Ed van den Heuvel schreef een in memoriam:
https://www.astronomie.nl/nieuws/in-memoriam-kees-de-jager-sterrenkundige-1921-2021-2832
---------------------------------------------------------------------------------------------------
P E R S B E R I C H T
Sonnenborgh Museum en Sterrenwacht
SRON Netherlands Institute for Space Research
Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer en Sterrenkunde (KNVWS)
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
28 mei 2021
Kees de Jager (100) overleden
Prof. Kees de Jager is gisterenmiddag op honderdjarige leeftijd overleden in
zijn geboorteplaats Den Burg. Als pionier van het Nederlandse ruimteonderzoek
richtte hij de voorloper van SRON op en als vooraanstaand astronoom leidde hij
lange tijd sterrenwacht Sonnenborgh. Tot vlak voor zijn dood is De Jager door
blijven gaan met publiceren en het populariseren van wetenschap.
Kees de Jager (29 april 1921 Den Burg, Texel – 27 mei 2021 Den Burg, Texel)
studeerde natuur-, wis- en sterrenkunde aan de Universiteit Utrecht. In 1952
promoveerde hij bij prof. dr. Marcel Minnaert op onderzoek naar de
waterstoflijnen in het zonnespectrum. Zijn wetenschappelijke interesses waren
echter breed en verschoven later naar o.a. zonnevlammen en super- en
hyperreuzen. Hij richtte in 1961 het Laboratorium voor Ruimteonderzoek
(voorloper van SRON) op en was daar tot 1983 de eerste directeur. Het leidde
onder meer tot de lancering van de eerste Nederlandse satelliet ANS. In
diezelfde tijd (1964-1977) was hij directeur van het sterrenkundig instituut
Sonnenborgh, dat wereldwijd naam maakte met het zonneonderzoek van Minnaert en
De Jager.
Officiële functies
Als alom gewaardeerd wetenschapper, bestuurder en organisator van wetenschap
bekleedde hij functies als secretaris-generaal van de IAU (Internationale
Astronomische Unie) en president van COSPAR (Committee on Space Research).
Tientallen eerbewijzen vielen hem ten deel, waaronder eredoctoraten, de
Russische Gagarinmedaille voor ruimteonderzoek en de Gold Medal van de Royal
Astronomical Society London.
Popularisator
Als gedreven popularisator van wetenschap raakte hij bekend en geliefd om zijn
grote betrokkenheid en inspanningen voor de amateursterrenkunde. Het leverde
hem als waardering verschillende onderscheidingen en erelidmaatschappen op bij
de KNVWS en andere verenigingen in Nederland. Hij gaf tijdens zijn leven
ontelbare publiekslezingen tot op zeer hoge leeftijd. Als schrijver publiceerde
hij tientallen boeken en honderden (populairwetenschappelijke) artikelen,
waaronder zijn memoires in Terugblik 1 en 2. Als aimabel mens en leermeester
was en blijft hij een grote bron van inspiratie voor generaties (amateur-)
sterrenkundigen.
In Memoriam
'Kees was een markante persoonlijkheid, een eminent sterrenkundige, een
uitstekende bestuurder en een begenadigd spreker,' zegt Frank Verbunt (SRON),
astronoom en oud-leerling van Kees de Jager. “Als geboren Texelaar ongevoelig
voor autoriteit en wars van nonsens, maar bovenal een zeer aimabel mens. Zijn
grote kennis van zaken, gepaard met een sympathiek karakter en diplomatieke
gaven zullen daarbij zeker een rol hebben gespeeld, evenals het feit dat hij
als Nederlander vloeiend Frans, Duits en Engels sprak. Het stempel dat Kees op
de sterrenkunde heeft gedrukt is niet meer uit te wissen.”
Bas Nugteren (oud-directeur Sonnenborgh): “Kees bleef altijd de vriendelijke,
bescheiden man, altijd geïnteresseerd in het wel en wee van anderen en die
altijd aanspreekbaar was. Hij was een drijvende kracht om in de historische
sterrenwacht van Sonnenborgh een publiekssterrenwacht en museum voor weer- en
sterrenkunde te maken. Het leven van Kees, wetenschappelijk en als inspirator
en popularisator, is diep verbonden geweest met Sonnenborgh; een plaquette op
de oude sterrenwacht memoreert voor altijd deze grote man. Kees stond niet
alleen op de schouders van reuzen, hij was er zelf ook één.”
De Amsterdamse emeritus hoogleraar Ed van den Heuvel zegt over Kees de Jager:
“Wereldvermaard sterrenkundige, pionier van het Nederlandse en Europese
ruimteonderzoek, inspirerend docent, groot popularisator van de wetenschap,
bestrijder van pseudowetenschap, getalenteerd wetenschapsdiplomaat,
marathonloper en schrijver.”
Bekijk hier de viering van Kees de Jagers honderdste verjaardag, op 29 april
j.l., op Sonnenborgh: https://www.youtube.com/watch?v=Ivg7QX7VrCo
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Contact:
Brechtje van Riel, Sonnenborgh Museum en Sterrenwacht
E-mail: b.vanriel@xxxxxxxxxxxxxx<mailto:b.vanriel@xxxxxxxxxxxxxx>
Erik Arends, SRON Netherlands Institute for Space Research
E-mail: E.Arends@xxxxxxx
Sebastiaan de Vet, Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Weer en Sterrenkunde
(KNVWS)
E-mail: S.J.deVet@xxxxxxxxxx
Marieke Baan, Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
E-mail: h.m.baan@xxxxxx
Beeld: Kees de Jager bij de Merz-telescoop op Sonnenborgh, 1953. (c) Sonnenborgh
Links:
https://www.sonnenborgh.nl
https://www.sron.nl
https://www.knvws.nl
https://www.astronomie.nl
---------------------------------------------------------------------------------------------------
[cid:DAAF0DAE-A413-4A13-97D7-5822170FD1E6]