φιλε Ερμη, εγω οτι εχω το μοιραζω με τους φιλους της λιστας, χωρις εξαιρεσεις. ----- Original Message ----- From: "Ε-Ευσταθιάδης" <efsta_er@xxxxxxxxxxx> To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx> Sent: Wednesday, June 18, 2008 12:41 AM Subject: [orasi] Re: ΑπότημονοπολιτισμικήΕκπαίδευσηστοάνοιγματουσχολείουγιαόλους > Την έκαψες την κοπέλα με τη δημοσίευση. Της έκοψες το ατού της > αποκλειστικότητας. > ----- Original Message ----- > From: "Κούβαρης Κώστας" <COSTAS26@xxxxxxxxxxxxxxx> > To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx> > Sent: Wednesday, June 18, 2008 12:37 AM > Subject: [orasi] Re: > ΑπότημονοπολιτισμικήΕκπαίδευσηστοάνοιγματουσχολείουγιαόλους > > >> Φιλε Κωστα, το κειμενο που σας απεστειλα, ηταν εργασια μιας φιλης στο >> πανεπιστητμιο. Η οποια ειχε την ευγενη καλοσυνη να μου την αποστειλει στο >> πρωσωπικο μου email. Οπως καταλαβαινεις δεν γνωριζω και εγω την πηγη >> της. >> Το ξερω πολυ καλα οτι στα κειμενα που επικολουμε, καλο ειναι να βαζουμε >> την >> πηγη, πολλες φορες ομως καποιες πληροφοριες μπορει να της εχουμε απο >> φιλους >> και επομενως δεν μπορουμε να γνωριζουμε την πηγη των πληροφοριων. Τελος >> παντων εγω την εργασια αυτην την θεωρησα σημαντικη γιαυτο και την εστειλα >> στην λιστα. Με φιλικους χαιρετισμους Κωστας. >> ----- Original Message ----- >> From: "Kostas Theodoropoulos" <ksteo@xxxxxxxx> >> To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx> >> Sent: Tuesday, June 17, 2008 10:30 PM >> Subject: [orasi] Re: ΑπότημονοπολιτισμικήΕκπαίδευσηστοάνοιγματουσχολείου >> γιαόλους >> >> >>> Κώστα, μια θερμή παράκληση... Βάζε σε παρακαλώ την πηγή δημοσίευσης >>> αφενός >>> για λόγους δεον΄τολογίας, αλλά και να ξέρει ο κάθε αναγνώστης πριν >>> διαβάσει >>> το κείμενο την κατά την δική του κρίση σοβαρότητα της πηγής και του >>> συγγραφέα. Το ίδιο φυσικά ισχύει για όλους τους φίλους που ποστάρουμε >>> εδώ >>> κείμενα... >>> ευχαριστώ θερμά, >>> >>> --Κώστας-- >>> >>> ----- Original Message ----- >>> From: "Κούβαρης Κώστας" <COSTAS26@xxxxxxxxxxxxxxx> >>> To: "Λιστα Οραση" <orasi@xxxxxxxxxxxxx> >>> Sent: Tuesday, June 17, 2008 10:22 PM >>> Subject: [orasi] Από τημονοπολιτισμικήΕκπαίδευση στοάνοιγμα τουσχολείου >>> για >>> όλους >>> >>> >>> Από τη μονοπολιτισμική Εκπαίδευση στο άνοιγμα του σχολείου για όλους >>> Από τη μονοπολιτισμική Εκπαίδευση στο άνοιγμα του σχολείου για όλους: >>> Ρητορική, κοινωνική και εκπαιδευτική πραγματικότητα >>> Γιώργος Μαυρογιώργος >>> Σε μια εποχή που προβάλλεται έντονα ο οικουμενικός χαρακτήρας των >>> δικαιωμάτων του ανθρώπου, η Ευρωπαϊκή Ένωση ολοένα και πιο πολύ >>> εμπλέκεται >>> σε δραστηριότητες >>> που αναλαμβάνονται από τα Ηνωμένα Έθνη, τον ΟΑΣΕ και το Συμβούλιο της >>> Ευρώπης για κανονιστικές ρυθμίσεις, την εμβάθυνση των κειμένων αναφοράς, >>> την >>> ενίσχυση >>> μηχανισμών πρόληψης, την ιεράρχηση προτεραιοτήτων και την εφαρμογή >>> μέτρων, >>> που συνδέονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις θεμελιώδεις ελευθερίες, >>> τα >>> πολιτικά, >>> πολιτιστικά και κοινωνικά δικαιώματα και τα δικαιώματα των «μειονοτήτων» >>> ή >>> άλλων κοινωνικών, πολιτισμικών ή εθνοτικών ομάδων. >>> Προνομιακό πεδίο δράσης, για την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι και η προστασία >>> των >>> ανηκόντων σε εθνικές, θρησκευτικές, ή γλωσσικές «μειονότητες» κυρίως >>> όσον >>> αφορά >>> τα δικαιώματά τους και τις πολιτιστικές ταυτότητές τους. Είναι γνωστό το >>> Ψήφισμα Killilea του Ε.Κ. σχετικά με τις γλωσσικές και πολιτισμικές >>> μειονότητες >>> στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα (1994). >>> Το φαινόμενο των «μειονοτήτων» είναι πολυδιάστατο και σήμερα βρίσκεται >>> σε >>> έξαρση μετά τις δραματικές αλλαγές που συντελούνται στην Ευρώπη. Το >>> ενδιαφέρον >>> επεκτείνεται και στις λεγόμενες πολιτισμικές «μειονότητες» με διαφορές >>> στη >>> γλώσσα και στα πολιτιστικά πρότυπα και αξίες. Αυτό το ενδιαφέρον >>> εκφράζεται >>> είτε ως παθητική αποδοχή είτε ως ενεργητική υποστήριξη και προστασία της >>> διαφοράς. Συνήθως, το ενδιαφέρον για τις ειδικές πολιτισμικές ομάδες δεν >>> συνδέεται >>> με την απειλή ανακατάταξης μιας κρατικής ενότητας όσο με πολιτικές που >>> υποτίθεται επιδιώκουν την κοινωνική συνύπαρξη και «συνεύρεση» στη βάση >>> αρχών >>> ισονομίας, >>> ισοτιμίας και σεβασμού της διαφοράς. >>> Πάντως όλοι οι διεθνείς οργανισμοί φαίνεται πως έχουν ενσκύψει στην >>> υπόθεση >>> διαμόρφωσης ενός δικαιϊκού πλαισίου μέσα στο οποίο μπορούν να κινούνται >>> οι >>> διάφορες μορφές διεκδικήσεων και υπεράσπισης των δικαιωμάτων. Η Ε.Ε. >>> φαίνεται, ωστόσο, ότι δεν είναι σε θέση να προωθήσει στις χώρες της τη >>> διαμόρφωση >>> ενός ευρωπαϊκού δικαίου προστασίας αυτών των δικαιωμάτων. >>> Η σημασία που έχουν οι διάφορες συμβάσεις και ψηφίσματα για την >>> προστασία >>> των αντίστοιχων δικαιωμάτων, ίσως αίρεται, όπως συμβαίνει με όλα τα >>> σύμφωνα, >>> από τη διακριτική ευχέρεια που αφήνεται στα συμβαλλόμενα κράτη για την >>> εφαρμογή του. Στην ανάλυση που ακολουθεί δεν θα ασχοληθούμε με αυτό το >>> ζήτημα ούτε >>> με τα προβλήματα που αναδεικνύονται από τη χρήση όρων όπως τα «ανθρώπινα >>> δικαιώματα» ή εθνική ή εθνοτική ή πολιτισμική ή κοινωνική μειονότητα και >>> ομάδα >>> . Μάλλον θα εστιάσουμε τον προβληματισμό μας σε ζητήματα που >>> αναδεικνύουν >>> τα >>> όρια και τις αντιφάσεις από τη «διακίνηση» και επικύρωση σχετικών >>> ψηφισμάτων >>> και συμβάσεων, για να προδιαγράψουμε τα όρια και τις δυνατότητες που >>> ανοίγονται στο πεδίο της εκπαιδευτικής πολιτικής για τη λεγόμενη >>> «διαπολιτισμική» >>> εκπαίδευση. Η ελληνική κοινωνία έχει γνωρίσει τα τελευταία χρόνια >>> δραματικές >>> αλλαγές. Έχει μετασχηματιστεί σε κοινωνία υποδοχής μεταναστών. Αυτό >>> αντανακλάται >>> και στην πολυπολιτισμική σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού των σχολείων. >>> Αντιμετωπίζουμε τα κείμενα των σχετικών διακηρύξεων ως ιδεολογικά >>> κείμενα >>> που έχουν συνταχθεί σε μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Η «ανάγνωση» >>> και >>> η >>> «αποσύνταξή» >>> τους είναι δυνατό να εστιαστεί τόσο στη διαδικασία σύνταξής τους, όσο >>> και >>> στις κοινωνικές, πολιτικο-ιδεολογικές και παιδαγωγικές επιπτώσεις που >>> απορρέουν >>> από τις επιλογές που εμπεριέχουν. Η άλλη «αναγνώρισή» τους διευκολύνεται >>> γιατί τα ίδια τα κείμενα εμπεριέχουν και την κριτική τους. Τα κείμενα >>> πολιτικής >>> εμπεριέχουν ανακολουθίες, αντιφάσεις, αποσιωπήσεις διαστρεβλώσεις, >>> παραλείψεις, κ.α., τις οποίες χρησιμοποιούμε ως δείκτες μιας άλλης >>> «ανάγνωσης». Όταν >>> το κείμενο προϋποθέτει και αναφέρεται σε μια κοινωνία που δεν είναι >>> ανταγωνιστική και όπου απεριόριστοι πόροι διατίθενται σε όλους σε >>> ισότιμη >>> βάση μας >>> δίνει έδαφος για «αναγνώριση» των ορίων του. Η αποσύνταξη και η άλλη >>> «ανάγνωση» ενός τέτοιου κειμένου αρχίζει με επισήμανση της παντελούς >>> απουσίας αναφορών >>> σε ένα κοινωνικό σύστημα που προσδιορίζεται από βασικές δομικές >>> ανισότητες >>> στην κατανομή προνομίων και εξουσίας. >>> Τα όρια και οι αντιφάσεις των συμβάσεων >>> Σύμφωνα με την κυρίαρχη αντίληψη, η διαμόρφωση ειδικών κανόνων δικαίου >>> προστασίας ιδιαίτερων πολιτισμικών ομάδων συνδέεται με τα ανθρώπινα >>> δικαιώματα, >>> την αποφυγή διακρίσεων και το δικαίωμα στη διαφορά. Οι «δεσμεύσεις» που >>> πηγάζουν από τέτοιου είδους συμβατικά κείμενα μεταφράζονται σε εσωτερικό >>> δίκαιο. >>> Κατά τη μεταφορά παρατηρούνται συνήθως φαινόμενα απομάκρυνσης από το >>> αρχικό >>> περιεχόμενο, καθώς με την δυνατότητα των επιφυλάξεων και της διακριτικής >>> ευχέρειας >>> δημιουργούνται προϋποθέσεις για την παράκαμψη πολλών όρων και >>> προϋποθέσεων. >>> Είναι αλήθεια ότι τα δικαιώματα των διάφορων πολιτισμικών και κοινωνικών >>> ομάδων με τη μια ή την άλλη μορφή συμπεριλαμβάνονται στις διεθνείς >>> συμβάσεις, >>> ψηφίσματα, συστάσεις, πρωτόκολλα, συντάγματα, νόμους, διατάγματα κ.α. >>> Όλα >>> αυτά τα κείμενα, δεν είναι παρά κανονιστικές διατυπώσεις. Ωστόσο, όπως >>> το >>> Διαρκές >>> Δικαστήριο Διεθνούς Δικαιοσύνης έχει δεχθεί ήδη από το 1930, τα >>> προβλήματα >>> δεν είναι νομικά ή κανονιστικά αλλά είναι πραγματικά (Τσιτσελίκης, Κ. >>> 1997). >>> Το ζήτημα, δηλαδή, δεν είναι η απόκλιση της εφαρμογής από το διεθνές ή >>> εσωτερικό δίκαιο, όσο η αντίφαση του κανονιστικού με το κοινωνικό. Το >>> ζητούμενο >>> δεν είναι ένας τυπικός εξισωτισμός. Ούτε, από την άλλη, η γενική >>> φιλελεύθερη >>> ρήτρα για την κρατική «ουδετερότητα» σε ζητήματα γλώσσας και πολιτισμού, >>> που >>> αποτυπώνεται σε όλες τις συμβάσεις και διακηρύξεις, με τη γνωστή αρχή >>> της >>> απαγόρευσης των διακρίσεων, εξασφαλίζει ουσιαστικές προϋποθέσεις >>> παρέμβασης >>> και >>> αλλαγής στην πραγματικότητα των κοινωνικών διακρίσεων. >>> Η νομικοποίηση των δικαιωμάτων δεν μας βοηθάει να κατανοήσουμε τη σχέση >>> ανάμεσα στις ρυθμίσεις και στην πραγματικότητα, γιατί περιορίζεται στην >>> ανάλυση >>> του επίσημου κρατικού λόγου. Η εφαρμογή των συμβάσεων για τα δικαιώματα >>> προσδιορίζεται δραστικά από «την εισβολή του πραγματικού στον κόσμο του >>> δικαίου», >>> δηλαδή από τα κοινωνικά εμπόδια που αναδεικνύονται κατά την εφαρμογή των >>> σχετικών συμβάσεων και ψηφισμάτων (Δημούλης, Δ.,1997). >>> Ένα κεντρικό ζήτημα που ανακύπτει είναι ότι η «φιλομειονοτική» πολιτική >>> των >>> συμβάσεων και των ψηφισμάτων προσφέρεται για την αποτελεσματικότερη >>> αφομοίωση >>> των αντίστοιχων ομάδων, μια και οι σχετικές διακηρύξεις συνδηλώνουν την >>> αφομοίωση καθώς έχουν, υποτίθεται, ως στόχο τον περιορισμό των >>> συγκρούσεων. >>> Η αφομοίωση >>> δεν αίρεται μόνο και μόνο από το γεγονός ότι η σχετική πολιτική >>> παρουσιάζεται ως «φιλομειονοτική». Πώς θα εξηγήσουμε το γεγονός ότι δεν >>> υπάρχουν σήμερα >>> αποτελεσματικά μέσα εξαναγκασμού των κρατών στην τήρηση των διεθνών >>> κανόνων; >>> Τι σημαίνει η διακριτική ευχέρεια των επιφυλάξεων; Μήπως, δηλαδή, σε >>> τελευταία >>> ανάλυση οι διάφορες εκδοχές «εθνικής επιφύλαξης» διαμορφώνουν το σχετικό >>> δίκαιο; >>> Αν δεχθούμε μια μηχανιστική αφομοιωτική αντίληψη για τις συμβάσεις και >>> τα >>> ψηφίσματα παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι η σχετική διακίνηση και >>> διαμόρφωσή >>> τους >>> συνδέεται και με τις πιέσεις και την κοινωνική δυναμική που ασκούν οι >>> ίδιες >>> οι εθνοπολιτισμικές ομάδες. Οι συμβάσεις δηλαδή είναι δυνατό να >>> θεωρηθούν >>> ως >>> αποτέλεσμα και διεκδικήσεων, αγώνων και κατακτήσεων που ανοίγουν το >>> πεδίο >>> για διαδικασίες διατήρησης της «ταυτότητας» μέσα από την υποχώρηση >>> πολιτικών >>> βίας και διωγμών. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι σχετικές συνθήκες και >>> συμβάσεις ορίζουν και διαμορφώνουν τους όρους και το πλαίσιο των >>> διεκδικήσεων και της >>> δυναμικής τους. Δεν θα ήταν υπερβολή αν υποστηρίζαμε ότι οι δυσκολίες >>> εφαρμογής των συμβάσεων προκύπτουν και από το ότι οι εθνοπολιτισμικές >>> ομάδες >>> εκφράζουν >>> την απόκλιση από το εθνικό και κυρίαρχο πολιτισμικό παράδειγμα. Πώς θα >>> εξηγήσουμε την περίπτωση των Τσιγγάνων οι οποίοι υφίστανται εξοργιστικές >>> παραβιάσεις >>> της ισονομίας, προσβολής της ανθρώπινης αξίας και που πολλές φορές >>> αντιμετωπίζονται ως αλλοδαποί, καθώς ανθίστανται στο πρότυπο της >>> κυρίαρχης >>> πολιτισμικής >>> και εθνικής συγκρότησης; >>> Όλα τα παραπάνω σε τελευταία ανάλυση σημαίνουν ότι από τις συμβάσεις και >>> τα >>> ψηφίσματα μπορούμε να περιμένουμε διακηρύξεις για άμβλυνση της άνισης >>> μεταχείρισης >>> των πολιτών ενός κράτους, προωθώντας τις αρχές ενός κράτους δικαίου. Δεν >>> μπορούμε όμως να περιμένουμε την εξάλειψη της δομικής διαφοράς στην >>> υλική >>> και >>> κοινωνική ισχύ ανάμεσα στην κυρίαρχη πολιτισμική ομάδα και στις μη >>> κυρίαρχες >>> κοινωνικές και πολιτισμικές ομάδες και στρώματα. Τα κυρίαρχα πολιτισμικά >>> στρώματα >>> επικυρώνουν σε τελευταία ανάλυση ψηφίσματα και συμβάσεις που δρουν >>> αντικειμενικά με όρους διαιώνισης της κυριαρχίας τους. Τα ψηφίσματα >>> δηλαδή >>> και οι διάφορες >>> επικυρωμένες διεθνείς συμβάσεις εμπεριέχουν στις ρυθμίσεις τους τη >>> «βαθειά >>> γραμματική» της άνισης μεταχείρισης και διάκρισης. Η αλλιώς, οι >>> συμβάσεις >>> και >>> οι συνθήκες για τα δικαιώματα εμπεριέχουν και τις προϋποθέσεις διάκρισης >>> και >>> αποκλεισμού τους. Από μια άποψη, άλλωστε, η ειδική προστασία των >>> δικαιωμάτων >>> τους εμπεριέχει ταυτόχρονα την παραδοχή για την υποτίμηση και την >>> κατωτερότητά τους. Η ίδια η εξάρτησή τους από κοινωνικές πολιτικές >>> στήριξης >>> τους εκθέτει >>> σε διαδικασίες αφομοίωσης ή διάκρισης και αποκλεισμού. Οι διεθνείς >>> δηλαδή >>> συμβάσεις και ψηφίσματα για την προστασία των δικαιωμάτων των >>> πολιτισμικών >>> και >>> κοινωνικών ομάδων είναι ένα μέσο πολλαπλών χρήσεων (ο.π.). >>> Αν αναζητούσαμε πρακτικές για μια πιο δημοκρατική εξέλιξη, αυτή δε θα >>> βασιζόταν αποκλειστικά στην εμμονή σε παραπέρα θετικά μέτρα, >>> διακηρύξεις, >>> ψηφίσματα >>> και συμβάσεις που ενισχύουν τον αφομοιωτισμό ή την ολοκλήρωση των >>> πολιτικών >>> προστασίας τους (φιλομειονοτισμό). Και οι δύο εκδοχές κερδίζουν σήμερα >>> γιατί >>> αμβλύνουν σκληρές μορφές εθνικισμού, ρατσισμού και ξενοφοβίας. Και οι >>> δύο, >>> ωστόσο, τάσεις είναι δύο διαφορετικές εκδοχές εθνικιστικής λογικής. Η >>> αδυναμία >>> αποτελεσματικής προστασίας των δικαιωμάτων ιδιαίτερων πολιτισμικών >>> ομάδων >>> με >>> νομικά μέσα είναι συνέπεια και των κοινωνικών αντιφάσεων που δίνουν >>> περιεχόμενο >>> και πραγματικό αντίκρισμα στις συμβάσεις και τα ψηφίσματα. Κάτω από >>> προϋποθέσεις και ευνοϊκές συγκυρίες, ωστόσο, η συλλογική προστασία >>> ομάδων >>> που έχουν >>> ιστορικούς και πολιτιστικούς λόγους να είναι διαφορετικές είναι δυνατόν >>> να >>> ανοίγει πεδία κοινωνικής πάλης ώστε να διεκδικούν το δικαίωμα να μη >>> βιώνουν >>> τη διαφορά τους ως πολιτική καταπίεση, κοινωνική διάκριση, απόπειρα >>> αφομοίωσης και οικονομική εξαθλίωση (ο.π.). >>> Όσο οι ιδιαίτερες κοινωνικές και πολιτισμικές ομάδες είναι δομικά μη >>> προνομιούχες σε ένα δοσμένο κοινωνικό σχηματισμό, μια πολιτική >>> προστασίας >>> που αγνοεί >>> ή αποσιωπά αυτά τα κοινωνικά δεδομένα, δεν μπορεί να είναι >>> αποτελεσματική. >>> Οι συμβάσεις με τις κανονιστικές τους ρυθμίσεις δεν μπορούν από μόνες >>> τους >>> να >>> αντιμετωπίσουν τις κοινωνικές διαφορές στην κατανομή πλούτου, προνομίων >>> και >>> εξουσίας, γι' αυτό και αυτές εμφανίζονται σα σπαρταριστά ψάρια στο >>> πενιχρό >>> αποτέλεσμα της εφαρμογής των μέτρων προστασίας. Μήπως η περιπέτεια των >>> Τσιγγάνων είναι μια τυπική περίπτωση για μια τέτοια προσέγγιση; >>> Το άνοιγμα του σχολείου σε όσους/ες δεν εγγράφονται και δεν φοιτούν. >>> Προσεκτική μελέτη της γλώσσας των κειμένων των διάφορων συμβάσεων και >>> ψηφισμάτων αναφορικά με τα δικαιώματα των πολιτισμικών ομάδων μας >>> επιτρέπει >>> να ισχυρισθούμε >>> ότι ανιχνεύονται σ' αυτά δείκτες ενός ιδιότυπου «πολιτισμικού >>> νεορατσισμού». >>> Έχουμε, βέβαια, απομακρυνθεί, τουλάχιστο σε επίπεδο διακηρύξεων, από >>> εκδοχές >>> ενός κλασικού βιολογικού ρατσισμού που έχει ως σημείο αναφοράς τον >>> φυλετικό >>> διαχωρισμό και διάκριση. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ωστόσο, η >>> υποτιθέμενη >>> αντιρατσιστική ιδεολογία προβάλλει τη θεοποίηση και το εγκώμιο της >>> πολιτισμικής διαφοράς, τον φανατικό σεβασμό της πολιτισμικής ταυτότητας >>> του >>> «άλλου» >>> και την επίκληση του «δικαιώματος» στη διαφορά. >>> Έτσι όμως, η ξενοφοβία και η ετεροφοβία μπορεί να αναδιατυπώνεται ως >>> έπαινος >>> της διαφοράς που σε τελευταία ανάλυση υποδηλώνει το φόβο της >>> «επιμειξίας» >>> και της ανάμειξης. Όπως χαρακτηριστικά παρατηρεί ο Α. Π. Ταγκιέφ (1998) >>> «αυτό που χαρακτηρίζει ιδεολογικά το νεορατσισμό είναι: (i) Η μετατόπιση >>> από >>> τη >>> φυλή προς την κουλτούρα και η συνακόλουθη αντικατάσταση της φυλετικής >>> καθαρότητας με την «αυθεντική» πολιτισμική ταυτότητα. (ii) Η μετατόπιση >>> από >>> την ανισότητα >>> στη διαφορά. Η επιδεικτική περιφρόνηση για τους κατώτερους τείνει έτσι >>> να >>> παραχωρεί τη θέση της στην έμμονη αποφυγή της ανάμειξης. (iii) Η >>> προσφυγή >>> σε >>> ετερόφιλες διατυπώσεις (δικαίωμα στη διαφορά κλπ) παρά σε ετερόφοβες >>> διατυπώσεις. >>> Ιδιαίτερα αποκαλυπτική από αυτή την άποψη είναι η περίπτωση της >>> «εκπαίδευσης >>> Τσιγγανοπαίδων». Η υπεράσπιση και αποθέωση της πολιτισμικής διαφοράς >>> μάλλον >>> ευνοεί τη διαιώνιση ρατσιστικών αντιλήψεων και προκαταλήψεων που >>> παρουσιάζουν π.χ. τους Τσιγγάνους και τα παιδιά τους ως μια ομάδα με >>> πολιτισμικές ιδιαιτερότητες >>> τέτοιες που εξηγούν φαινόμενα όπως άρνηση του σχολείου, ελλιπή φοίτηση, >>> εγκατάλειψη του σχολείου, υπό-επίδοση κ.τ.ο. Σε συνδυασμό με αυτές τις >>> προκαταλήψεις >>> έρχονται ως ενισχυτικές κάποιες άλλες αντιλήψεις που συνιστούν αυτό που >>> θα >>> μπορούσαμε να ονομάσουμε «φοβικό» ή «ανταγωνιστικό» ρατσισμό >>> (Ανθόπουλος, >>> Μπ., >>> 1998). Στην κοινή γνώμη διαχέονται και συντηρούνται συναισθήματα και >>> πεποιθήσεις για την ιδιαίτερη ευθύνη π.χ. των Τσιγγάνων στην έξαρση >>> κοινωνικών προβλημάτων >>> όπως η εγκληματικότητα, η διάδοση μολυσματικών ασθενειών, η διακίνηση >>> ναρκωτικών κ.α. Πολύ συχνά, βέβαια, οι παραπάνω εκδοχές «φοβικού» >>> ρατσισμού >>> συνεπικουρούνται >>> από ανταγωνιστικές αντιλήψεις και πρακτικές προάσπισης προνομίων στην >>> υπόθεση της διάθεσης και αξιοποίησης κοινωνικών πόρων και υπηρεσιών, >>> όπως >>> στην εργασία, >>> την υγεία, την εκπαίδευση κ.τ.ο. Σε εποχές μάλιστα συρρίκνωσης του >>> κράτους >>> Πρόνοιας οι σχετικές ρατσιστικές πρακτικές αποκτούν εκρηκτικές >>> διαστάσεις >>> όπως >>> π.χ. κατάληψη σχολείων από γονείς και κηδεμόνες για να μην εγγραφούν >>> μαθητές/τριες Τσιγγάνοι σε σχολεία, άρνηση εγγραφών σε μη εμβολιασμένους >>> κ.α. Στο >>> σύνολό τους αυτές οι αντιλήψεις προβάλλουν τον «άλλο» ως «αποδιοπομπαίο >>> τράγο» και με απλοϊκές εκδοχές δραματοποίησης εμποδίζουν, αναστέλλουν >>> και >>> ακυρώνουν >>> τη φοίτηση των Τσιγγανοπαίδων στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα. >>> Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις, βέβαια, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος >>> πολιτικές >>> παιδαγωγικές αντιλήψεις και πρακτικές για ειδικά σχολεία, ειδικές >>> τάξεις, >>> ειδικά >>> τμήματα, ειδικό διδακτικό υλικό και ειδική διδακτική μεθοδολογία για την >>> εκπαίδευση των άλλων πολιτισμικών ομάδων. Πρόκειται για την πιο άμεση >>> αντιστοιχία >>> και συνέπεια των προτάσεων για το σεβασμό και το εγκώμιο της διαφοράς με >>> το >>> πρόσωπο ενός εκσυγχρονισμένου ρατσισμού που παραπέμπει στην ιδιαίτερη >>> παιδαγωγική >>> μεταχείριση του «εγκλεισμού», της κοινωνικής διάκρισης και ανισότητας. Ο >>> N. >>> Postman (1996) προσπαθώντας να αναδείξει τον κίνδυνο εγκλεισμού και >>> απομόνωσης >>> αναφέρει ένα ενδιαφέρον ανέκδοτο: Σε μια μικρή πόλη της Ρωσίας, ένας >>> Εβραίος >>> κάθεται στην κεντρική πλατεία, Κυριακή πρωί, και ξαφνικά διαπιστώνει πως >>> πολλοί >>> άνθρωποι τρέχουν πανικόβλητοι, σκαρφαλώνουν σε δέντρα ή σε κτίρια! >>> Ανάμεσά >>> τους αναγνωρίζει έναν άλλο Εβραίο και τον ρωτάει τι συμβαίνει. Του >>> εξηγεί, >>> λοιπόν, >>> πως υπήρχε ένα τσίρκο στην πόλη αλλά τα λιοντάρια που είχε έσπασαν τα >>> κλουβιά τους και βγήκαν έξω! Και τότε, ρωτάει «Αυτό είναι καλό ή κακό >>> για >>> μας τους >>> Εβραίους». >>> Μπορούμε να υποστηρίξουμε την άποψη ότι οι παραπάνω αντιλήψεις >>> συγκροτούν >>> ιδεολογικές μεταμορφώσεις του κλασικού ρατσισμού με πολιτισμικές, >>> φοβικές >>> και >>> ανταγωνιστικές εκφάνσεις. Από τη στιγμή που αυτές μεταφράζονται σε >>> πρακτικές >>> εκφράζονται με τη μορφή αδράνειας, σιωπής, απόσυρσης, συλλογικής >>> αδιαφορίας, >>> ανοχής, παθητικής άρνησης και παρεμπόδισης στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού >>> συστήματος, των τοπικών κοινωνιών και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σε ένα >>> τέτοιο >>> «ναρκοπέδιο» νεορατσιστικών παραδοχών, η σύλληψη, ο σχεδιασμός και η >>> άσκηση >>> εκπαιδευτικής πολιτικής έχει ουσιαστικά να αντιμετωπίσει πολλά >>> προβλήματα. >>> Κατ' αρχήν, μια εκπαιδευτική πολιτική που έχει ως σκοπό το άνοιγμα του >>> σχολείου σε όλους τους μαθητές και μαθήτριες που δεν εγγράφονται στο >>> σχολείο >>> ή που >>> αν εγγράφονται το εγκαταλείπουν ή που αν φοιτούν αντιμετωπίζουν τον >>> κίνδυνο >>> υπό-επίδοσης, δεν είναι δυνατό να είναι αποτελεσματική εκτός και αν >>> είναι >>> συνολική >>> και μέρος μιας ευρύτερης κοινωνικής πολιτικής που να δρομολογεί και >>> μέτρα >>> για την εργασία, την στέγαση, την υγεία, την περίθαλψη, την ασφάλεια, >>> κ.τ.ο. >>> Είναι σαφές πως ζητήματα όπως η μη εγγραφή στο σχολείο, η άτακτη >>> φοίτηση, >>> η >>> εγκατάλειψη, η διαρροή, η υπό-επίδοση κ.τ.ο. συνδέονται με τις υλικές >>> και >>> κοινωνικές >>> συνθήκες μαθητών και μαθητριών που προέρχονται από μη προνομιούχα >>> κοινωνικά >>> στρώματα. >>> Καθηγήτρια Λυκείου σε επιμορφωτικό σεμινάριο έλεγε: «Έχω 5 μαθητές στην >>> Α >>> τάξη επαρχιακού Λυκείου. Δεν μπορώ να κάνω μάθημα! Τους εξηγώ για το >>> ρήμα. >>> Όταν >>> τους ζητάω να μου πουν ένα παράδειγμα ρήματος που να τελειώνει σε -ω, >>> μου >>> απαντούν: εγώ.». Από τη συζήτηση με τους άλλους εκπαιδευτικούς του >>> σεμιναρίου >>> πολύ σύντομα, ωστόσο, αναδεικνύεται πως και στις τάξεις των 25 >>> μαθητών/τριών, υπάρχουν με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο οι «5», μόνο που >>> δεν >>> γίνονται με >>> δραματικό τρόπο «ορατοί». Αυτό που θέλουμε να τονίσουμε εδώ είναι ότι >>> ένα >>> Πρόγραμμα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης έχει περισσότερες προϋποθέσεις >>> αποτελεσματικής >>> παρέμβασης όταν δεν απευθύνεται κατ' αποκλειστικότητα στους «άλλους» και >>> τις >>> υποτιθέμενες ιδιαιτερότητές τους. Μια τέτοια επιλογή είναι ανοιχτή σε >>> διολίσθηση >>> προς παιδαγωγικές αποθέωσης της διαφοράς, εγκλεισμού και απομόνωσης. >>> Ένα πρόγραμμα που έχει ως σκοπό το άνοιγμα του σχολείου σε όλους είναι >>> αποτελεσματικότερο όταν καταγράφει, ανιχνεύει, σχεδιάζει και παρεμβαίνει >>> με >>> ενιαίο >>> πολιτικό παιδαγωγικό προσανατολισμό προς την κατεύθυνση της άμβλυνσης >>> των >>> όρων και συνθηκών που εμποδίζουν μαθητές και μαθήτριες από μη >>> προνομιούχα >>> κοινωνικά >>> στρώματα να έχουν συστηματική σχολική φοίτηση και θετική σχολική >>> επίδοση. >>> Μια τέτοια πολιτική παιδαγωγική επιλογή αμβλύνει τον κίνδυνο απομόνωσης >>> και >>> εγκλεισμού >>> καθώς προσφέρεται για την ανάπτυξη μορφών κοινωνικής αλληλεγγύης και >>> σύσφιξης των σχέσεων ανάμεσα στα μη προνομιούχα κοινωνικά στρώματα που >>> αντιμετωπίζουν, >>> με τις όποιες διαφοροποιήσεις στην έκταση και στην ένταση, κοινά ως ένα >>> βαθμό προβλήματα στη σχέση με το σχολείο . >>> Ένα τέτοιο πρόγραμμα, όπως είναι αντιληπτό, είναι όχημα για την ευρύτερη >>> ανασύνταξη του σχολείου, την ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών, την >>> παραγωγή >>> εναλλακτικών >>> μορφών διδακτικού υλικού, για εναλλακτικούς ορισμούς διδασκαλίας, >>> γνώσης, μάθησης και σχολικής εργασίας. Η μονοσήμαντη εστίαση ενός >>> προγράμματος σε μονοπολιτισμικές εκδοχές είναι ανοιχτή στην ενίσχυση >>> εκδοχών >>> πολιτισμικού, >>> φοβικού και ανταγωνιστικού «ρατσισμού». Αυτό δημιουργεί πολλές >>> αντιστάσεις >>> στην υποδοχή και την πρόσληψή του και την πρόσκληση για συνεργασία από >>> όλους >>> τους εμπλεκόμενους φορείς, για την προώθηση αρχών κοινωνικής >>> δικαιοσύνης, >>> αλληλεγγύης, σεβασμού και ισοτιμίας στο σχολείο και στην κοινωνία. Δεν >>> ξέρω >>> Judo >>> αλλά καταλαβαίνω πως αρχή του είναι ότι ο καθένας από τους συμμετέχοντες >>> ξεκινάει από την παραδοχή ότι ο «άλλος» διαθέτει δύναμη, ενέργεια και >>> τεχνική. >>> Αυτά τα αξιοποιεί συμπληρωματικά με τη δική του. Δεν είναι πως χωρίς τον >>> «άλλο» δεν θα είχε «αντίπαλο». Είναι που χωρίς την ισοτιμία του άλλου >>> δεν >>> μπορεί >>> να αναπτύξει τις δικές του ικανότητες και ποιότητες! >>> Πάντως όλες οι σχετικές πρωτοβουλίες εκδηλώνονται στο πλαίσιο μιας >>> δομικής >>> αντίφασης: σε μια εποχή που έχουμε συρρίκνωση του Κράτους Πρόνοιας, >>> εκπονούνται >>> ειδικά προγράμματα για την εκπαίδευση μαθητών/τριών που «χάνουν» το >>> σχολείο. >>> Είναι μια εποχή όπου η ισότητα επαναπροσδιορίζεται έξω από το ιστορικό >>> πλαίσιο >>> της άνισης κατανομής πλούτου, προνομίων και εξουσίας και >>> ορίζεται ως αυτό που εξασφαλίζει την ατομική επιλογή, σε συνθήκες >>> ελεύθερης >>> αγοράς. Πώς θα έχουμε προϋποθέσεις επιτυχούς και αποτελεσματικής >>> παρέμβασης >>> στην κατεύθυνση αυτή; Φαίνεται δηλαδή ότι δεν είναι συμβατή αυτή η >>> σύμπτωση >>> : από τη μια, όλο και περισσότερη συρρίκνωση του Κράτους Πρόνοιας και >>> από >>> την >>> άλλη προώθηση προγραμμάτων για την καταπολέμηση της υπό-εκπαίδευσης. Η >>> αντίφαση, με άλλα λόγια, μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: Στις >>> εκπαιδευτικές >>> πολιτικές >>> των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φαίνεται ότι κυριαρχεί η προώθηση >>> πολιτικών που επιδιώκουν την εκπαίδευση, επανεκπαίδευση και συνεχιζόμενη >>> κατάρτιση >>> όλο και περισσότερων νέων και εργαζόμενων για όλο και μεγαλύτερο χρονικό >>> διάστημα, με περισσότερη αποτελεσματικότητα, αλλά με όσο το δυνατόν >>> λιγότερες >>> δαπάνες. Αυτή η αντίφαση, αν δε λυθεί, θα οριοθετεί περιοριστικά τη >>> δυνατότητα παρεμβάσεων στην καταπολέμηση των διάφορων εκδοχών >>> υπό-εκπαίδευσης. >>> Πάντως, αν και βρισκόμαστε σε εποχή υποχώρησης των αξιών και των >>> πολιτικών >>> του Κοινωνικού Κράτους, με όλες τις αντιφάσεις, μπορούμε να >>> αισιοδοξούμε: >>> είναι >>> καιρός να απομακρυνθούμε από το μονόδρομο της καταγγελίας, της >>> δικαστικής >>> καταστολής, της γραφειοκρατικής διεκπεραίωσης προς μια επιθετική >>> πολιτική >>> πρόληψης, >>> ευθύνης και μετατόπισης της παρέμβασης στα πεδία όπου παράγεται η >>> κοινωνική >>> ανισότητα και διάκριση. Και η αισιοδοξία σε αυτή την περίπτωση έγκειται >>> στο >>> ότι δεν παραγνωρίζουμε το γεγονός πως αυτού του είδους οι αλλαγές >>> «βαδίζουν >>> αργά» εκτός και αν η κοινωνική δυναμική τις επιταχύνει. >>> Βιβλιογραφία >>> Αγγελόπουλος, Γ. (1997) «Εθνοτικές ομάδες και ταυτότητες», στο Αφιέρωμα >>> στο >>> Περιοδικό Σύγχρονα Θέματα τ. 63,1997 με θέμα «Εμείς και οι «¶λλοι»: Η >>> Διαχείριση >>> της εθνοπολιτισμικής διαφορετικότητας», σσ. 18-25. >>> Ανθόπουλος, Μπ. (1998) «Πληροφόρηση και Ρατσισμός», Θέσεις, 63,89-114 >>> Αφιέρωμα στο Περιοδικό Σύγχρονα Θέματα, τ.63, 1997 με θέμα «Εμείς και οι >>> «¶λλοι»: Η Διαχείριση της εθνοπολιτισμικής διαφορετικότητας» >>> Δημούλης, Δ. (1997) «Η νομική προστασία των εθνικών μειονοτήτων» στο >>> Τσιτσελίκης, Κ, Χριστόπουλος, Δ. (Επιμ.) Το μειονοτικό Φαινόμενο στην >>> Ελλάδα, Κριτική, >>> Αθήνα, 119-169 >>> Διβάνη, Λ., (1995) Ελλάδα και Μειονότητες, Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα >>> Νούτσος, Π. (1998) «Κοινωνικός αποκλεισμός» και «Ανθρώπινα Δικαιώματα» >>> στο >>> Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα, Κοινωνικές ανισότητες και κοινωνικός αποκλεισμός >>> Αθήνα, >>> 1998, σσ.87-93 >>> Περράκης, Στ., (1993) Τα δικαιώματα των λαών και των μειονοτήτων, >>> Εκδόσεις >>> Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή >>> Postman, N. (1996) The End of Education, Alfred A. Knopf, New York >>> Ροζάκης, Χ. (1994) Η προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε μια >>> μεταβαλλόμενη Ευρώπη, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή >>> Stewart, M., (1997) The Time of Gypsies, Westview Press, Oxford >>> Ταγκιέφ, Π-Α., (1998) «Νεορατσισμός: από τη φυλή στην κουλτούρα», >>> Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 5.4.1998 >>> Τσιτσελίκης, Κ., (1996) Το Διεθνές και Ευρωπαϊκό καθεστώς προστασίας των >>> γλωσσικών δικαιωμάτων των μειονοτήτων και η ελληνική έννομη τάξη, >>> Τετράδια >>> διεθνούς >>> Δικαίου 20, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή >>> Τσιτσελίκης, Κ., (1997) «Τα δικαιώματα των μειονοτήτων», Σύγχρονα >>> Θέματα, >>> 63, 26-31 >>> ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ >>> 1. Διβάνη Λ., (1995) Ελλάδα και Μειονότητες, Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα >>> 2. Περράκης Σ. (1993) Τα δικαιώματα των λαών και των μειονοτήτων, >>> Εκδόσεις >>> Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή >>> Ροζάκης Χ. (1994) Η προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε μια >>> μεταβαλλόμενη Ευρώπη, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή >>> Τσιτσελίκης Κ. (1996) Το Διεθνές και Ευρωπαϊκό καθεστώς προστασίας των >>> γλωσσικών δικαιωμάτων των μειονοτήτων και η ελληνική έννομη τάξη, >>> Τετράδια >>> διεθνούς >>> Δικαίου 20, Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή >>> Βλ. και εκτενές Αφιέρωμα στο Περιοδικό Σύγχρονα Θέματα, τ.63, 1997 με >>> θέμα >>> «Εμείς και οι «¶λλοι»: Η Διαχείριση της εθνοπολιτισμικής >>> διαφορετικότητας» >>> 3. Βλ. σχετική ανάλυση Π. Νούτσος (1998) «Κοινωνικός αποκλεισμός» και >>> «Ανθρώπινα Δικαιώματα» στο Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα, Κοινωνικές ανισότητες >>> και >>> κοινωνικός >>> αποκλεισμός, Αθήνα, 1998, σσ.87-93 και Αγγελόπουλος, Γ. (1997) >>> «Εθνοτικές >>> ομάδες και ταυτότητες», στο Αφιέρωμα στο Περιοδικό Σύγχρονα Θέματα τ. >>> 63,1997 >>> με θέμα «Εμείς και οι «¶λλοι»: Η Διαχείριση της εθνοπολιτισμικής >>> διαφορετικότητας», σσ. 18-25. >>> Ακόμα και οι φυσικές καταστροφές (σεισμοί και πλημμύρες) φαίνεται πως >>> έχουν >>> σαφή ταξικό χαρακτήρα στις επιπτώσεις τους. Οι τελευταίες εμπειρίες που >>> είχαμε >>> με τους σεισμούς στην Αττική έδειξαν με αποκαλυπτικό τρόπο και τις >>> κοινές >>> άθλιες συνθήκες διαβίωσης των μη προνομιούχων κοινωνικά στρωμάτων και >>> τις >>> προϋποθέσεις >>> κοινωνικής αλληλεγγύης. >>> >>> _____________________ >>> >>> orasi mailing list >>> διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο >>> //www.freelists.org/webpage/orasi >>> >>> Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της >>> λίστας >>> στείλτε email στην διεύθυνση >>> orasi@xxxxxxxxxxxxx >>> >>> Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να >>> στείλετε email στην διεύθυνση >>> orasi-request@xxxxxxxxxxxxx >>> και στο θέμα γράψτε unsubscribe. >>> >>> Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο >>> //www.freelists.org/archives/orasi >>> >>> ______________ >>> >>> >>> >>> >>> _____________________ >>> >>> orasi mailing list >>> διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο >>> //www.freelists.org/webpage/orasi >>> >>> Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της >>> λίστας >>> στείλτε email στην διεύθυνση >>> orasi@xxxxxxxxxxxxx >>> >>> Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να >>> στείλετε email στην διεύθυνση >>> orasi-request@xxxxxxxxxxxxx >>> και στο θέμα γράψτε unsubscribe. >>> >>> Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο >>> //www.freelists.org/archives/orasi >>> >>> ______________ >>> >>> >>> >>> >>> >>> -- >>> Internal Virus Database is out-of-date. >>> Checked by AVG Free Edition. >>> Version: 7.5.446 / Virus Database: 269.0.0/756 - Release Date: 6/4/2007 >>> 12:00 πμ >>> >> >> _____________________ >> >> orasi mailing list >> διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο >> //www.freelists.org/webpage/orasi >> >> Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας >> στείλτε email στην διεύθυνση >> orasi@xxxxxxxxxxxxx >> >> Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να >> στείλετε email στην διεύθυνση >> orasi-request@xxxxxxxxxxxxx >> και στο θέμα γράψτε unsubscribe. >> >> Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο >> //www.freelists.org/archives/orasi >> >> ______________ >> >> >> >> > > > _____________________ > > orasi mailing list > διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο > //www.freelists.org/webpage/orasi > > Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας > στείλτε email στην διεύθυνση > orasi@xxxxxxxxxxxxx > > Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να > στείλετε email στην διεύθυνση > orasi-request@xxxxxxxxxxxxx > και στο θέμα γράψτε unsubscribe. > > Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο > //www.freelists.org/archives/orasi > > ______________ > > > > > > -- > Internal Virus Database is out-of-date. > Checked by AVG Free Edition. > Version: 7.5.446 / Virus Database: 269.0.0/756 - Release Date: 6/4/2007 > 12:00 πμ > > _____________________ orasi mailing list διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο //www.freelists.org/webpage/orasi Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας στείλτε email στην διεύθυνση orasi@xxxxxxxxxxxxx Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να στείλετε email στην διεύθυνση orasi-request@xxxxxxxxxxxxx και στο θέμα γράψτε unsubscribe. Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο //www.freelists.org/archives/orasi ______________