[orasi] Η Παναγία τηςΜονής Προυσού στηνΕυρυτανία: Η εικόναπου... τρύπησε ταβουνά!
- From: "Kostas Theodoropoulos" <ksteo@xxxxxxxxx>
- To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Sun, 22 Aug 2010 16:35:29 +0300
Ç Ðáíáãßá ôçò ÌïíÞò Ðñïõóïý óôçí Åõñõôáíßá: Ç åéêüíá ðïõ... ôñýðçóå ôá âïõíÜ!
Êáêïõñéþôçò Ó.
Çìåñïìçíßá äçìïóßåõóçò: 22/08/2010
Ôï ìïíáóôÞñé ôçò ÐáíáãéÜò ôçò Ðñïõóéþôéóóáò, óôïí Ðñïõóü Åõñõôáíßáò, êïíôÜ óôï
ÊáñðåíÞóé
Ôïõ ÂÁÓÉËÇ ÐËÁÔÁÍÏÕ
Ç ÐáíáãéÜ Ðñïõóéþôéóóá ôéìÜôáé, áðü 14 Ýùò 24 Áõãïýóôïõ, óôï ìïíáóôÞñé ôçò,
óôïí Ðñïõóü Åõñõôáíßáò, êïíôÜ óôï ÊáñðåíÞóé.
Ç ðáíçãõñéêÞ áñ÷éåñáôéêÞ ëåéôïõñãßá, ìå ðÜñá ðïëëïýò ðñïóêõíçôÝò-ðáíçãõñéóôÝò,
ãßíåôáé óôá åííéÜìåñá ôçò ãéïñôÞò, óôéò 23 Áõãïýóôïõ. ÌåôÜ ôç ëåéôïõñãßá
áêïëïõèïýí ðïëëÜ âáöôßóéá ãéá ôá "ôáìÝíá" ðáéäéÜ óôçí ÐáíáãéÜ, ðïõ ðáßñíïõíå
êáé ô' üíïìÜ ôçò.
Ç Ðñïõóéþôéóóá, ãéá íá ãëéôþóåé ôç ìáíßá áðü ôïõò åéêïíïìÜ÷ïõò êáé íá êñõöôåß,
äéÜëåîå ôçí ðéï Üãñéá êé áñ÷áããåëéêÞ åëëçíéêÞ öýóç óôá áðüêñçìíá âïõíÜ óôçí
Åõñõôáíßá, óôåöáíùìÝíá ìå äÜóç áðü Ýëáôá. ÁíÜìåóÜ ôïõò ãÜñãáñåò ðáñèÝíåò ðçãÝò
ôçí õìíïëïãïýí íõ÷ôüìåñá, ìå ôïõò óéãïìïõñìïõñçôïýò óêïðïýò ôïõò. ÐáñáäåéóÝíéï
ôïðßï, äÝïò êáé öüâïò óô' áíôßêñõóìÜ ôïõ. ÄõóêïëïäéÜâáôï.
Ìéá ôñýðá ðÜíù øçëÜ óôïí âïõíßóéï êïñìü óêéáãñáöåß ôï ðñüóùðï ôçò ÐáíáãéÜò,
åßíáé "ÐÝñáóìá". Áðü 'êåß ôñýðçóå ôï âïõíü ãéá íá ðåñÜóåé ç åéêüíá êáé íá
èñïíéáóôåß
óôï ìïíáóôÞñé, üðùò ëÝåé ç ðáñÜäïóç. Ðåñéêõêëþíïõí ôá èåñéüâïõíá Êáëéáêïýäá êáé
×åëéäüíá, êÜðïõ áíôáìþíïõí äõï ðïôáìïß, ï Êáñðåíçóéþôçò êáé ï Êñéêåëéþôçò.
