P E R S B E R I C H T
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
---------------------------------------------------------------------------------------------------
31 mei 2017
Astronomen vermoeden planeet met gigantische ringen rond waarneembare ster
Een internationaal team van astronomen van onder meer de Sterrewacht Leiden
hebben een ongebruikelijke begeleider ontdekt van een zeer jonge ster in het
sterrenbeeld Orion. Iedere 2,5 jaar schuift een groot object (mogelijk een
planeet) voor de ster langs waardoor het sterlicht met 20 procent wordt gedimd.
Vermoed wordt dat een exoringen-systeem de oorzaak is. De volgende
verduistering wordt verwacht in september en de astronomen treffen
voorbereidingen om deze eclips in detail te gaan bestuderen. Binnenkort
verschijnt hun paper in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.
Eerste auteur Hugh Osborn, promovendus aan de Warwick University in Australië,
ontdekte de mysterieuze lichtcurve in data van de SuperWASP-survey. “Maar pas
toen we een tweede eclips vonden in data van de KELT-survey wisten we zeker dat
hier iets bijzonders aan de hand is,” zo licht hij toe.
Door de tijden van de twee eclipsen gecombineerd met de positie van de ster ten
opzichte van de zon waren ze niet te zien. Komende september doet zich de
eerste gelegenheid voor om de ster waar te nemen zonder dat het felle zonlicht
in de weg zit. Dat konden de astronomen berekenen door de data uit de twee
surveys te combineren. Coauteur Joseph Rodriguez van Harvard University: “We
zijn nu voorbereidingen aan het treffen om de volgende verduistering nauwkeurig
te volgen en vast te stellen waaruit de ringen bestaan. Heel spannend allemaal.”
De ster waar het nog onbekende object omheen draait, PDS 110, staat op ongeveer
1100 lichtjaar afstand van de aarde in het sterrenbeeld Orion en is helder
genoeg voor sterrenkundeamateurs om de twee weken durende eclips in september
te kunnen volgen. Wellicht kunnen zij een bijdrage leveren aan het onderzoek.
Coauteur Matthew Kenworthy van de Sterrewacht Leiden ontdekte eerder met
collega’s een gigantisch ringenstelsel rond een planeet bij de ster J1407.
Kenworthy vermoedt ook deze keer dat ringen de oorzaak zijn. “Tijdens beide
verduisteringen zien we de hoeveelheid licht van de ster heel snel veranderen.
Op basis daarvan vermoeden wij een ringenstelsel, vele malen groter dan dat van
Saturnus.”
De reuzenringen rond J1407 kunnen niet direct worden waargenomen omdat de ster
veel te ver weg staat, dus mochten de ringen bij het object rond PDS 110 in
september worden aangetroffen, dan zal dit systeem de geschiedenisboeken ingaan
als het eerste stelsel met reuzenringen waarvan de omlooptijd bekend is. Dat
laatste betekent dat astronomen de waarnemingen kunnen plannen. Deze
waarnemingen kunnen hun vervolgens meer inzicht geven in de omstandigheden
waaronder planeten en hun manen rond jonge sterren worden gevormd.
“J1407 was het eerste van dit soort exoringen-stelsels. Met de ontdekking van
PDS110, en de kans op de eclips in september, hopen we een tweede
exoringen-systeem te kunnen bevestigen,” besluit Kenworthy.
E I N D E P E R S B E R I C H T
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Meer informatie
Contact:
Matthew Kenworthy, Sterrewacht Leiden, Universiteit Leiden
Tel: +31 64 172 0331
E-mail: kenworthy@xxxxxxxxxxxxxxxxxx<mailto:kenworthy@xxxxxxxxxxxxxxxxxx>
Artikel: https://arxiv.org/abs/1705.10346
Beeld: Artistieke impressie van de ster PDS 110 in het sterrenbeeld Orion, waar
mogelijk een planeet omheen cirkelt met een gigantisch ringenstelsel, dat het
sterlicht periodiek (iedere 2,5 jaar) met 20 procent dimt. Credit: University
of Warwick
Opgemaakt persbericht op www.astronomie.nl/<http://www.astronomie.nl/>
---------------------------------------------------------------------------------------------------
Met vriendelijke groet,
Marieke Baan
Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA)
NOVA Informatie Centrum
Science Park 904
1098 XH Amsterdam
T: 020-5257480
M: 0614322627
www.astronomie.nl<http://www.astronomie.nl>
@mariekebaan
[cid:5FE5C7F8-270F-4568-88F6-71703E8CE212@dynamic.ziggo.nl]