3 december 2020,
[Afbeelding met tekst Automatisch gegenereerde beschrijving]
Nieuw hersenimplantaat kan blinden vorm van zien teruggeven
Blinde mensen hun zicht teruggeven door middel van een hersenimplantaat staat
op het punt om werkelijkheid te worden. Recente ontdekkingen van het Nederlands
Herseninstituut laten zien dat nieuw ontwikkelde implantaten in de visuele
hersenschors het mogelijk maken om beelden te herkennen zonder dat de ogen
eraan te pas komen.
Het idee om de visuele hersenschors te stimuleren door middel van een
implantaat stamt al uit de jaren zeventig van de vorige eeuw. Echter, de
bestaande systemen kunnen slechts een zeer beperkt aantal kunstmatige ‘pixels’
maken. Bij het Herseninstituut gebruiken onderzoekers van het team van Pieter
Roelfsema nieuwe implantaten met veel meer elektroden in de hersenschors dan
tot nu toe mogelijk was. De eerste resultaten, gepubliceerd in het
toonaangevende tijdschrift Science, zijn zeer veelbelovend.
Herkennen van stippen, lijnen en letters
Het team ontwikkelde implantaten met 1024 elektroden. Ze plaatsten deze in de
visuele hersenschors van twee niet-blinde apen. Door gelijktijdig via meerdere
elektrodes een elektrisch signaal af te geven, wilden de onderzoekers
herkenbare beelden en vormen creëren.
De apen kregen eerst een eenvoudige taak, waarbij ze aangaven waar ze een
lichtpuntje zagen. Dit lichtpuntje werd opgewekt door middel van elektrische
stimulatie van één elektrode. De apen moesten ook complexere taken uitvoeren,
zoals een taak waarbij ze letters van elkaar onderscheidden. Deze letters
werden kunstmatige gecreëerd in de waarneming van de aap door gelijktijdige
stimulatie van 8-15 elektroden. De apen herkenden de letters en met dit
kunstmatige zien ook andere vormen zoals lijnen en bewegende stippen. “Het
aantal elektrodes dat we in de visuele hersenschors hebben geplaatst en het
aantal pixels dat we kunnen creëren om hoge-resolutie beelden te produceren is
ongekend,” aldus Roelfsema.
Herstel van gezichtsvermogen
Onderzoeker Xing Chen legt uit: “Ons implantaat is rechtstreeks verbonden met
de hersenen, en omzeilt dus de stadia van visuele verwerking door het oog of de
oogzenuw. In de toekomst zou dergelijke technologie gebruikt kunnen worden om
het gezichtsvermogen te herstellen van mensen die als gevolg van letsel of door
achteruitgang van netvlies, oog of oogzenuw blind geworden zijn, maar bij wie
de visuele hersenschors nog intact is”.
Dit onderzoek legt de basis voor een hersenprothese die mensen die helemaal
blind zijn in staat zou kunnen stellen om weer functioneel te kunnen zien en
objecten te herkennen, te navigeren in een onbekende omgeving, en gemakkelijker
te communiceren met anderen, hetgeen hun zelfstandigheid en kwaliteit van leven
aanzienlijk zou verbeteren.
Noot voor de redactie
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Pieter Roelfsema,
p.roelfsema@xxxxxxxxxxx<mailto:p.roelfsema@xxxxxxxxxxx> | 0638634477
Artikel: Shape perception via high-channel-count neuroprosthesis in monkey
visual cortex
Dit onderzoek werd gesteund door NWO (STW-Perspectief P15-42 “NESTOR”), de
Europese Unie FP7 (ERC 339490 “Cortic_al_gorithms”), het Human Brain Project
(agreements 720270 en 785907, “Human Brain Project SGA1 en SGA2”) en de
Stichting Vrienden van het Nederlands Herseninstituut.