Öïâåñßæïõí ïé øçëïêïñöÝò ÁñÜêõíèïò, ÁñáðïêÝöáëá, Êåñáìßäé ìå áðüôïìïõò
ãêñåìíïýò êáé ðáñÜîåíá ó÷Þìáôá. ÊÜðïõ åäþ, êáèþò êáôñáêõëÜ ôåñÜóôéïò ãêñåìüò, ìå
áãñéüâñá÷ïõò óå ÷ñþìáôá öáíôáóôéêÜ, ãáôæþíåôáé, ÷åëéäïíïöùëéÜ ôï ìïíáóôÞñé ôçò
ðñïõóéþôéóóáò ìÝóá óôçí êáôáðñÜóéíç Üãñéá öýóç.
Ôï ìïíáóôÞñé óôïí Ðñïõóü, áíÜìåóá óôïõò áéþíåò, Ýãéíå ðñïóêõíçìáôéêü êáôáöýãéï
ãéá ïñèüäïîïõò ðïõ ðÜíå óôç ÷Üñç ôçò ÐáíáãéÜò îõðüëõôïé áðü ðïëý ìáêñéÜ,
ôüðïò ðñïóåõ÷Þò êé áöïóßùóçò ãéá êáëüãåñïõò, øõ÷éêü âáöôéóôÞñé ãéá ðíåõìáôéêïýò
áíèñþðïõò, óêåõïöõëÜêéï ìå ðëïýóéá èñçóêåõôéêÜ êåéìÞëéá, âéâëéïèÞêç ìå
óðÜíéá ÷åéñüãñáöá ó÷ïëåéü ãéá åëëçíéêÜ ãñÜììáôá, ôüðïò êáôáöõãÞò ãéá ðÜó÷ïíôåò
êáé æçôÜíå ôç âïÞèåéá ÐáíáãéÜò.
Ç åéêüíá ôçò Ðáíáãßáò åßíáé ï ôýðïò ÏäçãÞôñéáò, ôçí åß÷áíå ðñïóôÜôéäÜ ôïõò ïé
óõíôå÷íßåò óôçí Êùíóôáíôéíïýðïëç, óôüëéæå ôïí ðéï óðïõäáßï íáü "ôçò ðåñéöÞìïõ
ðüëåùò Ðñïýóçò". Óýìöùíá ìå ôç "ÄéÞãçóé éåñÜ êáé ùñáßá äéáëáìâÜíïõóá ðåñß ôçò
èáõìáôïõñãïý Åéêüíïò ôçò Õðåñáãßáò Èåïôüêïõ", ÷åéñüãñáöç ðïõ Ýãñáøå ï ðåñßöçìïò
ëüãéïò çãïýìåíïò ôçò ìïíÞò, äÜóêáëïò ôïõ ÃÝíïõò Êýñéëëïò Êáóôáíïöýëëçò
(17ïò-18ïò áéþíáò) êáé âñßóêåôáé óôç âéâëéïèÞêç ôçò, åßíáé Ýñãï ôïõ ÅõáããåëéóôÞ
ËïõêÜ. Ç Ðáíáãßá æùãñáöéóìÝíç ùò ôç ìÝóç ìå ôïí ×ñéóôü óôï áñéóôåñü ôçò ÷Ýñé
(áñéóôåñïêñáôïýóá). Ï ìéêñüò ×ñéóôüò, ëßãï ãõñéóìÝíïò ðñïò ôç ìçôÝñá ôïõ,
ôçí êïéôÜæåé, ìå ôï äåîß ôïõ ÷Ýñé åõëïãåß. Ç ÐáíáãéÜ, ìå ôï êåöÜëé íá ãÝñíåé
ëßãï áñéóôåñÜ ðÜíù áðü ôïí ×ñéóôü, Ý÷åé óïâáñÞ Ýêöñáóç, ìáêñüóôåíç ìýôç,
ìéêñïãñáììÝíï
óôüìá, êé åëáöñÜ êüêêéíá ÷åßëç. Ôï äåîß ÷Ýñé õøùìÝíï óôï óôÞèïò óå óôÜóç
äÝçóçò. Óôïëßæåôáé ìå ôñßá ïìïéüìïñöá áóôÝñéá, äõï óôïõò þìïõò êáé Ýíá óôï
ìÝôùðï.
Ôï ìáöüñé (ùìïöüñé), ï êåêñýöáëïò (êåöáëïðÜíé), ôá öùôïóôÝöáíá êé ï åîùôåñéêüò
÷éôþíáò óôçí ÐáíáãéÜ êáé óôïí ×ñéóôü ïëü÷ñõóá, ðëïýóéá äéáêïóìçìÝíá. ×ñõóÜ
óéåñßôéá óôïëßæïõíå ôá ôåëåéþìáôá óôï ìáöüñé. Åßíáé ìíçìåéáêÞ, åêöñáóôéêüôåñç
êáé êáëïäéáôçñçìÝíç åéêüíá ìåóïâõæáíôéíÞò ðåñéüäïõ. Ç åðé÷ñýóùóç Þ ôï
"ðïõêÜìéóï",
üðùò ëÝãåôáé óôïõò åðé÷ñõóùôÝò, Ýãéíå ôï 1824 áðü ôïí Ãåþñãéï Êáñáíßêá, ìå
Ýîïäá, ôÜìá áðü ôïí ôñáíü çñùéêü ðïëÝìáñ÷ï Ñïýìåëçò, óôñáôçãü Ãåþñãéï
ÊáñáúóêÜêç,
êáèþò ìáñôõñåß áíÜãëõöç åðéãñáöÞ ðÜíù áðü ôïí äåîéü þìï ôçò ÐáíáãéÜò ðïõ
ãñÜöåé: "Ç ÐáíôÜíáóá äé åóüäùí êáé ãåíáéïôÜôïõ óôñáôçãïý Ãåùñãßïõ ÊáñáúóêÜêç,
÷åéñé Ãåùñãßïõ Êáñáíßêá, 1824", ÷Üñáîå ï ÷ñõóï÷üïò óôçí åéêüíá. ØçëÜ, óôéò
ãùíéÝò ôçò åéêüíáò ôá ìïíïãñÜììáôá ÌÑ ÈÕ, êÜôù äåîéÜ Ç ÐáíôÜíáóá êáé ðÜíù áðü
ôï öùôïóôÝöáíï ôïõ ×ñéóôïý áíÜãëõöá ôá ãñÜììáôá IC XC.
Êáèþò ðëçñïöïñåß ç "ÉåñÜ ÄéÞãçóéò ôçò èáõìáôïõñãïý åéêüíïò ôçò Ðáíáãßáò
Ðñïõóéþôéóóáò", ðÝñáóå ìåãÜëï êßíäõíï óôá ÷ñüíéá ôïõ åéêïíïìÜ÷ïõ áõôïêñÜôïñá
Èåüöéëïõ
(829-842), ðïõ äéÜôáîå ôçí êáôáóôñïöÞ êáé êÜøéìï üëùí ôùí éåñþí åéêüíùí. ÊÜðïéï
áíþíõìï èåïóåâÝò áñ÷ïíôüðïõëï, èÝëçóå íá óþóåé ôç èáõìáôïõñãÞ åéêüíá ôçò
ÐáíáãéÜò áðü ôïí êßíäõíï, ôçí ðÞñå áðü ôç ìéêñáóéÜôéêç Ðñïýóá, ìå ôá îáêïõóôÜ
ìåôÜîéá ôçò, êáé ôçí êïõâÜëçóå êñõöÜ óôçí ÅëëÜäá. Óôï ðïëý÷ñïíï êé üëï
ðåñéðÝôåéåò
ôáîßäé ôïõ, êïíôÜ óôçí Êáëëßðïëç, Ý÷áóå ôçí åéêüíá, ìå ìõóôçñéþäåò ôñüðï
åîáöáíßóôçêå áðü ðñüóùðï ãçò, ãåãïíüò ðïõ óôåíá÷þñåóå êé áíáóôÜôùóå ôï
áñ÷ïíôüðïõëï.
ÅðåéäÞ åß÷å ðÜñåé áðüöáóç êáé äåí Þèåëå íá æåé óå åéêïíïìá÷éêü ðåñéâÜëëïí äåí
ãýñéóå ðßóù, óõíÝ÷éóå ôï ôáîßäé ôïõ, êé Þñèå êáé óôÝñéùóå óôç ÍÝá ÐÜôñá ôç
óçìåñéíÞ ÕðÜôç, üðïõ Ý÷ôéóå åêêëçóßá ÁãéáóïöéÜ.
ÌåôÜ áðü ëßãï ÷ñüíï ç åéêüíá, ìå èáõìáôïõñãéêÞ äýíáìç, Þñèå êáé èñïíéÜóôçêå óôç
óðçëéÜ Ðñïõóïý, åêåß óôï ðáñåêêëÞóé ôïõ ìïíáóôçñéïý. Ìéá íý÷ôá, Ýíá âïóêüðïõëï,
êáèþò öýëáãå ôá ãéäïðñüâáôÜ ôïõ, åßäå îáöíéêÜ íá îåðåôéÝôáé öùôåéíüò ðõñóüò,
öåããïâïëéÜ ùò ôïí ïõñáíü, áðü îåìïíá÷éáóìÝíï óðÞëáéï. ÔñïìáãìÝíï ðçãáßíåé
êáé ôï ëÝåé óôïí ðáôÝñá ôïõ, ðïõ äåí ôï ðßóôåøå. Ôçí Üëëç íý÷ôá, ìáæß ìå Üëëïõò
âïóêïýò, ðçãáßíåé êé ï ðáôÝñáò óôç óðçëéÜ êáé êáôÜðëçêôïò, óõãêëïíéóìÝíïò
áíôßêñõóå ôç èåßá ïðôáóßá, ôï åéêüíéóìá ôçò ÐáíáãéÜò áðü ôçí Ðñïýóá íá
ëáìðïêïðÜ, íá óôñáöôïêïðÜ áðü äõíáôü öùò. Ôï ðñïóêõíÞóáíå êáé ô' áðïèÝóáíå óå
ðñü÷åéñï
ðñïóêõíçôÜñé.
Ôï ôñáíü èáýìá, ôï ëáìðåñü åéêüíéóìá ôçò ÐáíáãéÜò óôç óðçëéÜ, äéáäüèçêå êáé
ìáèåýôçêå óå ðïëëÝò êáôïéêçìÝíåò ðåñéï÷Ýò. Ç öÞìç Ýöôáóå êé ùò ôçí ÕðÜôç, ðïõ
âñéóêüôáíå ôï áñ÷ïíôüðïõëï áðü ôçí Ðñïýóá. ¸öõãå, ðÞãå óôçí Åõñõôáíßá, æÞôçóå,
âñÞêå ôç óðçëéÜ, üðïõ êáôÜðëçêôï, óõãêéíçìÝíï áíáãíþñéóå ôçí åéêüíá áðü
ôçí Ðñïýóá. Öéëïäþñçóå ôïõò âïõóêïýò êáé ðÞñå ôï åéêüíéóìá íá ôï öÝñåé óôçí
ÕðÜôç, ìå ôïí õðçñÝôç ôïõ. Óáí öôÜóáíå óôï Äåñìáôüñåìá íý÷ôùóå êáé ìåßíáí åêåß
íá ðåñÜóïõíå ôç íý÷ôá. Ôï ðñùß, ðïõ îýðíçóáí, ç åéêüíá åß÷å åîáöáíéóôåß.
Îáíáãýñéóå óôç óðçëéÜ, êáèþò ðÝñáóå ìÝóá áðü âñÜ÷éá, üðïõ ôï "Ôýðùìá" ôçò
ÐáíáãéÜò
êáé øçëÜ óôï âïõíü ìéá ôñýðá ðïõ óêéáãñáöåß ôï ïìïßùìÜ ôçò. ðñïò êÜôù óôçí
ÐïôáìéÜ, êïíôÜ óôï ÷ùñéü Êáñýôóá. ¼ðùò ðÝñáóå ðÜíù áðü ô' Üãñéá âñÜ÷éá, Üöçóå
êáé ôá "ÐáôÞìáôÜ" ôçò ç ÐáíáãéÜ.
Ôï áñ÷ïíôüðïõëï ìå ôïí õðçñÝôç ôïõ, ìÝóá áðü ôá åõñõôáíéêÜ åëáôïäÜóç Üêïõóå ôç
öùíÞ ôçò ÐáíáãéÜò, ðïõ ôïõ Ýëåãå ãéá íá óùèåß íá ðïñåýåôáé óå åéñÞíç, íá
ìçí êïðéÜæåé ãéáôß áíáðáýåôáé êáëýôåñá óôçí áðüêñõìíç êé áðüìåñíç óðçëéÜ, ðÜíù
áðü ôïí Üãñéï ãêñåìü, êïíôÜ óôïõò ÷ùñéêïýò êáé âïóêïýò, ðáñÜ ìå ðïëéôéêïýò
áéñåóéÜñ÷åò êáé áõôïêñÜôïñåò åéêïíïìÜ÷ïõò. "Åé äå èÝëåéò íá ìåßíåéò ìåô åìïý,
åëèÝ åêåß üðïõ ìå çýñåò êáé ôïýôï óïõ åßíáé êáëüí". Ôï áñ÷ïíôüðïõëï Üêïõóå
ôï êÜëåóìá ôçò ÐáíáãéÜò, äÝ÷ôçêå íá ìåßíåé åêåß êáé í' áöéåñùèåß óôç ÷Üñç ôçò.
Ôç óðçëéÜ Ýöôéáîå åêêëçóÜêé, üðïõ áðüèåóå ôï èáõìáôïõñãü åéêüíéóìá, êé Ýíá
êåëß ãéá ôïí ßäéï êáé ôïí õðçñÝôçôç ôïõ. Ï éåñïìüíá÷ïò ÑáöáÞë, áðü ôï êïíôéíü
÷ùñéü ¶ãéïò ÄçìÞôñéïò, ôç óçìåñéíÞ ÊáóôáíéÜ, ôïõò Ýäùóå ôï ÷ñßóìá ôïõ ìïíá÷ïý,
êé Ýôóé ôï áñ÷ïíôüðïõëï ïíïìÜóôçêå Äéïíýóéïò êáé ï õðçñÝôçò ôïõ Ôéìüèåïò.
Áõôïß, ìå âáèéÜ åõëÜâåéá õðçñåôÞóáíå êáé ðñïóôáôÝøáíå ôçí åéêüíá ùò ôï ôÝëïò
ôçò æùÞò ôïõò. Ôï ìïíáóôÞñé, ôï ëáìðñü áõôü ïñèüäïîï ìíçìåßï, ðÞñå ô' üíïìÜ ôïõ
áðü ôçí åéêüíá ôçò ÐáíáãéÜò, áðü ôçí Ðñïýóá, üðùò ìáñôõñåß óôá "¶íèç ÍïçôÜ",
÷åéñüãñáöï ðïõ âñßóêåôáé óôç ÌïíÞ ÎçñïðïôÜìïõ, óô' Áãéïíüñïò:
"Êáé åéò ôçí åðáñ÷ßáí äå,
ËéôóÜò ôçò Ðáíáãßáò,
Üäåôáé ìïíáóôÞñéïí,
Ðñïõóüò ïíïìáóßáò.
Áðü ôçí Ðñïýóáí âÝâáéá,
åéêüíá ôçò, ç èåßá,
Þëèåí åäþ êáé Ýìåéíåí,
ðïëëÜ äå èáõìáóßá".
Ç ÌïíÞ Ðñïõóéþôéóóáò Ý÷åé ðïëëÜ êé åíäéáöÝñïí ôá èñçóêåõôéêÜ êé éóôïñéêÜ
ìíçìåßá. Ôï ðáñåêêëÞóé êáé ôï êáèïëéêü, ìåãÜëï ìÝñïò ôïõò, åßíáé êÜôù áðü ôï
êïßëùìá
ôïõ âñÜ÷ïõ, êáôÜãñáöá ìå ôïé÷ïãñáöçìÝíåò áãéïãñáößåò. Ç åéêïíïãñÜöçóç óôï
ðáñåêêëÞóé Ýãéíå óôï 9ï ìå 12ï áéþíá êáé óôï êáèïëéêü ôïí 18ï áé. Ôï îõëüãëõðôï
ôÝìðëï óôï êáèïëéêü åßíáé ôïõ 18ïõ áé. Óôï óêåõïöõëÜêéï õðÜñ÷ïõíå ðïëëÜ
áíôéêåßìåíá, ðïõ ìáæåýôçêáí áðü äéáëõìÝíá ìïíáóôÞñéá êáé ïéêéóìïýò ôçò ðåñéï÷Þò.
ÐáñïõóéÜæïíôáé 68 åéêüíåò, óôï äåýôåñï ìéóü ôïõ 18ïõ áé., öéëïôå÷íçìÝíåò áðü
ôïðéêÜ åñãáóôÞñéá. ÁñãõñÜ óêåýç êáé îõëüãëõðôïé óôáõñïß. Áöéåñþìáôá áãùíéóôþí
ôïõ 1821, üðùò ôá üðëá áðü ôïí óôñáôçãü Ãéþñãï ÊáñáúóêÜêç.
Óôç âéâëéïèÞêç õðÜñ÷ïõíå 59 ÷åéñüãñáöá, ìåñéêÜ ïëéãüöõëëá Üäåôá. Ôï 1980 ôï
Éóôïñéêü - Ðáëáéïãñáöéêü Áñ÷åßï ôïõ Ìïñöùôéêïý Éäñýìáôïò ÅèíéêÞò ÔñÜðåæáò
êáôÝãñáøå
Üëëá 21, áíÜìåóá óôïõò ðåñéëáìâÜíïíôáé ëéèïãñáöçìÝíåò ðáíåðéóôçìéáêÝò
ðáñáäüóåéò, ìéêñÜ ôåý÷ç ìå åêêëçóéáóôéêÝò áêïëïõèßåò, üëá áðü ôïí 16ï áé. êé
åîÞò.
Ï ëüãéïò çãïýìåíïò ôçò ìïíÞò Êýñéëëïò Êáóôáíïöýëëçò, ðëïýôéóå ìå ðïëëÜ âéâëßá,
÷åéñüãñáöá ôç âéâëéïèÞêç, ßäñõóå ôï Ó÷ïëåßï Åëëçíéêþí ÃñáììÜôùí (1820).
Ï Êýñéëëïò ãåííÞèçêå ôï 1775 óôçí ÊáóôáíéÜ Åõñõôáíßáò êé Ýæçóå ùò ôï 1835(;).
ÕðÞñîå ðïéçôÞò, õìíïãñÜöïò êáé ìåëïðïéüò êé Ýãñáøå ôçí "ÉåñÜ ÄéÞãçóé ôçò
èáõìáôïõñãïý åéêüíïò ôçò Ðáíáãßáò Ðñïõóéþôéóóáò". Áëëçëïýéá!
http://www.avgi.gr
_____________________
orasi mailing list
äéáâÜóôå ãéá áõôÞ ôçí ëßóôá êáé ôá èÝìáôá ðïõ óõæçôÜ óôï
//www.freelists.org/webpage/orasi
Ãéá íá óôåßëåôå Ýíá ìÞíõìá êáé íá ôï äïõí üëïé ïé óõíäñïìçôÝò ôçò ëßóôáò
óôåßëôå email óôçí äéåýèõíóç
orasi@xxxxxxxxxxxxx
Ãéá íá äéáãñáöåßôå áðü áõôÞ ôçí ëßóôá ìðïñåßôå ïðïéáäÞðïôå óôéãìÞ íá óôåßëåôå
email óôçí äéåýèõíóç
orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
êáé óôï èÝìá ãñÜøôå unsubscribe.
Ôï áñ÷åßï ôçò ëßóôáò âñßóêåôáé óôï
//www.freelists.org/archives/orasi
______________
Other related posts:
