[SJABBAT SJALOM] parasjat Noach
- From: "Avraham J. Roos" <avrahamroos@xxxxxxxxxx>
- To: <parasjathasjawoea@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Fri, 4 Nov 2005 14:42:35 +0200
Parasjat Noach
5/11/05 3 Chesjwan 5766
In deze parasja lezen we over Noach, zijn ark en de zondvloed. Ook leren we
over de regenboog en Noach's dronkenschap. Het klinkt me ieder jaar weer raar
in de oren dat we in de Nederlandse taal de uitdrukking Dronken als Lazarus
hebben en niet Dronken als Noach of Dronken als Lot terwijl deze laatste twee
inderdaad dronken waren en Lazarus dit volgens de Christelijke bijbel niet was.
Lazarus wordt overigens in de Nederlandse taal erg mishandeld met uitdrukkingen
als een lazerstraal, dat is een vervelend iemand en Ben je belazerd? = ben je
wel goed bij je hoofd? Hij kan 'het lazarus' krijgen = hij mag een gemene
ziekte krijgen. Hij lazerde van de trap = hij viel van de trap. Hij heeft de
boel belazerd = hij heeft de boel bedrogen. Bij het nazoeken blijkt dat er voor
deze uitdrukkingen drie verschillende bronnen zijn: Twee personen met de naam
Lazarus in Christelijke evangelie waarvan er een zijn graf uit kwam wankelen
(vandaar dat het LEEK alsof hij dronken was) en een armen en daklozen
ziekenhuis genaamd Saint Lazare in Frankrijk, een huis voor melaatsen en armen,
voor verschopten, dakloze en eenzame mensen. Maar goed, terug naar onze tora en
een dronken Noach.
Noach en Lot waren overigens niet de enige in de Tanach die dronken waren. Zo
vinden we Naval, Amnon, Ella, Ben Chadad en Achasjwerosj die allen te diep in
het glaasje keken. En dronkenschap wordt niet als iets positiefs in het
Jodendom beschouwt (behalve op Poeriem). Hoe het te veel drinken invloed op de
mens heeft wordt in de midrasj op deze parasja passend beschreven. Zo lezen we
dat de Satan naast Noach stond toen deze de wijngaard plantte. Hij vroeg aan
Noach of hij hem als partner wilde waarop Noach positief reageerde. De Satan
bracht daarop een lammetje en slachtte het, zo dat het bloed over de
wijnstokken liep. Daarna bracht hij een leeuw en deed hetzelfde. Hij kwam nog
tweemaal terug, de eerste keer met een aap en daarna met een varken. Dit is de
reden, zo legt de midrasj uit, dat de mens na het drinken van een glas wijn,
zich mak als een lammetje gaat voelen. Na twee glazen wijn voelt hij zich
opeens oppermachtig en brult het uit met valse moed als een leeuw. Na drie
glazen begint hij zich raar te gedragen als een aap terwijl vier glazen hem
laten overgeven en rollen in zijn eigen uitwerpselen als een varken.
Toen ik deze midrasj las had ik hier een probleem mee. De leeuw, aap en varken
zijn immers niet-reine dieren waarvan Noach er slechts twee in zijn ark meenam:
een mannetje en een vrouwtje. Als de Satan er hier een van slacht sterven ze
uit, en dat deden ze niet zoals we weten. Dus hoe zit dat?
Het eenvoudigste antwoord zou zijn dat het tijd nam voor de wijngaard te
groeien en druiven te geven dus de dieren hadden tijd gehad om zich voort te
planten. Maar deze zelfde midrasj zegt dat er een wonder gebeurde en Noach's
wijngaard nog op dezelfde dag dat hij hem plantte (direct na het uit de ark
gaan) volgroeid was! Het is ook onmogelijk dat de vrouwtjes in de ark al
zwanger waren daar de midrasj verder verhaalt dat er tijdens de zondvloed door
de dieren niet gepaard werd.
Uiteraard is het mogelijk dit probleem weg te cijferen met bekende verklaringen
dat "Een Maksjiem al Hamidrasj" men geen moeilijke vragen over de verhalen in
de midrasj moet stellen of de uitleg dat het hier slechts om een allegorie gaat
(UITERAARD gaat het om een allegorie en gebeurde dit niet echt. De midrasj wil
ons iets leren en ik geloof dat de boodschap luid en duidelijk overkomt. Maar
mijn vraag was waarom een verhaal zo neer te zetten dat het letterlijk
onmogelijk is omdat men het aantal dieren op dat moment in gedachten moet
houden).
Het was uiteindelijk mijn vrouw die me de meest logische uitleg gaf. Na het
lezen van deze midrasj merkte ze op dat de midrasj voor de dieren die geslacht
werden alleen mannelijke namen gebruikt. Het waren dus de mannetjes die
geslacht werden en niet de vrouwtjes. En die waren, zo stelde mijn vrouw,
blijkbaar zwanger. Toen ik haar liet zien dat de dieren in de ark niet gepaard
hebben gaf ze een simpel antwoord: Dan zijn ze blijkbaar zwanger geworden
direct na het uitgaan van de ark en voor de Satan hen ving. Tja, dat zou een
antwoord kunnen zijn. Het klinkt in elk geval beter dan beweren dat ze na
geslacht te zijn weer uit hun graf opstonden zoals Lazarus.
Sjabbat Sjalom,
Avraham Roos
Other related posts:
