[PWC-MEDIA] NIOO & WUR Persbericht: Signalen van brede gevolgen kunstlicht gevonden in natuur / drie jaar extra voor groot experiment natuurvriendelijker verlichting

From: "Rienks, Froukje" <F.Rienks@xxxxxxxxxxxx>
To: "'pwc-media@xxxxxxxxxxxxx'" <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
Date: Mon, 16 Mar 2015 15:38:39 +0000

Persbericht, 16 maart 2015
Drie jaar extra voor groot experiment natuurvriendelijker verlichting:
signalen van brede gevolgen kunstlicht gevonden in natuur

Vogels raken 'van de leg', muizen worden muurbloempjes, maar vleermuizen komen
juist snacken rond experimentele lantaarnpalen. Signalen dat nachtelijke
verlichting grote gevolgen kan hebben. Deze 'schaduwzijde' is het onderwerp van
het grote project Licht Op Natuur onder leiding van het Nederlands Instituut
voor Ecologie (NIOO-KNAW) en Wageningen University. Vandaag publiceert het
oudste wetenschappelijke tijdschrift ter wereld Philosophical Transactions of
the Royal Society de eerste resultaten van vier jaar onderzoek in een theme
issue.

[https://nioo.knaw.nl/sites/default/files/styles/medium/public/images/20130725_002_hijkerveld_k_spoelstra_0.jpg?itok=k2kh0ZXY]
Het doel is uiteindelijk om buitenverlichting natuurvriendelijker te maken. Op
nog maar weinig plaatsen in ons land is het 's nachts echt donker. Zelfs vanuit
de ruimte is dat te zien. "Opvallend is dat dieren anders reageren op
verschillende kleuren licht. Door de kleur van bijvoorbeeld straatlantaarns aan
te passen kun je ze wellicht hun natuurlijke nachtleven teruggeven," zegt
hoofdonderzoeker Kamiel Spoelstra van het NIOO. Om dat te doen moet je kijken
naar het effect van verschillende kleuren licht op allerlei groepen dieren en
planten, niet op slechts een enkele soort. Coördinator Elmar Veenendaal van
Wageningen University vult aan: "En dat is precies wat ons team met allerlei
onderzoeksorganisaties en vele vrijwilligers - voor het eerst - de afgelopen
vier jaar heeft gedaan."

In het koude voorjaar van 2013 gingen koolmezen, als voorbeeld voor de
broedvogels, in wit en groen licht zo'n vijf dagen eerder broeden. "Door de kou
waren de mezen laat met broeden. Maar onder het witte en groene licht leken de
dagen langer en gingen ze toch al eerder eieren leggen," legt Spoelstra uit. In
het warme voorjaar van 2014 vonden de onderzoekers het effect niet.

Verder maakt de experimentele verlichting het dwergvleermuizen makkelijker om
voedsel te zoeken: namelijk insecten die zich rond de lampen verzamelen. Dit is
bekend uit steden, waar deze kleine wendbare soort al veel voorkomt. Maar het
blijkt nu ook in door hen minder gebruikte omgevingen (het bos) zo te werken.
De verschillende kleuren lampen lijken ook hier niet dezelfde effecten te
hebben. Om dat met zekerheid te kunnen zeggen, heeft het team nog duizenden
waarnemingen die wachten op verdere verwerking.

[https://nioo.knaw.nl/sites/default/files/styles/medium/public/images/20130725_017_hijkerveld_k_spoelstra.jpg?itok=zdMj8q92]
Bosmuizen worden juist minder actief. Ze kunnen daardoor misschien minder
voedsel verzamelen. Al heeft licht sterke effecten op nachtvlinders, gevolgen
op hun populaties zijn nog niet gevonden. Spoelstra: "Muizen, vleermuizen en
vogels reageren meteen op de aanwezige verlichting. Ook hier is de vraag wat de
effecten zijn op de populaties. Bij de vogels zijn er al aanwijzingen voor
lange-termijnveranderingen." Die lange-termijneffecten verwachten de
onderzoekers pas bij alle soortgroepen te zien na meer jaren onderzoek.

Onderzoekers van het NIOO, Wageningen University, Vlinderstichting, Philips
Research, Sovon Vogelonderzoek Nederland, Zoogdiervereniging, Vogeltrekstation,
Ravon, Floron en vele vrijwilligers verzamelden samen gegevens op acht
testlocaties in Gelderland en Drenthe. Rijen lantaarnpalen met wit, rood of
groen licht en een controlerij zonder lampen staan aan de rand van daarvoor nog
onverlicht bosgebied. LED-verlichting maakt het tegenwoordig mogelijk om de
kleur van een lamp te sturen: in een rode zit minder blauw licht, in een groene
minder rood licht. Met bijvoorbeeld 'automatische vleermuisdetectors' en
veldwerk volgen de onderzoekers het verdwijnen en verschijnen van soorten
dieren en planten en kijken naar bijvoorbeeld diergedrag en timing.

'Snelle', directe reacties kunnen anders zijn dan gevolgen voor populaties op
de langere termijn. Omdat die effecten pas na langere tijd aan het licht komen,
is het project nu verlengd met drie jaar. Met dank aan de hoofdfinancier:
Technologiestichting STW. Ook blijft het ondersteund door Philips en NAM.
Toepasselijk, want 2015 is het Internationale Jaar van het Licht! "Met de
verlenging van het project kunnen we de lange-termijneffecten nog scherper
krijgen," zegt Spoelstra. De lantaarnpalen staan er natuurlijk al en de
terreineigenaren - Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, het Ministerie van
Defensie, het Drents Landschap en de Gemeente Ede - hebben hun toestemming
wederom verleend. "Laat het nieuwe paar-, broed- en groeiseizoen maar beginnen!"
__________________________________________________________________________
Het NIOO<http://www.nioo.knaw.nl/> is met ruim 300 medewerkers en studenten een
van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke Nederlandse Akademie
van Wetenschappen (KNAW). Het is gespecialiseerd in de ecologie van het zoete
water en het land. Sinds 2011 is het gevestigd in een duurzaam gebouwd
onderzoekspand in Wageningen. De historie van het onderzoek gaat meer dan 60
jaar terug en loopt door ons hele land, en ver daarbuiten.

Voor meer informatie:

· Onderzoeker Maaike de
Jong<https://nioo.knaw.nl/nl/employees/maaike-de-jong> MSc, 06-40322323 /
0317-473429, m.dejong@xxxxxxxxxxxx<mailto:m.dejong@xxxxxxxxxxxx>

· Hoofdonderzoeker dr. Kamiel
Spoelstra<https://nioo.knaw.nl/nl/employees/kamiel-spoelstra>, project Licht Op
Natuur bij het NIOO-KNAW, tel. 06-10487481,
k.spoelstra@xxxxxxxxxxxx<mailto:k.spoelstra@xxxxxxxxxxxx>

· Redacteur van het special issue prof. dr. Marcel
Visser<https://nioo.knaw.nl/nl/employees/marcel-visser>, hoofd Dierecologie
NIOO-KNAW, tel. 06-51392453, m.visser@xxxxxxxxxxxx<mailto:m.visser@xxxxxxxxxxxx>

· Dr. Elmar Veenendaal, coördinator project Licht Op Natuur Wageningen
University, tel. 06-25070602,
elmar.veenendaal@xxxxxx<mailto:elmar.veenendaal@xxxxxx>

· Wetenschapsvoorlichter ir. Froukje Rienks, NIOO-KNAW, tel. 06-10487481
/ 0317-473590, f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>

Foto's van het experiment zijn te
downloaden<https://nioo.knaw.nl/nl/pers/signalen-van-brede-gevolgen-kunstlicht-gevonden-natuur>.
Bron: Kamiel Spoelstra/NIOO-KNAW.

Themanummer 'The biological impacts of artificial light at night: from
molecules to communities' van Philosophical Transactions of the Royal Society
B: http://rstb.royalsocietypublishing.org/content/370/1667.toc (online 16 maart
2015, in druk mei 2015).
Het tijdschrift bestaat 350 jaar in 2015. Daarom zijn in de maand maart alle
publicaties gratis te downloaden.

De drie relevante artikelen:

1. Introduction: The biological impacts of artificial light at night: the
research
challenge<http://rstb.royalsocietypublishing.org/content/370/1667/20140133>.
Kevin J. Gaston, Marcel E. Visser, Franz Hölker, 2015. Phil. Trans. R. Soc. B
370 20140133

2. Experimental illumination of natural habitat - an experimental set-up to
assess the direct and indirect ecological consequences of artificial light of
different spectral
composition<http://rstb.royalsocietypublishing.org/content/370/1667/20140129>.
Kamiel Spoelstra, Roy H.A. van Grunsven, Maurice Donners, Phillip Gienapp,
Martinus E. Huigens, RoySlaterus, Frank Berendse, Marcel E. Visser, Elmar
Veenendaal, 2015. Phil. Trans. R. Soc. B 370: 20140129.

3. Effects of nocturnal illumination on life-history decisions and fitness
in two wild songbird
species<http://rstb.royalsocietypublishing.org/content/370/1667/20140128>.
Maaike de Jong, Jenny Q. Ouyang, Arnaud Da Silva, Roy H.A. van Grunsven, Bart
Kempenaers, Marcel E. Visser, Kamiel Spoelstra, 2015. Phil. Trans. R. Soc. B
370: 20140128.

Het project Licht Op Natuur heeft ook een eigen website:
www.lichtopnatuur.org<http://www.lichtopnatuur.org/>

In de gebruikerscommisie van dit STW-project hebben medewerkers van Ziut,
Lux-Groep, Philips, Rijkswaterstaat, NAM, Sovon, STW en twee onderzoekers van
Rijksuniversiteit Groningen zitting. Zij helpen bij de vertaling van de
onderzoeksresultaten naar de praktijk.

Als u dit persbericht ten onrechte ontvangt of geen persberichten meer wenst te
ontvangen, meld dat dan s.v.p. via
communicatie@xxxxxxxxxxxx<mailto:communicatie@xxxxxxxxxxxx>.

Froukje Rienks
Wetenschapsvoorlichter / Hoofd PR & Wetenschapscommunicatie
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)
Bureau Bedrijfsvoering
Droevendaalsesteeg 10, 6708 PB Wageningen
Postbus 50, 6700 AB Wageningen
T 0317-473590
M 06-10487481
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl/>
@niooknaw (Twitter)<twitter.com/niooknaw>
Het NIOO is het onderzoeksinstituut voor ecologie van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)

[PWC-MEDIA] NIOO & WUR Persbericht: Signalen van brede gevolgen kunstlicht gevonden in natuur / drie jaar extra voor groot experiment natuurvriendelijker verlichting

Other related posts: