[PWC-MEDIA] [NOVA-perslijst2] Heino Falcke ontvangt Balzanprijs voor hoge-resolutieafbeeldingen van zwarte gaten
- From: "Marieke Baan" <dmarc-noreply@xxxxxxxxxxxxx> ("H.M.Baan")
- To: NOVA-perslijst1 <nova-perslijst1@xxxxxxxxxxx>, "nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx" <nova-perslijst2@xxxxxxxxxxx>, "nova-astronomen@xxxxxxxxxxx" <nova-astronomen@xxxxxxxxxxx>
- Date: Mon, 11 Sep 2023 16:19:32 +0000
P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
11 september 2023
Heino Falcke ontvangt Balzanprijs voor hoge-resolutieafbeeldingen van zwarte
gaten
Heino Falcke, hoogleraar astrodeeltjesfysica en radioastronomie aan de Radboud
Universiteit, heeft de Balzanprijs 2023 gewonnen in de categorie
‘hoge-resolutieafbeeldingen, van planetaire tot kosmische objecten’. Falcke
ontvangt de prijs voor zijn pionierswerk in het maken van afbeeldingen van
zwarte gaten en zijn leiderschap in de Event Horizon Telescope-consortium.
Falcke is een van de grondleggers van het Event Horizon Telescope consortium
dat in 2019 de eerste foto van een zwart gat in sterrenstelsel M87 publiceerde.
Aan de prijs is een bedrag verbonden van 750.000 Zwitsere frank.
Zwart gat
In 2000 bedacht Falcke de term ‘schaduw van het zwarte gat’ voor het effect van
lichtvervorming rond een zwart gat, en voorspelde dat het mogelijk moest zijn
een zwart gat in beeld te brengen. Later startte hij het idee voor een netwerk
van radiotelescopen over de hele wereld. Dit werd de Event Horizon Telescope
(EHT), waarbinnen Falcke de voorzitter van de Wetenschappelijke Raad werd.
Op 10 april 2019 publiceerde het EHT-consortium de eerste foto van een zwart
gat. Dit was het eerste directe bewijs van het bestaan van een superzwaar zwart
gat en zijn schaduw. De foto toonde M87*, het zwarte gat in het centrum van
Messier 87, een kolossaal sterrenstelsel in de nabije Virgocluster.
Met de EHT hebben wetenschappers een instrument in handen om de meest extreme
objecten in het heelal te bestuderen, die Einstein met de Algemene
Relativiteitstheorie voorspelde. Het experiment werd herhaald met meetgegevens
uit 2017 van het zwarte gat in onze eigen Melkweg. Die foto werd in 2022
gepubliceerd.
‘Het is een grote eer om deze prijs te mogen ontvangen’, zegt Falcke in een
reactie. ‘Na bijna 30 jaar hard werken, samen met vele collega’s wereldwijd,
was het een emotioneel moment toen de afbeeldingen gepubliceerd werden in 2019
en 2022. De prijs is een eerbetoon aan deze mondiale inzet’, aldus Falcke. ‘Het
is een geweldig gevoel om te kunnen zeggen dat wij een van Einsteins meest
fundamentele voorspellingen over zwarte gaten, de Relativiteitstheorie, hebben
kunnen bevestigen.’
Teamprestatie
De EHT is een voorbeeld van een wereldwijde collaboratie. Dertien
partnerinstituten hebben samengewerkt om de EHT te kunnen realiseren. Vanuit
Nederland zijn via het door de ERC gesubsidieerde BlackHoleCam-project naast de
Radboud-astronomen, wetenschappers betrokken van de Universiteit van Amsterdam,
Universiteit Leiden, JIVE-ERIC en de NOVA submm-groep aan de Rijksuniversiteit
Groningen.
Falcke werkt momenteel aan een uitbreiding van de EHT in Namibië, de Africa
Millimetre Telescope. In samenwerking met de Universiteit van Amsterdam, Oxford
Universiteit, Universiteit van Namibië en Turku Universiteit is de telescoop
ontworpen om afbeeldingen met nog hogere resolutie van de binnenste gebieden
rond een zwart gat te maken. Het project wordt gefinancierd door de ERC, NWO en
Radboud Universiteit. Het AMT-project biedt via een Fellowship Fonds beurzen
aan Namibische studenten om sterrenkunde te studeren. ‘Met een deel van het
prijzengeld kunnen wij een nog grotere impact maken op het leven van jonge
Afrikaanse wetenschappers door hen te ondersteunen in onderzoeksprojecten
gerelateerd aan de AMT en zwarte gaten. Dit maakt echt een verschil voor de
uitwisseling van kennis tussen Europa en Afrika, en het aanwakkeren van jong
talent’, aldus Falcke.
Balzanprijzen
De Balzanprijzen bestaan sinds 1956 en worden jaarlijks uitgereikt “ter
bevordering van cultuur, wetenschap en de meest verdienstelijke initiatieven
met als doel humaniteit, vrede en broederschap onder mensen over de hele
wereld”. De prijscategorieën zijn geestes- en sociale wetenschappen en de
kunsten, natuurkunde, wiskunde, biologie en geneeskunde. De vier prijswinnaars
ontvangen elk CHF 750.000 om vrij te besteden aan onderzoek in hun vakgebied.
Voorwaarde is dat minstens de helft besteed wordt aan projecten waarbij jonge
wetenschappers betrokken zijn.
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Contact
Persvoorlichting & Wetenschapscommunicatie Radboud Universiteit
E-mail: media@xxxxx<mailto:media@xxxxx>
Tel: 024 361 6000
Amanda Schut, Programma Manager AMT
E-mail: a.schut@xxxxxxxxxxx<mailto:a.schut@xxxxxxxxxxx>
Tel: 06-21 924 637
Beeld
Portretfoto Heino Falcke. Credit: Michael Klug.
`
Links
International Balzan Prize Foundation<https://www.balzan.org/en>
Radboud-profielpagina van Prof. Dr. Heino
Falcke<https://www.ru.nl/personen/falcke-h/>
https://www.blackholehunters.space/
Persoonlijke webpagina: www.heinofalcke.org<http://www.heinofalcke.org/>
Over NOVA:
De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) is het
samenwerkingsverband van de sterrenkundige instituten van de universiteiten van
Amsterdam, Groningen, Leiden en Nijmegen. Toponderzoekschool NOVA heeft
alsmissie het uitvoeren van baanbrekend sterrenkundig onderzoek, het opleiden
van jonge astronomen op het hoogste internationale niveau en het delen van
nieuwe ontdekkingen met de samenleving. De NOVA-laboratoria zijn
gespecialiseerd in het bouwen van state-of-the-art optische/infrarood- en
submillimeter-instrumentatie voor de grootste telescopen op aarde.
www.astronomie.nl/
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,
Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam
T: 020-5257480
M: 0614322627
www.astronomie.nl
@mariekebaan
NOVA-perslijst2 mailing list
NOVA-perslijst2@xxxxxxxxxxx
https://list.uva.nl/mailman/listinfo/nova-perslijst2
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] [NOVA-perslijst2] Heino Falcke ontvangt Balzanprijs voor hoge-resolutieafbeeldingen van zwarte gaten - Marieke Baan
