[SJABBAT SJALOM] Parasjat Pinchas
- From: "Avraham Roos" <avrahamroos@xxxxxxxxxxxx>
- To: <parasjathasjawoea@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Fri, 14 Jul 2006 15:03:53 +0200
Sjabbat Parasjat Pinchas
15/7/06 19 Tammoez 5766
"Open de vijandelijkheden; jullie zult ze verslaan. Want ze hebben jullie als
vijanden behandeld met hun sluwe plannen..." (25:16-18) zo vinden we aan het
begin van deze parasja passend bij de moeilijke dagen die we doormaken. Ook het
feit dat er een volkstelling wordt gehouden in deze parasja is, volgens sommige
verklaarders, een voorbereiding voor de oorlog die op komst was, dit daar juist
de mannen geteld werden en alleen zij die voor legerdienst in aanmerking komen
wijst ons deze dagen de weg. En verder uiteraard de naam van deze parasja
Pinchas. Pinchas, zoon van Elazar, zoon van Aharon, welke inzag dat soms een
hard en onverbiddelijk optreden met inbegrip van het gebruik van moordend
geweld de enige mogelijke oplossing is. Wie niet horen wil moet maar voelen.
G-d's woede, zo lezen we in deze parasja, ging slechts weg nadat Pinchas hard
ingegrepen had. Hiervoor sloot G-d met hem een eeuwig verbond van vrede, voor
hem en latere generaties.
In Israel kennen we de uitdrukking: Oh tzalasj, oh tarasj; ofwel een medaille
ofwel de bodem van de ton. Je weet nooit wat je te verwachten staat als je je
fanatiek en tegen de algemene verwachtingen gedraagt. Je kunt er een medaille
en de mantel van het leiderschap voor krijgen... of de afval hoop terechtkomen
als het niet goed afloopt. Sharon nam een dergelijke beslissing in de Jom
Kippoer oorlog. Hij ging in tereg directe orders en leidde zo het Israelische
leger naar de overwinning. Dit is wat hem hier in Israel zo geliefd en
geeerbiedigd maakte. Maar hij nam ook een andere omstreden beslissing, die van
het eenzijdig weggeven van de Gazastrook in de hoop dat dit vrede, stabiliteit
en rust zou geven. Het omgekeerde blijkt nu het geval te zijn. Ik weet dat veel
Israelis op dit moment exact het zelfde voelen als ik: Gewoon de hele boel daar
platgooien. De vraag is of dit ook de slimste reactie is. Het probleem is
namelijk dat een dergelijke reactie twee negatieve gevolgen heeft: Het brengt
Israel in een moeilijke situatie tegenover de rest van de wereld die een
dergelijke extreme reactie niet zal goedkeuren maar verder is het ook een
situatie die ons zelf als land en volk morele schade aanricht. Ook moeten we
ons afvragen of een dergelijke reactie passend en logisch volgend komt op de
ons aangedane wreedheden ofwel we reageren uit een gevoel van algehele haat en
een drang om iedereen te laten zien dat wij sterker zijn en we de held willen
uithangen. Misschien is een dergelijke reactie ook wel een zwakke poging om
onze werkelijke onmacht en falen te proberen te verbergen; als we maar hard
genoeg optreden zal iedereen wel vergeten dat we hen eigenlijk zelf de
mogelijkheid hebben gegeven om zo dicht bij te komen dat ze soldaten kunnen
kidnappen. Hoe weten we of we uit morele integriteit handelen of niet?
Het is mogelijk om hier een antwoord op te geven als we de daden van Pinchas
onder de loep nemen. Het Joodse volk diende afgoden (zie eind parasja van
vorige week), zondigden met Midjanitische vrouwen en G-d had een plaag laten
uitbreken als straf. Mosje gaf hierom de rechters onder het volk opdracht om
ieder die zich zo gedragen had te doden. Een van de leiders van het Joodse
Volk, Zimrie, hoofd van de stam van Sjimon was op dat moment in zijn tent bezig
een niet-Joodse prinses te onderhouden (of onder zich te houden...) Dit was een
opzettelijke daad om Mosje uit te dagen daar hij met deze prinses naar Mosje
was gegaan en hem had gevraagd: Is deze vrouw toegestaan of verboden? Als ze
verboden is, wie stond jou dan toe om te trouwen met de dochter van Jitro (een
Midjanietische)? Zimri stelde zo dat als Tsippora, de vrouw van Mosje, Joods
kon worden elke andere niet-Joodse vrouw dit ook zou moeten kunnen. Zimri
beschuldigde Mosje er ook van onrechtvaardig op te treden waarna hij in het
openbaar de vrouw met zich mee de tent in nam. Wat moest er nu gedaan worden?
Mosje was immers te aangedaan om te reageren.
Dit was het moment waarop Pinchas naar voren trad. Volgens Rav (Sanhedrin 82a)
kende Pinchas een halachische regel waarmee de plaag gestopt kon worden: "Wie
vreemd gaat met een niet-Joodse vrouw - een zeeloot kan hem doden." Pinchas
vroeg Mosje naar deze regel en Mosje antwoordde dat hij zelf die zeeloot zal
moeten zijn daar Mosje door de beschuldigingen van Zimri geen pure
beweegredenen meer kon hebben.
Nu moest Pinchas zelf beslissen of zijn eigen beweegredenen wel puur genoeg
waren om als zeeloot op te teden. Als de zeeloot extra bijbedoelingen heeft dan
ziet de halacha hem als moordenaar. Pinchas besloot het wel te doen, doodde
Zimri en zag zich direct staan tegenover beschuldigingen van de andere stammen
welke beweerden dat zijn motieven niet geheel puur waren.
"Zagen jullie die zoon van Jitro, wiens grootvader nog koeien vet maakte voor
afgodendienst? Hij ging en doodde een princelijk stamhoofd van Israel!" De
stammen beweerden dat daar Pinchas zelf van afgodendienaars afkomstig was, hij
geen echte zeeloot kon zijn en daarom niet had mogen doen wat hij deed.
Vandaar dat G-d hem een speciaal verbond gaf en aangaf dat Pinchas van Aharon
de hogepriester afkomstig was. Met zo een grootvader die vrede en liefde
nastreefde kon slechts goede beweegredenen verwacht worden.
We zagen hier hoe Pinchas voor een moreel dilemma stond. Wil ik hem doden omdat
hij dat moreel verdient of wil ik gewoon de held uithangen of laten zien hoe
sterk ik ben? Deze beslissing was vast niet gemakkelijk maar na zijn
beweegreden te hebben overwogen besloot hij het toch te doen.
Maar behalve de koude berekening of Zimri dit verdiende waren er nog andere
factoren die gewogen moesten worden. Hij zou later priester worden en zo de
zegen van vrede en liefde over zijn broeders uitspreken. Is iemand die een
moord gepleegd heeft nog wel in staat om een dergelijke positie in te nemen,
zelfs als de moord zelf gerechtvaardigd was? Het antwoord, volgens de Or
Hachayim, is dat dit alleen mogelijk is als je in G-d's genade leeft. Dat is de
reden waarom G-d zijn verbond met Pinchas sloot.
We zien hieruit dat een militaire slag goed overwogen moet worden en alleen mag
worden genomen als het duidelijk is dat de beweegredenen puur zijn. Alleen dan
mag en MOET een dergelijke daad gedaan worden waarbij niet meer overwogen hoeft
te worden wat anderen ervan zullen zeggen en of dit ons zelf moreel aantast. IK
heb het gevoel dat dit moment aangebroken is.
Sjabbat Sjalom,
Avraham Roos
Avraham Roos
using Skype: avrahamroos
avrahamroos@xxxxxxxxx
IM: avaway@xxxxxxxxxxx
www.avrahamroos.cjb.net tel:
mobile:
pager: +972-3-9794061
052-5611558
ICQ#22351330
Add me to your address book... Want a signature like this?
Other related posts:
