[PWC-MEDIA] NIOO Persbericht: Probleemalgen meer geplaagd door parasieten bij klimaatverandering

From: "Rienks, Froukje" <F.Rienks@xxxxxxxxxxxx>
To: "'pwc-media@xxxxxxxxxxxxx'" <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
Date: Fri, 20 Apr 2018 12:50:43 +0000

Persbericht, 20 april 2017
Ziektes kunnen ook goed zijn voor ecosysteem:
probleemalgen meer geplaagd door parasieten bij klimaatverandering

Parasieten spelen een heel belangrijke maar miskende rol in het voedselweb
onderwater. Bij de voorspelde klimaatverandering kunnen parasitaire schimmels
giftige of andere hinderlijke algenbloeien in toom houden en kleine waterdieren
meer eten bezorgen. Thijs Frenken van het Nederlands Instituut voor Ecologie
(NIOO-KNAW) promoveerde deze week op dit 'parasieten als good guys'-onderzoek
in Utrecht.

[cid:image007.jpg@01D3D8B5.2CCD0430]Ze lijken misschien klein en
verwaarloosbaar. Maar de schimmels die in het water op algen parasiteren zijn
eigenlijk heel belangrijk. Sterker nog: ze kunnen zelfs heel nuttig zijn. Deze
'algenparasieten' zijn heel actief in het infecteren en daarna opeten van algen
die voor ander waterleven oneetbaar zijn. Omdat die algen bijvoorbeeld (te)
groot of giftig zijn. Vervolgens vallen de schimmels zelf ten prooi aan het
dierlijk plankton: kleine waterbeestjes zoals raderdiertjes en watervlooien die
graag zo'n voedzame schimmelspore als hapklaar brokje opeten. En de kleine
waterbeestjes verdwijnen weer in vissenbuiken. Zo laten deze parasieten de
voedselkringloop beter draaien.

Obstipatie onderwater
"Als men aan parasieten denkt, denkt men vaak aan iets slechts of negatiefs.
Terwijl parasitaire schimmels ook veel goede dingen voor een ecosysteem kunnen
doen." NIOO-onderzoeker Thijs Frenken bestudeerde vier jaar lang zulke 'goede'
ziekteverwekkers onderwater. Algen vormen de basis van de voedselketen in meren
en oceanen. Klimaatverandering blijkt een grote invloed te hebben op de groei
van algen en hun grazers, de waterdiertjes die van ze eten. Doordat het steeds
warmer wordt en er meer voedingsstoffen in het water komen kan massale groei
van algen vaker voorkomen.

"Door klimaatverandering krijgen we steeds meer last van 'algenbloeien'. Deze
bestaan vaak uit grote en giftige soorten, zoals blauwalgen, die moeilijk te
eten zijn voor dierlijk plankton," vertelt Frenken. Dit kan de algenbloei
verder stimuleren en eigenlijk een soort obstipatie veroorzaken in het
voedselweb van meer of sloot.

[cid:image008.jpg@01D3D8B5.2CCD0430]Liefhebbers van warmte
Hogere temperaturen of meer voedingsstoffen hebben niet alleen een effect op de
groei van algen, maar ook op hun parasieten. Zo houden sommige parasitaire
schimmels bijvoorbeeld erg van dat warmere water en kunnen zich dan
waarschijnlijk sneller voortplanten. Daarnaast blijken deze schimmels sterk te
reageren op de concentratie van bepaalde voedingsstoffen in hun gastheer - en
dus hun eten. Vooral als naar verhouding de hoeveelheid stikstof (N) toeneemt,
blijken de schimmels veel meer sporen te maken. Die vele sporen zwemmen zelf
met hun zweepstaartje naar nieuwe algen toe. Dit versnelt het ontstaan van
nieuwe infecties.

"Uit ons onderzoek blijkt dat onder de voorspelde klimaatverandering oneetbare
algen zieker kunnen worden," zegt Frenken. Dat is goed nieuws voor de kleine
diertjes in het water. Niet alleen kunnen zij de geïnfecteerde en kapotte
algencellen eten, ze grazen ook graag op de sporen van de schimmel. Deze
blijken namelijk net zo voedzaam te zijn als hun lievelingsdieet: groenalgen.
"Parasitaire schimmels kunnen dus bloeivormende probleemalgen onderdrukken en
produceren ook nog eens extra voedsel voor het dierlijk plankton. Hieruit
blijkt dus hoe belangrijk parasieten kunnen zijn voor het voedselweb." Iets om
voortaan rekening mee te houden.

[cid:image009.jpg@01D3D8B5.2CCD0430]Klimaat nabootsen
De afdeling Aquatische ecologie van het NIOO beschikt over negen zogenaamde
minimeren. Zo'n minimeer, ook wel limnotron, is een tank van 1000 liter waarin
de onderzoekers een natuurlijk zoetwater-ecosysteem nabootsen. Temperatuur en
licht zijn nauwkeurig ingesteld, zodat je een toekomstig klimaat kunt
simuleren. Thijs Frenken is één van de promovendi die bij de NIOO-afdeling
Aquatische Ecologie met deze minimeren werkten. Hij keek met name naar
blauwalgen als bad guys en parasieten als de onverwachte good guys, onder
begeleiding van Dedmer van de Waal, Alena Gsell en hoogleraar Ellen van Donk.

__________________________________________________________________________________________
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) is met ruim 300 medewerkers
en studenten een van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Het is gespecialiseerd in de
ecologie van het water en het land: hoe werkt de natuur? Sinds 2011 is het
gevestigd in een duurzaam gebouwd onderzoekspand in Wageningen. De historie van
het onderzoek gaat meer dan 60 jaar terug en loopt door ons hele land, en ver
daarbuiten. www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>

Voor meer informatie:

· Hoofd wetenschapscommunicatie Froukje Rienks, Nederlands Instituut voor
Ecologie (NIOO-KNAW), tel. 06-10487481,
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>

Illustraties: zie de online versie van dit bericht voor te downloaden
illustraties<https://nioo.knaw.nl/nl/pers/probleemalgen-meer-geplaagd-door-parasieten-bij-klimaatverandering>.

Bijschrift tweede foto: deze draadvormige blauwalg Planktothrix wordt
geparasiteerd door een schimmel: het bolletje aan het uiteinde. Bron: Thijs
Frenken / NIOO-KNAW
Proefschrift: Live and Let die - How climate change affects bottom-up and
top-down factors regulating phytoplankton disease. Thijs Frenken, proefschrift
Universiteit Utrecht, 2018

Twitter: @niooknaw<https://twitter.com/niooknaw>
Website NIOO: www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>

Als u dit persbericht ten onrechte ontvangt of geen persberichten meer wenst te
ontvangen, meld dat dan s.v.p. via
communicatie@xxxxxxxxxxxx<mailto:communicatie@xxxxxxxxxxxx>.

Froukje Rienks
Wetenschapsvoorlichter / Hoofd PR & Wetenschapscommunicatie
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)
Bureau Bedrijfsvoering
Droevendaalsesteeg 10, 6708 PB Wageningen
Postbus 50, 6700 AB Wageningen
T 0317-473590
M 06-10487481
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl/>
@niooknaw (Twitter)<twitter.com/niooknaw>
Het NIOO is het onderzoeksinstituut voor ecologie van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)

[PWC-MEDIA] NIOO Persbericht: Probleemalgen meer geplaagd door parasieten bij klimaatverandering

Other related posts: