[orasi] γνώση
- From: Χρηστος Χατζης <hatzishr@xxxxxxxxx>
- To: λιστα όραση <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Thu, 23 Dec 2010 10:05:03 +0200
åßíáé åêôåôáãìÝíï, áëëÜ Ý÷åé åíäéáöÝñïí«Ç ÌåñéêÞ ¸êëåéøç ôïõ ¹ëéïõ»
Çìåñïìçíßá: ÔåôÜñôç, 22 Äåêåìâñßïõ 2010 2:33 ìì
AèÞíá, Ôñßôç 20 Äåêåìâñßïõ 2010
ÄÅËÔÉÏ ÔÕÐÏÕ
4 Éáíïõáñßïõ 2011
«Ç ÌåñéêÞ ¸êëåéøç ôïõ ¹ëéïõ»
ÐáñáèÝôïõìå êåßìåíï ôïõ ÄéåõèõíôÞ ôïõ Ðëáíçôáñßïõ ê. Äéïíýóç Ð.
Óéìüðïõëïõ ó÷åôéêÜ ìå ôçí ÌåñéêÞ ¸êëåéøç ôïõ ¹ëéïõ óôéò 4 Éáíïõáñßïõ
2011. Ïé óõíôÜêôåò óáò ìðïñïýí íá ÷ñçóéìïðïéÞóïõí ôá óôïé÷åßá ôïõ
êåéìÝíïõ ìå ôçí ðáñÜêëçóç íá áíáöÝñïõí ôçí ðçãÞ.
Óçìåéþíåôáé åðßóçò, üôé ôçí Ôñßôç 4 Éáíïõáñßïõ 2011 áðü ôéò 9:00 ð.ì.,
(åöüóïí ïé êáéñéêÝò óõíèÞêåò ôï åðéôñÝðïõí), óôçí åßóïäï ôïõ Øçöéáêïý
Ðëáíçôáñßïõ ôïõ Éäñýìáôïò Åõãåíßäïõ (ïäüò ÐåíôÝëçò 11, Ð. ÖÜëçñï), èá
åãêáôáóôáèïýí ôçëåóêüðéá ôçò ÅëëçíéêÞò ÁóôñïíïìéêÞò ¸íùóçò, åíþ
ÅñáóéôÝ÷íåò Áóôñïíüìïé èá âïçèïýí ôïõò åíäéáöåñüìåíïõò íá äïõí ôçí
ìåñéêÞ Ýêëåéøç ôïõ ¹ëéïõ ìÝóá áðü ôï ôçëåóêüðéï êáé âÝâáéá èá
ìïéñÜæïíôáé ôéò ãíþóåéò êáé ôçí åìðåéñßá ôïõò ìå üëïõò.
Ç ÌåñéêÞ ¸êëåéøç ôïõ ¹ëéïõ
ôïõ Äéïíýóç Ð. Óéìüðïõëïõ
Ìå ôçí Ýíáñîç ó÷åäüí ôïõ 2011 ìáò Ýñ÷åôáé êáé ç ðñþôç ìåñéêÞ Ýêëåéøç
ôïõ ¹ëéïõ óôéò 4 Éáíïõáñßïõ, ïðüôå áðü ôçí ÅëëÜäá èá äïýìå ìüíï ôá 2/3
ôïõ Çëéáêïý äßóêïõ íá êáëýðôïíôáé áðü ôç ÓåëÞíç. Êé áõôü óôç ìÝãéóôç
öÜóç ôçò Ýêëåéøçò óôéò 10:23 ð.ì. (þñá ÅëëÜäïò) êáé öõóéêÜ åö’
üóïí äåí õðÜñ÷ïõí óýííåöá óôïí ïõñáíü. Ó÷åäüí 12 þñåò íùñßôåñá ç Ãç èá
âñßóêåôáé óôï ðåñéÞëéï ôçò, óôç ðëçóéÝóôåñç äçëáäÞ áðüóôáóÞ ôçò áðü
ôïí ¹ëéï (147.105.721 ÷ëì.). Ç Ýêëåéøç áõôÞ èá áñ÷ßóåé óôç 8:40 ð.ì.
óôç Âüñåéá Áëãåñßá, êáé èá åßíáé ïñáôÞ áðü ôçí Âüñåéá ÁöñéêÞ, ôï
ìåãáëýôåñï ôìÞìá ôçò Åõñþðçò êáé ôçí ÊåíôñéêÞ Áóßá.
Ïé çëéáêÝò åêëåßøåéò óõìâáßíïõí üôáí ç ÓåëÞíç ðåñíÜåé ìðñïóôÜ áðü ôïí
äßóêï ôïõ ¹ëéïõ êáé ôïí êáëýðôåé åßôå ìåñéêþò åßôå ïëéêþò. ¸ôóé
ìðïñïýìå íá ðïýìå üôé áéôßá ôùí çëéáêþí åêëåßøåùí åßíáé ç ðåñéöïñÜ ôçò
ÓåëÞíçò ãýñù áðü ôç Ãç êáé ç óêéÜ ðïõ áöÞíåé ðÜíù óôïí ðëáíÞôç ìáò. Ç
óêéÜ áõôÞ áðïôåëåßôáé áðü äýï äéáöïñåôéêÝò ðåñéï÷Ýò: Ýíáí åóùôåñéêü
êþíï ðëÞñïõò óêéÜò, ðïõ ëÝãåôáé êýñéá óêéÜ êáé ìéá ðåñéï÷Þ ìåñéêÞò
óêéÜò, ðïõ ëÝãåôáé ðáñáóêéÜ.
¼ôáí ðáñáôçñïýìå ìéá Ýêëåéøç ôïõ ¹ëéïõ áðü ìéá ðåñéï÷Þ ôçò Ãçò óôçí
ïðïßá ðÝöôåé ç ðáñáóêéÜ, ç ÓåëÞíç êáëýðôåé Ýíá ìüíï ôìÞìá ôïõ ¹ëéïõ
êáé ôüôå ëÝìå üôé ðñüêåéôáé ãéá ìéá ìåñéêÞ Ýêëåéøç ôïõ ¹ëéïõ. ¼ôáí
üìùò êïéôÜæïõìå ôïí ¹ëéï áðü ìéá ðåñéï÷Þ ðïõ êáëýðôåé ç ðëÞñçò óêéÜ
ôçò ÓåëÞíçò, ï ¹ëéïò åßíáé ôåëåßùò áèÝáôïò êáé ôüôå ç Ýêëåéøç ôïõ
¹ëéïõ åßíáé ïëéêÞ. Ç áðüóôáóç üìùò ôçò ÓåëÞíçò äåí ðáñáìÝíåé ðÜíôá
ßäéá áöïý óôç äéÜñêåéá åíüò ìÞíá Üëëåò öïñÝò ìáò ðëçóéÜæåé êáé Üëëïôå
áðïìáêñýíåôáé áðü ‘ìáò.
Ôï öáéíüìåíï ìÝãåèüò ôçò ÓåëÞíçò êõìáßíåôáé áðü 91-106% ôïõ öáéíïìÝíïõ
ìåãÝèïõò ôïõ ¹ëéïõ. Ïðüôå óôéò ðåñéðôþóåéò ðïõ ôï öáéíüìåíï ìÝãåèïò
ôçò ÓåëÞíçò åßíáé áðü 100-106% ìåãáëýôåñï áðü ôï öáéíüìåíï ìÝãåèïò ôïõ
¹ëéïõ ôüôå Ý÷ïõìå ïëéêÞ Ýêëåéøç ôïõ ¹ëéïõ, åíþ üôáí åßíáé ìéêñüôåñï
(áðü 91-100%) ï óêïôåéíüò ôçò äßóêïò äåí ôïí êáëýðôåé ðëÞñùò áöÞíïíôáò
ãýñù ôïõ Ýíá öùôåéíü äá÷ôõëßäé. ÁõôÞ åßíáé ç ëåãüìåíç äáêôõëéïåéäÞò
Ýêëåéøç ôïõ ¹ëéïõ, áí êáé ïñéóìÝíåò öïñÝò ìßá Ýêëåéøç ìðïñåß íá
áñ÷ßóåé ùò ïëéêÞ êáé ìå ôçí ðÜñïäï ôïõ ÷ñüíïõ íá åîåëé÷ôåß óå
äáêôõëéïåéäÞ êáé ôï áíôßèåôï.
Ðáñ’ üëï, ëïéðüí, ðïõ ç ÓåëÞíç ðåñéöÝñåôáé ãýñù áðü ôç Ãç ìßá
ó÷åäüí öïñÜ ôï ìÞíá, äåí Ý÷ïõìå åêëåßøåéò êÜèå ìÞíá. Ãéá íá
êáôáíïÞóïõìå ãéáôß óõìâáßíåé êÜôé ôÝôïéï áò õðïèÝóïõìå üôé ìßá åõèåßá
ãñáììÞ ðåñíÜåé áðü ôï êÝíôñï ôïõ ¹ëéïõ êáé ôçò Ãçò êáé åêôåßíåôáé óôçí
Üëëç ôçò ðëåõñÜ. Áí ç ÓåëÞíç óôç äéáäñïìÞ ôçò ãýñù áðü ôç Ãç ðåñíïýóå
áêñéâþò ðÜíù óôç ãñáììÞ èá åß÷áìå åêëåßøåéò êÜèå ìÞíá êáé çëéáêÝò êáé
óåëçíéáêÝò. Ç ÓåëÞíç üìùò äåí ôáîéäåýåé ìå áõôü ôïí ôñüðï, áëëÜ
áíôßèåôá, óôçí ðåñéöïñÜ ôçò ãýñù áðü ôçí Ãç, ðåñíÜåé åßôå ðéï ðÜíù,
åßôå ðéï êÜôù áðü ôçí õðïèåôéêÞ áõôÞ ãñáììÞ. ¼ôáí ôá ôñßá áõôÜ óþìáôá
äåí âñßóêïíôáé óôçí ßäéá åõèåßá, ïé óêéÝò êáé ôçò Ãçò êáé ôçò ÓåëÞíçò
÷Üíïíôáé óôï äéÜóôçìá êáé äå ãßíïíôáé åêëåßøåéò.
Ôï óðïõäáßï åßíáé üôé ìéá ïëéêÞ Ýêëåéøç ôïõ ¹ëéïõ ìðïñåß íá öáíåß ìüíï
áðü ôç Ãç áöïý áðü êáíÝíá Üëëï ïõñÜíéï óþìá ôïõ Çëéáêïý ìáò ÓõóôÞìáôïò
äåí ðáñáôçñïýíôáé ïëéêÝò çëéáêÝò åêëåßøåéò êáé áõôü ëüãù ìéáò áðëÞò
ïõñÜíéáò óýìðôùóçò ðïõ Ý÷åé íá êÜíåé ìå ôï ðùò öáßíïíôáé ï ¹ëéïò êáé ç
ÓåëÞíç áðü ôçí åðéöÜíåéá ôïõ ðëáíÞôç ìáò. Ãéáôß ðáñ’ üëï ðïõ ç
äéÜìåôñïò ôïõ ¹ëéïõ åßíáé 400 ðåñßðïõ öïñÝò ìåãáëýôåñç áðü ôç äéÜìåôñï
ôçò ÓåëÞíçò, áðü ôç Ãç ìáò öáßíåôáé üôé ôá äýï áõôÜ óþìáôá Ý÷ïõí ôï
ßäéï ó÷åäüí öáéíüìåíï ìÝãåèïò åðåéäÞ ï ¹ëéïò åßíáé 400 ðåñßðïõ öïñÝò
ðéï ìáêñéÜ ìáò áð' üôé ç ÓåëÞíç. Ãé’ áõôü áí ç ÓåëÞíç Þôáí åßôå
ëßãï ìéêñüôåñç åßôå âñßóêïíôáí ëßãï ðéï ìáêñéÜ ìáò äåí èá ìðïñïýóáìå
íá ðáñáôçñÞóïõìå ðïôÝ ìéá ïëéêÞ çëéáêÞ Ýêëåéøç.
Ï Áñéèìüò êáé ç ÄéÜñêåéá ôùí Åêëåßøåùí
Ï ìåãáëýôåñïò áñéèìüò óåëçíéáêþí êáé çëéáêþí åêëåßøåùí ðïõ ìðïñåß íá
ðáñáôçñçèïýí óôç äéÜñêåéá åíüò ÷ñüíïõ åßíáé 7 êáé ï ìéêñüôåñïò 2
(ïðüôå êáé ïé äýï èá åßíáé ïðùóäÞðïôå çëéáêÝò). Ï ìåãáëýôåñïò áñéèìüò
óåëçíéáêþí åêëåßøåùí óôç äéÜñêåéá åíüò çìåñïëïãéáêïý Ýôïõò äåí
õðåñâáßíåé ôéò ôñåéò. Áíôßèåôá ï ìÝãéóôïò áñéèìüò ôùí çëéáêþí
åêëåßøåùí ìðïñåß íá öôÜóåé ôïõò ðÝíôå. Ðáñ’ üëá áõôÜ ç
ðáñáôÞñçóç ìéáò ïëéêÞò çëéáêÞò Ýêëåéøçò áðü ìßá äåäïìÝíç ãåùãñáöéêÞ
ðåñéï÷Þ åßíáé áñêåôÜ óðÜíéá êáé öôÜíåé êáôÜ ìÝóïí üñï ôá 360 ÷ñüíéá.
¼óïí áöïñÜ ôþñá ôçí ìÝãéóôç äõíáôÞ äéÜñêåéá ôçò ïëéêÞò öÜóçò ôùí
çëéáêþí åêëåßøåùí áõôÞ äåí ìðïñåß íá îåðåñÜóåé ôá 7 ëåðôÜ êáé 31
äåõôåñüëåðôá (èåùñçôéêÜ ôïõëÜ÷éóôïí), äéÜñêåéá ðïõ üìùò äåí Ý÷åé
ðáñáôçñçèåß ðïôÝ ìÝ÷ñé ôþñá, åíþ ç ìÝãéóôç ðáñáôçñçèåßóá äéÜñêåéá óôá
ôåëåõôáßá 1.200 ÷ñüíéá Þôáí áõôÞ ôçò 20çò Éïõíßïõ ôïõ 1955 áðü ôéò
Öéëéððßíåò êáé ç ïðïßá Ýöôáóå ôá 7 ëåðôÜ êáé 8 äåõôåñüëåðôá. Ïé
åêëåßøåéò ôïõ 1937 êáé ôïõ 1973 îåðÝñáóáí åðßóçò ôá 7 ëåðôÜ ãåãïíüò
ðïõ äåí ðñüêåéôáé íá îáíáóõìâåß ìÝ÷ñé ôï Ýôïò 2150. Ðáñåìðéðôüíôùò áò
óçìåéùèåß åðßóçò üôé ç äéÜñêåéá ôùí äáêôõëéïåéäþí åêëåßøåùí åßíáé
ìåãáëýôåñç êáé öôÜíåé ôá 12 ëåðôÜ êáé 24 äåõôåñüëåðôá.
Ðáñ’ üëá áõôÜ õðÜñ÷ïõí óÞìåñá áóôñïíüìïé ðïõ êáôüñèùóáí íá
ðáñáôçñÞóïõí ôçí ïëéêÞ öÜóç ìéáò çëéáêÞò Ýêëåéøçò åðß 74 ëåðôÜ! Ôï
ãåãïíüò áõôü Ýãéíå óôç äéÜñêåéá ôçò Ýêëåéøçò ôçò 30çò Éïõíßïõ 1973 ìå
ôç âïÞèåéá åíüò áåñïðëÜíïõ «Êïíêüñíô» ðïõ Þôáí åéäéêÜ åîïðëéóìÝíï ãéá
íá ìåëåôÞóåé ôïí ¹ëéï êáé ðåôïýóå êáôÜ ìÞêïò ôïõ äéáäñüìïõ ôçò
óåëçíéáêÞò óêéÜò! Äåí ðñÝðåé ôÝëïò íá îå÷íÜìå üôé ç üëç äéÜñêåéá ìéáò
çëéáêÞò Ýêëåéøçò åßíáé ðïëý ìåãáëýôåñç áð’ üôé ç ïëéêÞ ôçò öÜóç
êáé óõíïëéêÜ îåðåñíÜåé (áðü ôçí Ýíáñîç ôçò ìåñéêÞò öÜóåþò ôçò ìÝ÷ñé ôï
ôÝëïò ôçò ó’ Ýíá óõãêåêñéìÝíï ôüðï) ôéò äýï þñåò.
Ç Ðñüâëåøç ôùí Åêëåßøåùí
Ï õðïëïãéóìüò ôùí ëåðôïìåñåéþí ìéáò Ýêëåéøçò ãßíåôáé óÞìåñá ìå ìåãÜëç
áêñßâåéá áí êáé ç âáóéêÞ ôïõò ðñüâëåøç äåí åßíáé êÜôé ôï ðñüóöáôï êáé
áíÜãåôáé óôçí áñ÷áéüôçôá üôáí áíáêáëýöôçêå ãéá ðñþôç öïñÜ ç
ðåñéïäéêüôçôÜ ôïõò ðïõ ïíïìÜóôçêå ÓÜñïò. Ç ðåñßïäïò áõôÞ, ôùí 18 åôþí
êáé 11 çìåñþí, âïçèÜåé ðïëý óôçí ðñüâëåøç ôùí óåëçíéáêþí åêëåßøåùí ü÷é
üìùò êáé óôçí áêñéâÞ ðñüâëåøç ôùí çëéáêþí ëüãù ôçò ãåùãñáöéêÞò ôïõò
ìåôáôüðéóçò.
Õðïëïãéóìïß ðïõ Ýãéíáí ôïí ðåñáóìÝíï áéþíá äéáðßóôùóáí üôé ç ìÝóç
äéÜñêåéá ôçò ðåñéïäéêüôçôáò ìéáò óåéñÜò åêëåßøåùí äéáñêåß 1.315 ÷ñüíéá
ðïõ óçìáßíåé üôé ç óåéñÜ ôùí çëéáêþí åêëåßøåùí ðïõ äéáíýïõìå ôþñá èá
ôåëåéþóåé ìå ôçí ìåñéêÞ çëéáêÞ Ýêëåéøç ôçò 21 Ìáñôßïõ ôïõ 2452.
Õðïëïãßæåôáé üôé êÜèå áéþíá óõìâáßíïõí êáôÜ ìÝóïí üñï 238 çëéáêÝò
åêëåßøåéò åê ôùí ïðïßùí ïé 84 (35%) åßíáé ìåñéêÝò, ïé 77 (32%) åßíáé
äáêôõëéïåéäåßò, ïé 11 (5%) åßíáé ìéêôïß äáêôõëéïåéäåßò êáé ïëéêïß êáé
ïé 66 (28%) åßíáé ïëéêÝò.
Áðü ôçí ÅëëÜäá êáôÜ ôçí äéÜñêåéá ôïõ 20ïõ áéþíá ðáñáôçñÞèçêå ìßá ìüíï
ïëéêÞ çëéáêÞ Ýêëåéøç óôéò 19 Éïõíßïõ ôïõ 1936 êáé äýï äáêôõëéïåéäåßò
óôéò 21 ÌáÀïõ ôïõ 1966 êáé óôéò 29 Áðñéëßïõ ôïõ 1976. Óôç äéÜñêåéá ôïõ
21ïõ áéþíá óôçí ÅëëÜäá Ý÷ïõìå äýï ïëéêÝò åêëåßøåéò (óôéò 29 Ìáñôßïõ
ôïõ 2006 óôï Êáóôåëüñéæï ìüíï, êáé óôéò 21 Áðñéëßïõ ôïõ 2088 óå
ðåñéóóüôåñåò ðåñéï÷Ýò) êáé ìßá äáêôõëéïåéäÞ (ôçí 1 Éïõíßïõ ôïõ 2030).
ÓõíïëéêÜ ðÜíôùò êáé óå üëåò ôéò ðåñéï÷Ýò ôçò Ãçò óôïí 21ï áéþíá èá
óõìâïýí 226 çëéáêÝò åêëåßøåéò åê ôùí ïðïßùí ïé 74 èá åßíáé (ãéá ôìÞìá
ôïõëÜ÷éóôïí ôçò äéÜñêåéÜò ôïõò) ïëéêÝò, åíþ ôçí ßäéá ðåñßïäï áðü ôéò
144 óåëçíéáêÝò åêëåßøåéò ïé 86 èá åßíáé ïëéêÝò.
Åêëåßøåéò êáé ÅðéóôÞìç
Áðü ôá ìÝóá ðåñßðïõ ôïõ ðåñáóìÝíïõ áéþíá ïé ìåëÝôåò ðïõ Ýãéíáí óôç
äéÜñêåéá ïëéêþí çëéáêþí åêëåßøåùí ðñïóÝöåñáí óðïõäáßåò áíáêáëýøåéò óôç
ìåëÝôç ôïõ ¹ëéïõ ìáò êáé ôçí óõìðåñéöïñÜ ðáñüìïéùí ìå áõôüí Üóôñùí.
Óôç äéÜñêåéá ôçò Ýêëåéøçò ôïõ 1868, ãéá ðáñÜäåéãìá, áíáêáëýöôçêå óôçí
çëéáêÞ áôìüóöáéñá ç ýðáñîç åíüò Üãíùóôïõ ìÝ÷ñé ôüôå ÷çìéêïý óôïé÷åßïõ
ðïõ ùò åê ôïýôïõ ïíïìÜóôçêå Þëéï, åíþ ìüëéò ôï 1895 ç ýðáñîç ôïõ
óôïé÷åßïõ áõôïý åðéâåâáéþèçêå êáé ðÜíù óôïí ðëáíÞôç ìáò. Ôï óðïõäáßï
åßíáé üôé ôï Þëéï åßíáé ôï äåýôåñï, ìåôÜ ôï õäñïãüíï, ðéï äéáäåäïìÝíï
óôïé÷åßï êáé áðïôåëåß ôï 24% ðåñßðïõ ôùí ðáñáôçñïýìåíùí õëéêþí ôïõ
Óýìðáíôïò.
Ïé ðáñáôçñÞóåéò ðïõ Ýãéíáí óôç äéÜñêåéá ôçò Ýêëåéøçò ôïõ 1919
áðïôÝëåóáí ôçí èåáìáôéêÞ åðéâåâáßùóç ôçò íåï-ðáñïõóéáóìÝíçò ôüôå
ÃåíéêÞò Èåùñßáò ôçò Ó÷åôéêüôçôáò ôïõ ¢ëìðåñô ÁúíóôÜéí. Ôá ðåéñÜìáôá
ðïõ Ýãéíáí áðÝäåéîáí ðåñßôñáíá ãéá ðñþôç öïñÜ ôçí ðñüâëåøç ôçò èåùñßáò
üôé ç ýðáñîç ìåãÜëùí ìáæþí äçìéïõñãåß âáñõôéêÜ «ðçãÜäéá» ôá ïðïßá
áíáãêÜæïõí ôï öùò ôùí áðüìáêñùí Üóôñùí íá «êáìðõëùèåß» üôáí ðåñíÜåé
äßðëá ôïõò.
ÓÞìåñá, öõóéêÜ, ç åðéóôçìïíéêÞ ìåëÝôç ôïõ ¹ëéïõ êáé ôùí
÷áñáêôçñéóôéêþí ôïõ ðïõ ðáñáôçñïýíôáí ìüíï êáôÜ ôçí äéÜñêåéá ôùí
ïëéêþí åêëåßøåùí ãßíåôáé ðëÝïí êáèçìåñéíÜ áðü ôá åéäéêÜ çëéáêÜ
áóôåñïóêïðåßá êáé êõñßùò ìå ôç âïÞèåéá ôùí äéáóôçìéêþí ôçëåóêïðßùí êáé
ôùí ðïëýðëïêùí ïñãÜíùí ôïõò. Ãé’ áõôü êáé ôï êõíÞãé ôùí ïëéêþí
åêëåßøåùí áðü ôïõò åéäéêïýò åðéóôÞìïíåò óå áðñüóéôåò ðåñéï÷Ýò êáé
ôüðïõò Ý÷åé áðü êáéñü ðéá áôïíÞóåé.
Ôï èÝáìá üìùò ðïõ ðñïóöÝñåé ôï õðÝñï÷ï áõôü öáéíüìåíï óõíå÷ßæåé íá
åßíáé üðùò ðÜíôá éäéáßôåñá åëêõóôéêü ãéá üëïõò ìáò áöïý óôçí
ðñáãìáôéêüôçôá äåí Ý÷åé óôç öýóç êáíÝíáí éóÜîéï áíôßæçëï. Ãé’
áõôü èá õðÜñ÷ïõí ðÜíôá ÷éëéÜäåò ðéóôïß ðïõ èá ôáîéäåýïõí óå áðïóôÜóåéò
åêáôïíôÜäùí ÷éëéïìÝôñùí, óå îçñÜ Þ óå èÜëáóóá, ãéá íá âñåèïýí, Ýóôù
êáé ãéá ìåñéêÝò ìüíï äåêÜäåò äåõôåñüëåðôá, ãéá ðñþôç Þ êáé ãéá
ðïëëïóôÞ öïñÜ êÜôù áðü ôç óêéÜ ôçò ÓåëÞíçò.
Åêëåßøåéò óôçí Éóôïñßá
Áðü ôçí áñ÷áéüôçôá áêüìç ïé ïëéêÝò çëéáêÝò åêëåßøåéò ãïÞôåõáí ðÜíôïôå
ôïõò êáôïßêïõò ôçò Ãçò ìáò ðïõ áíôéäñïýóáí ìå äåéóéäáßìïíåò áíôéëÞøåéò
êáé öüâïõò ÷ôõðþíôáò ôá ôýìðáíÜ ôïõò óå ìéá áðåãíùóìÝíç êáé ìÜôáéç
ðñïóðÜèåéá íá áðïôñÝøïõí ôïí «óêïôåéíü äñÜêï» íá êáôáðéåß ôåëåßùò ôï
æùïäüôç öùôåéíü äßóêï ôïõ ¹ëéïõ. ËÝãåôáé ìÜëéóôá üôé, óôç äéÜñêåéá
ôçò Ýêëåéøçò ôïõ 840 ì. ×., ï áõôïêñÜôïñáò Ëïõäïâßêïò ôçò Âáõáñßáò êáé
ãéïò ôïõ ÊáñëïìÜãíïõ ðÝèáíå áðü ôïí öüâï ôïõ, ìå áðïôÝëåóìá ïé ôñåéò
ãéïé ôïõ íá ðïëåìÞóïõí ìåôáîý ôïõò äéá÷ùñßæïíôáò ôåëéêÜ ôçí
áõôïêñáôïñßá óå ôñßá ôìÞìáôá ðïõ áðïôåëïýí óÞìåñá ôç Ãáëëßá, ôç
Ãåñìáíßá êáé ôçí Éôáëßá!
Ç áñ÷áéüôåñç áíáöïñÜ ìéáò ïëéêÞò çëéáêÞò Ýêëåéøçò ðñïÝñ÷åôáé áðü ôçí
Êßíá êáé áíÜãåôáé óôï Ýôïò 2138 ð.×. áí êáé ïñéóìÝíïé åñåõíçôÝò
ðéóôåýïõí üôé ðñüêåéôáé ãéá ìýèï. Ç áíáöïñÜ áõôÞ áöïñÜ ôïõò áõëéêïýò
×óé êáé ×ï ðïõ Þóáí áóôñïíüìïé ôïõ áõôïêñÜôïñá ôçò Êßíáò êáé ïé ïðïßïé
áðïêåöáëßóôçêáí åðåéäÞ äåí êáôüñèùóáí íá ðñïâëÝøïõí ôçí Ýêëåéøç
åêåßíç. Ç åðüìåíç áíáöïñÜ êáôáãñÜöçêå êáé ðÜëé áðü ÊéíÝæïõò êáé
ó÷åôßæåôáé ìå ôçí Ýêëåéøç ôçò 3çò ÌáÀïõ ôïõ 1375 ð.×. åíþ ìßá áêüìç
ÊéíÝæéêç áíáöïñÜ åßíáé êáôáãñáììÝíç ðÜíù óå ïóôÜ ôùí ïðïßùí ç
÷ñïíïëüãçóç êõìáßíåôáé ìåôáîý ôùí åôþí 1353 êáé 1281 ð.×. ÏñéóìÝíïé
ìÜëéóôá åñåõíçôÝò èåùñïýí üôé ìßá áíáöïñÜ óôçí Ïäýóóåéá ôïõ ÏìÞñïõ
(20, 355) ßóùò íá ó÷åôßæåôáé ìå ôçí çëéáêÞ Ýêëåéøç ôçò 16çò Áðñéëßïõ
ôïõ 1178 ð.×.
Óôá ÁóóõñéáêÜ ×ñïíéêÜ áíáöÝñåôáé ç Ýêëåéøç ôçò 15çò Éïõíßïõ ôïõ 763
ð.×. ç ïðïßá Ý÷åé ÷ñçóéìïðïéçèåß åõñÝùò ãéá ôïí áêñéâÞ ðñïóäéïñéóìü
äéáöüñùí éóôïñéêþí ãåãïíüôùí óå óõíäõáóìü ìå ôïõò êáôáëüãïõò äéáöüñùí
âáóéëÝùí êáé ôùí ðåñéüäùí âáóéëåßáò ôïõò. Ç Ýêëåéøç ìÜëéóôá áõôÞ
áíáöÝñåôáé êáé óôçí ÐáëáéÜ ÄéáèÞêç (¢ììïò, 8/9). ÁñêåôÝò åßíáé åðßóçò
êáé ïé ÂáâõëùíéáêÝò áíáöïñÝò áí êáé ãéá ‘ìáò ôïõò ¸ëëçíåò
óçìáíôéêÞ åßíáé ç áíáöïñÜ ôïõ ðïéçôÞ Áñ÷ßëï÷ïõ (680-640 ð.×.) ãéá ôçí
Ýêëåéøç ôçò 6çò Áðñéëßïõ ôïõ 648 ð. ×. . Áêüìç üìùò ðéï óçìáíôéêÞ
åßíáé êáé ç áíáöïñÜ ôïõ Çñüäïôïõ (485-420 ð.×.) óôçí Éóôïñßá ôïõ
(É,74), êáé ôïõ Ðëßíéïõ óôï Ýñãï ôïõ Naturalis Historia (II,53), üðïõ
ðåñéãñÜöåôáé ç ðñüâëåøç ðïõ Ýêáíå ï ÈáëÞò ï ÌéëÞóéïò ãéá ôçí çëéáêÞ
Ýêëåéøç ôçò 28çò ÌáÀïõ ôïõ 585 ð.×. êáé ç ïðïßá åß÷å óáí áðïôÝëåóìá ôï
ôÝëïò ôïõ åîáåôïýò ðïëÝìïõ ìåôáîý ôùí ÌÞäùí êáé ôùí Ëõäþí.
Äýï ÷éëéÜäåò ó÷åäüí ÷ñüíéá áñãüôåñá ç áíáêïßíùóç ìéáò åðéêåßìåíçò
Ýêëåéøçò åß÷å ôá áíôßèåôá áðïôåëÝóìáôá. Ôï 1560 ì. ×. óôç Ãáëëßá ç
áíáìïíÞ ôçò Ýêëåéøçò ðáíéêüâáëå ôïõò êáôïßêïõò óå ôÝôïéï âáèìü þóôå
ôóáêþíïíôáí ãéá ôï ðïéïò èá åîïìïëïãçèåß ðñþôïò. Ãéá íá çñåìÞóåé,
ëïéðüí, ôá ðíåýìáôá Ýíáò éåñÝáò áíáêïßíùóå üôé «ç Ýêëåéøç áíáâÜëëåôáé
ãéá äýï åâäïìÜäåò» Ýôóé þóôå üëïé ïé ðéóôïß íá ðñïöôÜóïõí íá
åîïìïëïãçèïýí!
Ãéá íá ãõñßóïõìå üìùò êáé ðÜëé óôá äéêÜ ìáò äåí ðñÝðåé íá îå÷íÜìå üôé
ï ºððáñ÷ïò, ðïõ èåùñåßôáé êáé ðáôÝñáò ôçò Áóôñïíïìßáò, áðü äýï
ðáñáôçñÞóåéò ôçò Ýêëåéøçò ôïõ 130 ð.×. êáôüñèùóå íá õðïëïãßóåé ôçí
áðüóôáóç ôçò ÓåëÞíçò áðü ôç Ãç. Ìå ôç âïÞèåéá ôçò ôñéãùíïìåôñßáò
õðïëüãéóå üôé ç ÓåëÞíç ðñÝðåé íá âñßóêåôáé óå áðüóôáóç 62 ðåñßðïõ
ãÞéíùí áêôßíùí, üôáí ç óçìåñéíÞ åðáêñéâþò ìåôñçìÝíç ôéìÞ ôçò áðüóôáóçò
áõôÞò åßíáé 60,27 ãÞéíåò áêôßíåò!
Áñãüôåñá ï ÷ñïíéêïãñÜöïò ËÝùí Þôáí ï ðñþôïò ðïõ ðåñéÝãñáøå ôçí
åìöÜíéóç ôïõ óôÝììáôïò óôçí äéÜñêåéá ôçò Ýêëåéøçò ôçò 22áò Äåêåìâñßïõ
ôïõ 968 ì. ×. ðïõ ôçí åß÷å ðáñáôçñÞóåé áðü ôçí Êùíóôáíôéíïýðïëç (Üëëïé
áíáöÝñïõí ôçí ÊÝñêõñá). ÏñéóìÝíïé Üëëïé åñåõíçôÝò õðïóôçñßæïõí üôé ç
ðñùôéÜ áõôÞ áíÞêåé óôïí Ðëïýôáñ÷ï ìå ôçí ðåñéãñáöÞ ôçò Ýêëåéøçò ôïõ 71
ì.×. Ðáñ’ üëá áõôÜ íåþôåñïé åñåõíçôÝò õðïóôçñßæïõí üôé ç
ðåñéãñáöÞ ôïõ ÐëïõôÜñ÷ïõ äåí åßíáé ðáñÜ ìßá ôåëåßùò
öáíôáóôéêÞ-ëïãïôå÷íéêÞ ðåñéãñáöÞ êáé ü÷é áðïôÝëåóìá ðñáãìáôéêÞò
ðáñáôÞñçóçò.
Ôï óôÝììá ðåñéÝãñáøå åðßóçò êáé ï áóôñïíüìïò ÊëÜâéïò óôçí Ýêëåéøç ôçò
9çò Áðñéëßïõ ôïõ 1567, äåí åß÷å üìùò êáôáíïÞóåé ôçí ðñáãìáôéêÞ ôïõ
öýóç, üðùò êáé ï ÊÝðëåñ ï ïðïßïò èåþñçóå üôé ôï óôÝììá Þôáí ç
áôìüóöáéñá ôçò ÓåëÞíçò. Ç åêôßìçóç áõôÞ áðïêëåßóôçêå, öõóéêÜ, ìå ôçí
Ýêëåéøç ôçò 16çò Éïõíßïõ 1806 üôáí ïé ìåôñÞóåéò ðïõ Ýãéíáí áðÝäåéîáí
üôé ç óåëçíéáêÞ áôìüóöáéñá äåí èá ìðïñïýóå íá åßíáé 50 öïñÝò
ìåãáëýôåñç áðü ôç ãÞéíç. Ç ôåëéêÞ äéáðßóôùóç ðÜíôùò üôé ôï óôÝììá êáé
ïé ðñïåîï÷Ýò áíÞêáí óôïí ¹ëéï, Ýãéíå ìåôÜ áðü ðñïóå÷ôéêÝò ìåëÝôåò óôç
äéÜñêåéá ôùí åêëåßøåùí ôïõ 1842 êáé ôçò 28çò Éïõëßïõ 1851 üôáí ãéá
ðñþôç öïñÜ öùôïãñáöÞèçêáí ôï óôÝììá êáé ïé ðñïåîï÷Ýò.
ÄéÜöïñïé ðÜíôùò óõããñáöåßò êáé éóôïñéêïß ôùí ðåñáóìÝíùí áéþíùí
êáôÝãñáøáí ìå áñêåôÝò ëåðôïìÝñåéåò ôçí åìöÜíéóç ôïõ õðÝñï÷ïõ áõôïý
öáéíïìÝíïõ. Ïé áíáöïñÝò áõôÝò åßíáé óçìáíôéêÝò ãéá ôçí éóôïñßá ôçò
åðéóôÞìçò áëëÜ êáé ãéá ôïí áêñéâÞ åíôïðéóìü ïñéóìÝíùí éóôïñéêþí
ãåãïíüôùí áí êáé ðïëëÝò áðü ôéò áíáöïñÝò áõôÝò äåí åßíáé áðïëýôùò
óùóôÝò. Áðü ôéò áíáöïñÝò áõôÝò áîéïóçìåßùôåò åßíáé áõôÝò ðïõ óõíáíôÜìå
óôïõò áñ÷áßïõò ¸ëëçíåò óõããñáöåßò:
 6 Áðñéëßïõ 648 ð. ×. (Çëßïõ) Áñ÷ßëï÷ïò (122)
 19 Ìáßïõ 557 ð.×. (Çëßïõ) Îåíïöþíôïò «ÁíÜâáóéò» (ÉÉÉ, 4)
 2 Ïêôùâñßïõ 480 ð.×. (Çëßïõ) Çñïäüôïõ «Éóôïñéþí» (É×, 10)
 17 Öåâñïõáñßïõ 478 ð.×. (Çëßïõ) Çñïäüôïõ «Éóôïñéþí» (VII,
37), Áñéóôåßäçò (ÉÉÉ, 581)
 30 Áðñéëßïõ 463 ð.×. (Çëßïõ) Ðßíäáñ «Èçâáßïéò åéò ÉóìÞíéïí» (142)
 3 Áõãïýóôïõ 431 ð.×. (Çëßïõ) Èïõêõäßäïõ «ÎõããñáöÞ» (ÉÉ, 28),
ÐëïõôÜñ÷ïõ «Âßïé ÐáñÜëëçëïé, ÐåñéêëÞò» (35)
 9 Ïêôùâñßïõ 425 ð.×. (ÓåëÞíçò) ÁñéóôïöÜíïõò «ÍåöÝëåò»
 21 Ìáñôßïõ 424 ð.×. (Çëßïõ) Èïõêõäßäïõ «ÎõããñáöÞ» (ÉV, 52)
 27 Áõãïýóôïõ 413 ð.×. (ÓåëÞíçò) Èïõêõäßäïõ «ÎõããñáöÞ» (VÉÉ,
50), ÐëïõôÜñ÷ïõ «Âßïé ÐáñÜëëçëïé, Íéêßáò» (22-23-28), Ðïëõâßïõ
«Éóôïñéþí Ðñþôç» (9,19)
 15 Áðñéëßïõ 406 ð.×. (ÓåëÞíçò) Îåíïöþíôïò «ÅëëçíéêÜ» (É,6,1)
 3 Óåðôåìâñßïõ 404 ð.×. (Çëßïõ) Îåíïöþíôïò «ÅëëçíéêÜ» (ÉÉ,3,2)
 14 Áõãïýóôïõ 394 ð.×. (Çëßïõ) Îåíïöþíôïò «ÅëëçíéêÜ»
(IV,3,10), ÐëïõôÜñ÷ïõ «Âßïé ÐáñÜëëçëïé, Áãçóßëáïò» (17)
 13 Éïõíßïõ 364 ð.×. (Çëßïõ) Äéïäþñïõ «ÉóôïñéêÞ ÂéâëéïèÞêç»
(XV, 80), ÐëïõôÜñ÷ïõ «Âßïé ÐáñÜëëçëïé, Ðåëïðßäáò» (31)
 12 Ìáßïõ 361 ð.×. (Çëßïõ) ÐëïõôÜñ÷ïõ «Âßïé ÐáñÜëëçëïé, Äéüí» (19)
 9 Áõãïýóôïõ 357 ð.×. (ÓåëÞíçò) ÐëïõôÜñ÷ïõ «Âßïé ÐáñÜëëçëïé,
Íéêßáò» (23), ÐëïõôÜñ÷ïõ «Âßïé ÐáñÜëëçëïé, Äéüí» (23-24)
 20 Óåðôåìâñßïõ 331 ð.×. (ÓåëÞíçò) ÐëïõôÜñ÷ïõ «Âßïé
ÐáñÜëëçëïé, ÁëÝîáíäñïò» (19), Áñéáíïý «ÁëåîÜíäñïõ ÁíÜâáóéò» (ÉÉÉ,
7.6), Ðôïëåìáßïõ «Ãåùãñáößá» (É, 4)
 15 Áõãïýóôïõ 310 ð.×. (Çëßïõ) Äéïäþñïõ «ÉóôïñéêÞ ÂéâëéïèÞêç» (X×, 5)
 20 Ìáñôßïõ 219 ð.×. (ÓåëÞíçò) Ðïëõâßïõ «Éóôïñéþí ôá Óùæüìåíá»
(V, 78, 1)
 19 Ïêôùâñßïõ 202 ð.×. (Çëßïõ) ÆïíáñÜò (É×, 14)
 21 Éïõíßïõ 168 ð.×. (ÓåëÞíçò) Ðïëõâßïõ «Éóôïñéþí ôá Óùæüìåíá»
(××É×, 16), ÐëïõôÜñ÷ïõ «Âßïé ÐáñÜëëçëïé, Áéìßëéïò» (16-17), ÄéïãÝíçò
ËáÝñôéïò (ÉV) ÊáñíåÜäçò (64)
Ãñáöåßï Ôýðïõ - ºäñõìá Åõãåíßäïõ
Ëßá Ðáíôáæïðïýëïõ : email: liap@xxxxxxxxxxxxxxxxx, ôçë.:210 9469684
_____________________
orasi mailing list
äéáâÜóôå ãéá áõôÞ ôçí ëßóôá êáé ôá èÝìáôá ðïõ óõæçôÜ óôï
//www.freelists.org/webpage/orasi
Ãéá íá óôåßëåôå Ýíá ìÞíõìá êáé íá ôï äïõí üëïé ïé óõíäñïìçôÝò ôçò ëßóôáò
óôåßëôå email óôçí äéåýèõíóç
orasi@xxxxxxxxxxxxx
Ãéá íá äéáãñáöåßôå áðü áõôÞ ôçí ëßóôá ìðïñåßôå ïðïéáäÞðïôå óôéãìÞ íá óôåßëåôå
email óôçí äéåýèõíóç
orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
êáé óôï èÝìá ãñÜøôå unsubscribe.
Ôï áñ÷åßï ôçò ëßóôáò âñßóêåôáé óôï
//www.freelists.org/archives/orasi
______________
Other related posts: