PERSBERICHT
* contactinfo en directe links naar tekst en beeld staan onderaan dit
persbericht *
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
18 oktober 2021, 17.00 uur
Dwergsterrenstelsel vangt sterrenhoop
Sterrenkundigen wisten al dat onze eigen Melkweg is gegroeid door kleinere
sterrenstelsels op te slokken. Maar nu heeft een team van Italiaans-Nederlandse
onderzoekers aangetoond dat een klein buursterrenstelsel van de Melkweg op zijn
beurt ook weer een, nog kleiner, sterrenstelsel uit een andere omgeving heeft
ingelijfd. De onderzoekers publiceren hun bevindingen maandag in het vakblad
Nature Astronomy.
Volgens de heersende theorie zijn grote sterrenstelsels zoals onze Melkweg
ontstaan door samensmeltingen met kleinere sterrenstelsels. De afgelopen jaren
zijn daarvoor de bewijzen gevonden voor onze
Melkweg<https://www.astronomie.nl/nieuws/jonge-melkweg-slokt-gigant-op-1312>
dankzij de Gaia-satelliet<https://www.astronomie.nl/instrument/gaia-36>. Een
Italiaans-Nederlands team van onderzoekers wilde het vermoeden aantonen dat
kleine sterrenstelsels op hun beurt ook weer uit nog kleinere stelsels bestaan.
Bolvormige sterrenhopen
Om hun hypothese te testen, bestudeerden zij de Grote Magelhaense Wolk, een
buursterrenstelsel van onze Melkweg. Ze keken in het bijzonder naar bolvormige
sterrenhopen<https://nl.wikipedia.org/wiki/Bolvormige_sterrenhoop>. Bolhopen
zijn groepen van duizenden tot miljoenen sterren. Het idee is dat de kern van
zo'n bolhoop stand weet te houden, zelfs na miljarden jaren van duw- en
trekwerk in een sterrenstelsel.
De onderzoekers analyseerden de chemische samenstelling van elf bolvormige
sterrenhopen, verzameld door de Very Large
Telescope<https://www.astronomie.nl/instrument/vlt-24> en de
Magellan-telescopen<https://nl.wikipedia.org/wiki/Magellan-telescopen> in Chili.
Van de elf bestudeerde bolvormige sterrenhopen in de Grote Magelhaense Wolk
bleek er één een duidelijk afwijkende chemische samenstelling te hebben. Het
gaat om bolhoop NGC 2005. Deze bolhoop telt nog ongeveer 200.000 sterren en
bevindt zich op 750 lichtjaar van het centrum van de Grote Magelhaense Wolk. De
bolhoop bevat onder andere minder zink, koper, silicium en calcium dan de tien
andere bolhopen.
Reliek van eerdere samensmelting
De onderzoekers beredeneren op basis van de chemische samenstelling van NGC
2005 dat de bolhoop een overblijfsel moet zijn van een klein sterrenstelsel
waarin de sterren vrij langzaam werden gevormd. Miljarden jaren geleden zou dat
kleine sterrenstelsel zijn samengesmolten met de, toen nog niet zo heel grote,
Grote Magelhaense Wolk. In de loop der tijd is het grootste deel van het kleine
sterrenstelsel uit elkaar getrokken en zijn de meeste sterren verspreid
geraakt, maar bleef het centrum, bolhoop NGC 2005, achter.
Onderzoeker Davide Massari, werkzaam in Italië en bij de Rijksuniversiteit
Groningen, is verheugd: "We zien dus eigenlijk een reliek van een eerdere
samensmelting. En we hebben nu voor het eerst overtuigend aangetoond dat kleine
sterrenstelsels in de buurt van onze Melkweg op hun beurt zijn opgebouwd uit
nog kleinere sterrenstelsels."
Wetenschappelijk artikel
A relic from a past merger event in the Large Magellanic Cloud. Door: A.
Mucciarelli, D. Massari, A. Minelli, D. Romano, M. Bellazzini, F.R. Ferraro, F.
Matteucci, L. Origlia. In: Nature Astronomy.
Origineel: https://doi.org/10.1038/s41550-021-01493-y ;(kan even duren voordat
het live staat)
Preprint: https://www.astronomie.nl/upload/files/2021/Mucciarelli2021-NA.pdf
EINDE PERSBERICHT
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Contact:
Davide Massari
INAF - Osservatorio di Astrosica e Scienza dello Spazio di Bologna, Bologna,
Italië & Kapteyn Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
davide.massari@xxxxxxx<mailto:davide.massari@xxxxxxx>
Beeld:
(Samengestelde afbeelding in lage resolutie bijgevoegd, hoge resolutie en losse
afbeeldingen via url's. Beeld is te gebruiken bij de berichtgeving over dit
onderwerp, graag credit vermelden.)
Samengestelde afbeelding van NGC 2005 (links) en de Grote Magelhaense Wolk
(rechts). De chemische samenstelling van de sterren in de sterrenhoop NGC 2005
wijkt af van andere sterren in de Grote Magelhaense Wolk. Het is het eerste
bewijs voor samensmeltende dwergsterrenstelsels buiten onze Melkweg. (c)
HLA/Fabian RR/ESO/VMC Survey/Astronomie.nl [CC BY-SA 3.0]
https://www.astronomie.nl/upload/images/2021/10/NGC-2005-LMC-credit-HLA-Fabian-RR-ESO-VMC-Survey-Astronomie.nl-CC-BY-SA-30.jpg
NGC 2005. (c) HLA/Fabian RR via Wikimedia [CC BY-SA 3.0]
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=24228466
Grote Magelhaense Wolk. (c) ESO/VMC Survey
https://www.eso.org/public/images/eso1914a<https://www.eso.org/public/images/eso1914a/>
Opgemaakt persbericht:
Nederlands:
https://www.astronomie.nl/nieuws/dwergsterrenstelsel-vangt-sterrenhoop-2983
Engels:
https://www.astronomie.nl/nieuws/en/dwarf-galaxy-catches-globular-cluster-2983
---------------------------------------------------------------------------------------------------
--
Marieke Baan en David Redeker | Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie
(NOVA) | NOVA Informatiecentrum | Science Park 904 | Postbus 94249 | 1090 GE
Amsterdam | vast: 020 525 7480 | Marieke mobiel: 0614 322 627 | David mobiel:
0644 588 969 | h.m.baan@xxxxxx | d.redeker@xxxxxx |
www.astronomie.nl<http://www.astronomie.nl>
Attachment:
kl-NGC-2005-LMC-credit-HLA-Fabian-RR-ESO-VMC-Survey-Astronomie.nl-CC-BY-SA-30.jpg
Description: kl-NGC-2005-LMC-credit-HLA-Fabian-RR-ESO-VMC-Survey-Astronomie.nl-CC-BY-SA-30.jpg
