6YXB95YCF-2FMde19zgoAS5CUypMuv6ChLZeRWsd4nQ7RiroF18TVheOUgbriYlzqMBmGNKQfqmmEdPwlyRnbAZpCWPAkoDGKtOi4ohqaBOnDcbFfZ91BKR3FLr9CAgh-2Bb0mDmReyBJ0lX5l8D82MSvqBgSAIEgy7o4VoDkgEswWg9nqKCAkS-2F7arADZdXCOUA2-2BM0jec2W2NXQpQkhmP>
<http://mail.smart.pr/wf/click?upn=zUNqN3Dwd0vyrbR0UWWHkVVfyzi-2BBnM1vgvYnNMMZjJO960zRq1rADnhgxUmexA9_AuZeThHD4cVBgYLJ45C-2Fn-2FVO8Bxin1sYeDWtW0PLoHJMZ6YXB95YCF-2FMde19zgoAS5CUypMuv6ChLZeRWsd4nQ7RiroF18TVheOUgbriYlzqMBmGNKQfqmmEdPwlyRnbAZpCWPAkoDGKtOi4ohqaBOnDcbFfZ91BKR3FLr9CAgh-2Bb0mDmReyBJ0lX5l8D82MSvqBgSAIEgy7o4VoDkgEswWg9nqKCAkS-2F7arADZdXCOUA2-2BM0jec2W2NXQpQkhmP>
<http://mail.smart.pr/wf/click?upn=zUNqN3Dwd0vyrbR0UWWHkVVfyzi-2BBnM1vgvYnNMMZjJO960zRq1rADnhgxUmexA9_AuZeThHD4cVBgYLJ45C-2Fn-2FVO8Bxin1sYeDWtW0PLoHJMZ6YXB95YCF-2FMde19zgoAS5CUypMuv6ChLZeRWsd4nQ7RiroF18TVheOUgbriYlzqMBmGNKQfqmmEdPwlyRnbAZpCWPAkoDGKtOi4ohqaBOnDcbFfZ91BKR3FLr9CAgh-2Bb0mDmReyBJ0lX5l8D82MSvqBgSAIEgy7o4VoDkgEswWg9nqKCAkS-2F7arADZdXCOUA2-2BM0jec2W2NXQpQkhmP>
Volg de UvA op Twitter
<http://mail.smart.pr/wf/click?upn=zUNqN3Dwd0vyrbR0UWWHkVVfyzi-2BBnM1vgvYnNMMZjJO960zRq1rADnhgxUmexA9_AuZeThHD4cVBgYLJ45C-2Fn-2FVO8Bxin1sYeDWtW0PLoHJMZ6YXB95YCF-2FMde19zgoAS5CUypMuv6ChLZeRWsd4nQ7RiroF18TVheOUgbriYlxfoZCI-2BHwYg3A6b1tmh0DpkJGlX5H2xgGYsA44HiEXh9VZkxywptfEnvGSM6gi-2BI1tJfuTMUd-2BrJ8nOab8zpKxDpq3Capzd17fZ4g-2B-2F2Bh0pBp7hffLv8u5-2B2V-2BiQjjLymYVhoqYdm53ZxgmvQytfj>
<x-msg://15/target=&pid=376&did=0&tab=0>
<x-msg://15/target=&pid=407&did=0&tab=0> Wilt u de berichten van UvA
Persvoorlichting niet langer ontvangen?
persvoorlichting@xxxxxx <mailto:persvoorlichting@xxxxxx>
