Bekijk in browser
[https://elink.clickdimensions.com/m/1/98267547/02-b21074-d07472b802874df5818e68da68f03f4b/1/21/2dfb2adb-4411-4c2e-a8bd-78b30bfe5693]
‘Het maakt veel verschil voor zoetwatervissen als we klimaatverandering weten
te beperken’
De leefgebieden van zoetwatervissen worden bedreigd door het opwarmen van de
aarde, met name door de stijgende watertemperatuur. Bij een gemiddelde
wereldwijde stijging van 3,2 graden Celsius zal voor een derde van de
zoetwatervissen meer dan de helft van het leefgebied worden bedreigd. Deze
bedreiging geldt voor tien keer minder vissoorten als de opwarming wordt
beperkt tot 1,5 graad. Dit is aangetoond in een studie van de Radboud
Universiteit, in samenwerking met onder andere de Universiteit Utrecht,
Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en Universiteit Leiden. De studie
verschijnt op 15 maart in Nature Communications.
In veel studies is er al gekeken naar de mogelijke impact van
klimaatverandering op biodiversiteit op het land. ‘Bedreigingen van
klimaatverandering zijn eigenlijk nauwelijks in kaart gebracht voor
zoetwatervissen, ondanks dat ze ongeveer een kwart vormen van de wereldwijde
diversiteit aan gewervelde soorten’, zegt Valerio Barbarossa, hoofdauteur van
de paper. Dit is de eerste studie waarbij gekeken is naar de mogelijke impact
van klimaatverandering op ongeveer 11.500 zoetwatervissen over de hele wereld.
Duidelijke verschillen tussen opwarmingsscenario’s
Een wereldwijde opwarming van 3,2 graden Celsius is een scenario dat we kunnen
verwachten als er na de huidige klimaatafspraken geen extra maatregelen worden
genomen om klimaatverandering te beperken. In dit scenario zal voor een derde
van de vissoorten minstens de helft van het leefgebied bedreigd worden door
toenemende extremen in watertemperatuur of rivierafvoer.
Wanneer de opwarming beperkt blijft tot 2 graden zal van 9% van de soorten
minstens de helft van het leefgebied worden bedreigd. Bij 1,5 graden opwarming
daalt dit aantal soorten naar 4%. ‘Deze getallen tonen aan dat het een groot
verschil maakt voor zoetwatervissen als we de opwarming kunnen beperken - net
als dat eerder onderzoek heeft laten zien dat het van belang is voor
biodiversiteit op het land’, zegt Barbarossa.
Temperatuur en stroming
De onderzoekers hebben toekomstige extremen in watertemperatuur en rivierafvoer
gemodelleerd. Vervolgens hebben ze binnen het verspreidingsgebied van elke
vissoort gekeken waar toekomstige extremen de nu al bestaande extremen zullen
overstijgen. ‘Watertemperatuur en rivierafvoer zijn bepalende factoren voor het
voorkomen van zoetwatervissen. Klimaatverandering zal de extremen in afvoer en
temperatuur versterken, waardoor de hoeveelheid geschikt leefgebied zou kunnen
afnemen. Dit zegt iets over het risico op uitsterven’, vertelt medeauteur Aafke
Schipper, milieuwetenschapper bij de Radboud Universiteit en het PBL.
De resultaten laten zien dat de veranderingen in watertemperatuur veel
bedreigender zijn dan veranderingen in rivierafvoer. Dit komt doordat opwarming
van de aarde de watertemperatuur op bijna alle plekken ook zal doen stijgen.
Uit de studie blijkt verder dat de bedreiging het grootst is voor
zoetwatervissen in tropische gebieden.
Obstakels in watersystemen
‘Onze resultaten zijn gebaseerd op de aanname dat vissen zich niet kunnen
verplaatsen naar andere plekken of zich kunnen aanpassen aan de veranderingen’,
vertelt Barbarossa. ‘Ter vergelijking hebben we ook gekeken naar een scenario
waarbij vissoorten vrij kunnen bewegen binnen het stroomgebied van de rivier
waar ze voorkomen. In dat geval zou de bedreiging door klimaatverandering een
stuk lager zijn, omdat vissen dan deels kunnen ontsnappen aan de opwarming.
Maar zoetwatersystemen zijn erg versnipperd, waardoor vissen zich in
werkelijkheid niet goed kunnen verplaatsen.’
Wereldwijd worden rivieren gekenmerkt door een groeiend aantal barrières, zoals
(stuw-)dammen, sluizen en duikers. Deze obstakels leiden tot versnippering van
zoetwatersystemen en zorgen er dus voor dat vissen zich minder goed kunnen
aanpassen aan klimaatverandering door naar andere gebieden te zwemmen. Dit
onderstreept volgens de onderzoekers de urgentie om klimaatverandering te
beperken als we de biodiversiteit in zoetwater willen veiligstellen.
Publicatie
'Threats of global warming to the world’s freshwater fishes', Valerio
Barbarossa, Joyce Bosmans, Niko Wanders, Henry King, Marc F. P. Bierkens, Mark
A. J. Huijbregts & Aafke M. Schipper, Nature Communications. DOI:
https://doi.org/10.1038/s41467-021-21655-w ;
[https://doi.org/10.1038/s41467-021-21655-w]
Meer weten? Neem contact op met:
* Valerio Barbarossa (engelssprekend), v.barbarossa@xxxxxxxxxxxxxxxxx
* Aafke Schipper, a.schipper@xxxxxxxxxxxxx
* Persvoorlichting & wetenschapscommunicatie Radboud Universiteit, 024 361
6000, media@xxxxx [mailto:media@xxxxx]
© 2021 Radboud Universiteit – Alle rechten voorbehouden
Afmelden voor deze mailing
[https://analytics.clickdimensions.com/runl-anvrd/pages/6kutbucceemrmqbqvqxlwq.html?_cldunsub=8a59ea6a8482eb119161005056ac4b59-996e66d8c4b94c7aa23386fb8f232c62-account]
[https://www.instagram.com/radboud_uni/]
[https://www.facebook.com/radbouduniversity]
[https://www.youtube.com/user/Radbouduniversiteit]
[https://www.linkedin.com/school/radboud-university-nijmegen/]
[https://twitter.com/Radboud_Uni]
