Spinozalaureaten en Stevinlaureaten presenteren hun onderzoeksplannen
Zes toponderzoekers ontvingen vandaag de NWO-Spinozapremie en de -Stevinpremie
uit handen van minister van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
De premies zijn de hoogste onderscheiding in de Nederlandse wetenschap.
Celbiologe Anna Akhmanova, biofyisica Marileen Dogterom, sociaal psycholoog
Carsten de Dreu, historica Beatrice de Graaf, virologe Marion Koopmans en
microbioloog John van der Oost presenteerden tijdens de feestelijke uitreiking
hun plannen met de onderzoekspremie van 2,5 miljoen euro per persoon.
Wetenschappelijke excellentie én maatschappelijke impact
Dit jaar ontvangen twee onderzoekers voor het eerst de Stevinpremie. Bij beide
premies staat de kwaliteit van de onderzoeker voorop; waar bij de Spinozapremie
de nadruk ligt op het wetenschappelijke werk en fundamentele vraagstukken,
honoreert de Stevinpremie in de eerste plaats de maatschappelijke impact.
NWO-voorzitter Stan Gielen: ‘NWO staat voor wetenschappelijke excellentie én
maatschappelijke impact. Zowel nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek als
toegepast onderzoek verdienen daarom een gelijkwaardige plaats.’
Baanbrekend onderzoek
Dankzij deze NWO-premies kunnen de onderzoekers baanbrekend onderzoek
verrichten. Sociaal psycholoog Carsten de Dreu realiseert met zijn
Spinozapremie een interdisciplinaire onderzoeksgroep. Hiermee wil hij een in de
neurobiologie verankerd model ontwikkelen van samenwerking en conflicten binnen
en tussen groepen. Marion Koopmans verwacht ook een grote impact van haar
onderzoek: ‘Ik wil ervoor zorgen dat we in de toekomst samen beter voorbereid
zijn op nieuwe infecties. Dan kunnen we proactief – en niet reactief -
reageren, omdat we eerder uitbraken op het spoor zijn.’
De fundamentele ontdekkingen van de onderzoeksgroep van John van der Oost zijn
onontbeerlijk geweest voor de revolutionaire CRISPR-Cas techniek, maar daarmee
zijn we er volgens hem nog zeker niet: ‘Wat betreft bacteriële afweersystemen
hebben we nu nog maar het topje van de ijsberg in beeld. Ik wil graag
onderzoeken hoe de techniek anders, danwel beter kan. Misschien zijn er wel nóg
meer natuurlijke varianten. En zo dromen we maar door, dat is het mooie van ons
vak.’
Over grenzen heen werken
Marileen Dogterom gaat een levende cel nabouwen om deze daadwerkelijk te
doorgronden: ‘Het fundamentele inzicht dat we daarmee ontwikkelen zal voor veel
toepassingen in de gezondheid en de biotechnology echt een game changer zijn.
De Spinozapremie gaat ons hier geweldig bij helpen.’ Anna Akhmanova bekijkt de
levende cel vanuit een biologisch perspectief: ‘Mijn droom is in zeer hoge
resolutie te kunnen zien hoe moleculen in levende cellen hun werk doen en hoe
dat verandert tijdens ziekte of tijdens een behandeling met een medicijn.’
Dogterom en Akhmanova zijn geen vreemden van elkaar en kijken regelmatig over
de grenzen van hun eigen vakgebied heen om bij elkaar inspiratie op te doen.
Beatrice de Graaf doet ditzelfde op een ander vlak, in het besef dat veiligheid
en terreur een sterke psychologische en sociale component in zich dragen. Ze
werkt nauw samen met haar afdeling en team met bestuurskundigen, juristen,
sociaal-psychologen en pedagogen.
Spinozalaureaten 2018
Anna Akhmanova
Kennis van hoe gezonde cellen functioneren, helpt te begrijpen wat er op
celniveau misgaat bij ziekten zoals kanker, de ziekte van Alzheimer en ALS.
Prof. dr. Anna Akhmanova (1967), hoogleraar cellulaire dynamica aan de
Universiteit Utrecht, is wereldwijd een van de meest vooraanstaande experts op
het gebied van de celbiologie van het cytoskelet. Akhmanova heeft een aantal
baanbrekende ontdekkingen gedaan die lieten zien waar het cytoskelet precies
voor dient en welke mechanismen aan die functies ten grondslag liggen.
Bekijk het videoportret van Anna Akhmanova
Lees meer over Anna Akhmanova
Marileen Dogterom
Prof. dr. Marileen Dogterom (1967) onderzoekt het cytoskelet vanuit een
natuurkundig perspectief. Hiermee bekijkt ze wat er op moleculair niveau
misgaat bij aandoeningen zoals kanker. Ze is hoogleraar bionanoscience aan de
TU Delft en verwierf wereldfaam met haar experimentele onderzoek naar het
krachtenspel in het cytoskelet.
Bekijk het videoportret van Marileen Dogterom
Lees meer over Marileen Dogterom
Carsten de Dreu
Waarom reageren we in groepsverband op een bepaalde manier op een concurrerende
groep? Over de achterliggende biologische mechanismen is nog erg weinig bekend.
Prof. dr. Carsten de Dreu (1966) doet grensverleggend onderzoek naar
conflicten, onderhandelingsprocessen, besluitvorming en creativiteit binnen
kleine groepen. Hij is hoogleraar sociale en organisatiepsychologie aan de
Universiteit Leiden. Hij toonde aan dat slechte besluitvorming en groepsdenken
niet alleen voortkomen uit cognitief tekortkomen.
Bekijk het videoportret van Carsten de Dreu
Lees meer over Carsten de Dreu
John van der Oost
Prof. dr. John van der Oost (1958), hoogleraar microbiologie aan Wageningen
University & Research, geldt internationaal als een van de grondleggers van de
baanbrekende CRISPR-Cas-techniek. Met deze genetische techniek kunnen
wetenschappers heel gericht genen verwijderen, toevoegen of veranderen. Van der
Oost ontdekte hoe het CRISPR-Cas-systeem bijdraagt aan de bacteriële afweer
tegen virussen.
Bekijk het videoportret van John van der Oost
Lees meer over John van der Oost
Stevinlaureaten 2018
Beatrice de Graaf
Prof. dr. Beatrice de Graaf (1976) is hoogleraar internationale en politieke
geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Ze geldt als een wetenschapper die
wetenschap, politiek, praktijk en maatschappij weet te verbinden. Daarnaast
kijkt ze over de grenzen van haar vakgebied heen in het besef dat veiligheid en
terreur een sterke psychologische en sociale component in zich dragen. Ze is
een veelgevraagd terrorisme-expert en geeft advies aan verschillende publieke
en private organisaties in binnen- en buitenland.
Bekijk het videoportret van Beatrice de Graaf
Lees meer over Beatrice de Graaf
Marion Koopmans
Prof. dr. Marion Koopmans (1956) is hoogleraar virologie aan het Erasmus MC te
Rotterdam. Haar onderzoek richt zich op de overdracht van virussen van dieren
op mensen (zoönosen), en op grootschalige verspreiding tussen mensen (outbreaks
en pandemieën). Het creëren van wereldwijde netwerken om infectieziekten
systematisch en grootschalig te bestrijden vormt een rode draad in het werk van
Koopmans. Hiermee kunnen we niet alleen eerder diagnose stellen, maar ook de
uitbraak sneller indammen.
Bekijk het videoportret van Marion Koopmans
Lees hier meer over Marion Koopmans
---------------------
Bijlagen
Hyperlink
Meer informatie: NWO-Spinozapremie
Hyperlink
Meer informatie: NWO-Stevinpremie
Hyperlink
Videoportretten laureaten Nederlandstalig, Engelstalig en korte versies
2.5 MB jpg
Spinoza- en Stevinlaureaten: Marileen Dogterom, Carsten de Dreu, John van der
Oost, Marion Koopmans, Beatrice de Graaf en Anna Akhmanova © NWO, Bram Saeys
3.1 MB jpg
Spinozalaureaten: Carsten de Dreu, Anna Akhmanova, John van der Oost en
Marileen Dogterom © NWO, Bram Saeys
2.3 MB jpg
Stevinlaureaten: Marion Koopmans en Beatrice de Graaf © NWO, Bram Saeys
---------------------
Contact
NWO, afdeling Communicatie
Poppy Savenije, +31 6 83 89 37 13
p.savenije@xxxxxx
---------------------
Over NWO
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is een van de
belangrijkste wetenschapsfinanciers in Nederland en zorgt voor kwaliteit en
vernieuwing in de wetenschap. NWO investeert jaarlijks bijna 900 miljoen euro
in nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek, onderzoek met betrekking tot
maatschappelijke uitdagingen en onderzoeksinfrastructuur. Op basis van adviezen
van deskundige wetenschappers en experts uit binnen- en buitenland selecteert
en financiert NWO onderzoeksvoorstellen. NWO stimuleert nationale en
internationale samenwerking, investeert in grote onderzoeksfaciliteiten,
bevordert kennisbenutting en beheert 9 onderzoeksinstituten. NWO financiert
bijna 6.300 onderzoeksprojecten aan universiteiten en kennisinstellingen.
© 2018 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek
---------------------
Bekijk dit bericht online
