[orasi] ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΧΙΛΙΕΣΛΕΞΕΙΣ
- From: Κούβαρης Κώστας <COSTAS26@xxxxxxxxxxxxxxx>
- To: Λιστα Οραση <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Sat, 14 Jun 2008 17:38:09 +0300
EUROPEAN
CAPTIONING
INSTITUTE
European Captioning Institute Ltd
Λ. Συγγρού 188
17671 Καλλιθέα
Αθήνα
Τηλ.: 211 7506758
Φαξ: 211 7506759
www.ecisubtitling.com
ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΧΙΛΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ; Η ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ECI ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Γιώτα Γεωργακοπούλου -Διευθύνουσα Σύμβουλος ECI Yota(5)ecisubti tling.com
Αθήνα, 29 Ιανουαρίου 2008
Η εισήγηση αυτή γίνεται εκ μέρους της European Captioning Institute ή εν
συντομία ECI. Η ECI είναι αγγλική εταιρεία με υποκαταστήματα στην Αθήνα (από
τον Νοέμβριο του 2005) και στο Λος Άντζελες. Η εταιρεία ειδικεύεται σε κάθε
είδους γλωσσικές υπηρεσίες και κυρίως σε υπηρεσίες πρόσβασης, όπως ο
υποτιτλισμός για κωφούς και η ακουστική περιγραφή για άτομα με προβλήματα
όρασης.
Στην εισήγηση αυτή θα γίνει συνοπτική αναφορά στη διαδικασία της ακουστικής
περιγραφής και σε μία σύντομη παρουσίαση των υπηρεσιών που προσφέρει η ECI
για να κλείσουμε με κάτι πιο άμεσο και ενδιαφέρον: ένα δείγμα ακουστικής
περιγραφής στα ελληνικά.
Η υπηρεσία της ακουστικής περιγραφής για άτομα με προβλήματα όρασης (audio
description) είναι κάτι το καινούριο στη χώρα μας. Είναι μια επικουρική
υπηρεσία που προσφέρει τη δυνατότητα πρόσβασης στο οπτικό υλικό των
τηλεοπτικών προγραμμάτων, του κινηματογράφου, του θεάτρου και άλλων μορφών
τέχνης (π.χ. μουσεία) σε άτομα με προβλήματα όρασης και αποτελεί ακουστική
περιγραφή των όσων διαδραματίζονται στην εικόνα και που οι υπόλοιποι θεατές
θεωρούν δεδομένα. Η υπηρεσία προσφέρεται εδώ και πολλά χρόνια στην Αμερική
καθώς πλέον και σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πρωτοπόρο την
Αγγλία κι επίσης στη Γερμανία, την Ισπανία κ.α.
Σύμφωνα με στοιχεία της ιστοσελίδας www.disabled.gr, στη χώρα μας ο αριθμός
των ατόμων που έχουν σοβαρό πρόβλημα όρασης, σε ποσοστό άνω του 67%,
ανέρχεται στους 80.000, ενώ ο αριθμός των εντελώς τυφλών ανέρχεται στους
23.000 (http://www.disabled.gr/lib/?p=3840). Τα ποσοστά αυτά φυσικά δεν
μπορεί να είναι ακριβή καθώς ο αριθμός των ατόμων με προβλήματα όρασης που
δεν έχουν δηλωθεί είναι πολύ μεγαλύτερος, ενώ ο αριθμός αυτός αυξάνεται
γεωμετρικά αν συνυπολογίσουμε τα άτομα με
- 1 -
EUROPEAN CAPTIONING INSTITUTE LTD. REGISTERED IN UNITED KINGDOM NO. 3087337
mailto: info@xxxxxxxxxxxxxxxxx www.ecisubtitling.com
LONDON: Holborn Tower, 137-144 High Holborn, London WC1V 6PL, UK. T: +44
(0)20 7430 5800, F: +44 (0)20 7430 5801
LOS ANGELES: 303 North Glenoaks Blvd, Burbank CA 91502, USA. T: +1 818
2384231, F: +1 818 9558527
ATHENS: 188 Syggrou Avenue, Kallithea 17371, Greece. T: +30 211 7506758, F:
+30 211 7506759
ποσοστό αναπηρίας κάτω του 67%, κάτι που είναι εξαιρετικά σύνηθες φαινόμενο
ιδίως σε άτομα της τρίτης ηλικίας. Η περιγραφή ωστόσο απευθύνεται και στο
κοινό των τηλεθεατών εκείνων που παρακολουθούν τηλεόραση κάνοντας παράλληλα
άλλες δραστηριότητες (π.χ. νοικοκυρές) και κατά συνέπεια δεν μπορούν να
επιστήσουν το 100% της προσοχής τους σε όσα εκτυλίσσονται στην οθόνη.
Περαιτέρω εφαρμογές της ακουστικής περιγραφής είναι η χρήση της στο
αυτοκίνητο με μορφή CD ίσως. Η ακουστική περιγραφή είναι λοιπόν μία υπηρεσία
που μας αφορά όλους. Στην Ελλάδα μέχρι στιγμής, ακουστική περιγραφή γίνεται
μόνο σε θεατρικές παραστάσεις και ξεναγήσεις σε μουσεία από την VSA Hellas.
Αυτή τη στιγμή ασκείται μεγάλη πίεση από διάφορους οργανισμούς ατόμων με
αναπηρία στην Ευρώπη όσον αφορά τη θεσμοθέτηση νομοθετικού πλαισίου σε
ευρωπαϊκό επίπεδο για υπηρεσίες περιγραφής για άτομα με προβλήματα όρασης,
κάτι που ευχόμαστε να γίνει στο άμεσο μέλλον. Το θέμα αυτό άλλωστε
προβάλλεται ακόμη περισσότερο σήμερα με την εισαγωγή της ψηφιακής πλατφόρμας
στην τηλεόραση και ευελπιστούμε ότι η πρωτοβουλία που ανέλαβε το Ινστιτούτο
Οπτικοακουστικών Μέσων σήμερα θα βοηθήσει σημαντικά στη διάδοση της
ακουστικής περιγραφής στη χώρα μας.
Η διαδικασία της ακουστικής περιγραφής συνίσταται στην παρεμβολή της
αφήγησης των πιο σημαντικών και απαραίτητων για την κατανόηση της υπόθεσης
στοιχείων της εικόνας ανάμεσα στα κενά του διαλόγου των ηθοποιών και όπου
αλλού δεν υπάρχει λόγος, δηλαδή λίγο μετά το τέλος ενός λόγου (ή μουσικής, ή
ηχητικών εφέ) και λίγο πριν την έναρξη του επομένου.
Μία επιτυχημένη περιγραφή απαιτεί να πληρούνται τέσσερις βασικές
προϋποθέσεις:
Ι. Ότι το άτομο που γράφει το σενάριο της ακουστικής περιγραφής είναι
ενεργός παρατηρητής της εικόνας την οποία βλέπει. Οι καλύτεροι περιγραφείς
είναι εκείνοι οι οποίοι πραγματικά παρατηρούν όλα τα οπτικά στοιχεία που
συνιστούν το σύνολο ενός γεγονότος και το κάνουν να ξεχωρίζει από ένα άλλο.
Από αυτήν την άποψη θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι ακουστικοί περιγραφείς
είναι κατά κάποιον τρόπο «ποιητές». II. Ότι το άτομο που γράφει το σενάριο
της ακουστικής περιγραφής είναι ικανό να επιλέξει τα πιο σημαντικά και
απαραίτητα για την πληρέστερη δυνατή κατανόηση στοιχεία της εικόνας, καθώς ο
διαθέσιμος χρόνος για να εκφραστούν αυτά είναι λίγα δευτερόλεπτα μόνο.
Απαραίτητες πληροφορίες που θεωρητικά πρέπει να περιλαμβάνει η ακουστική
περιγραφή θεωρούνται οι χαρακτήρες, η τοποθεσία, η ενδυμασία, οι εκφράσεις
του προσώπου και η γλώσσα του σώματος, η χρονική περίοδος της ημέρας (π.χ.
πρωί, βράδυ) κλπ. Επίσης είναι σημαντικό να περιγράφεται ποιος είναι ο
εκάστοτε ομιλητής, η δράση που διαδραματίζεται επί της οθόνης, καθώς επίσης
και τα ηχητικά εφέ ή οι ήχοι οι οποίοι δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμοι και
τυχόν κείμενα που εμφανίζονται πάνω σε αντικείμενα στη σκηνή ή ως τίτλοι.
III. Είναι αυτονόητη η σημασία που έχει η γλώσσα που χρησιμοποιείται για την
περιγραφή. Το άτομο που γράφει το σενάριο της ακουστικής περιγραφής πρέπει
να έχει πλούσιο λεξιλόγιο και να επιλέγει λέξεις και εκφράσεις με φαντασία.
Η χρήση των μεταφορών και των παρομοιώσεων βοηθάει επίσης πολύ στη
δημιουργία εικόνων στο μυαλό των θεατών. Για παράδειγμα, η λέξη
'περπάτημα/περπατώ' μπορεί να αποδοθεί και ως 'βάδισμα', 'δρασκελισμός',
'βηματισμός', 'περίπατος', 'στράτα' (όταν μιλάμε για νήπια), καθώς και με τα
ρήματα 'περιφέρομαι', 'πορεύομαι', 'σιγανοπερπατώ', κτλ καθώς και με πληθώρα
άλλων λέξεων όταν αναφερόμαστε σε κάποιου είδους κλονισμό ή πρόσκρουση κατά
το βάδισμα (π.χ. 'παραπατώ'), κατεύθυνση (π.χ. 'οπισθοχωρώ'), τρόπο
βαδίσματος (π.χ. 'ακροβατώ', 'περπατώ στα νύχια', 'μπουσούλημα') κ.ο.κ.
EUROPEAN CAPTIONING INSTITUTE LTD. REGISTERED IN UNITED KINGDOM NO. 3087337
mailto: info@xxxxxxxxxxxxxxxxx www.ecisubtitling.com
LONDON: Holborn Tower, 137-144 High Holborn, London WC1V 6PL, UK. T: +44
(0)20 7430 5800, F: +44 (0)20 7430 5801
LOS ANGELES: 303 North Glenoaks Blvd, Burbank CA 91502, USA. T: +1 818
2384231, F: +1 818 9558527
ATHENS: 188 Syggrou Avenue, Kallithea 17371, Greece. T: +30 211 7506758, F:
+30 211 7506759
IV. Το τελευταίο στοιχείο που συνιστά μία επιτυχημένη προσπάθεια ακουστικής
περιγραφής είναι βέβαια η χρήση της κατάλληλης φωνής, χωρίς αυτό απαραίτητα
να σημαίνει ότι πρέπει να χρησιμοποιηθεί το ίδιο άτομο για τη συγγραφή του
σεναρίου της ακουστικής περιγραφής και για την ηχογράφηση του.
Όπως είπαμε, η ECI Ltd είναι εταιρεία παροχής γλωσσικών υπηρεσιών με έδρα
την Αγγλία και είναι θυγατρική της National Captioning Institute (NCI,
http://www.ncicap.org/), μη-κερδοσκοπικής αμερικανικής εταιρείας με γραφεία
στην Ουάσιγκτον, το Λος Άντζελες και το Ντάλας. Η εταιρεία NCI ιδρύθηκε το
1979 με σκοπό την έρευνα και προώθηση τεχνολογίας για άτομα με ειδικές
ανάγκες στις Η ΠΑ, ειδικότερα δε για την ανάπτυξη νέων εργαλείων που
διευκολύνουν την πρόσβαση σε πληροφορίες. Είναι η εταιρεία που ανέπτυξε το
σύστημα Line 21 closed-captioning στην Αμερική για την προβολή υποτίτλων με
τη χρήση αποκωδικοποιητών για άτομα με προβλήματα ακοής, ενώ από τις αρχές
της δεκαετίας του '80 προσφέρει «ζωντανούς» υπότιτλους, και τέλος αποτελεί
πρωτοπόρο παγκοσμίως και στις υπηρεσίες περιγραφής για άτομα με προβλήματα
όρασης. Η εταιρεία έχει ξεχωριστό τμήμα ακουστικής περιγραφής στην
Ουάσινγκτον και παρέχει εκατοντάδες ώρες περιγραφής ετησίως σε διάφορους
πελάτες της, τόσο για τον κινηματογράφο όσο και για την τηλεόραση. Επίσης
προσωπικό της εταιρείας έχει συμμετάσχει σε πάμπολλα εργαστήρια ακουστικής
περιγραφής ανά τον κόσμο, συμβάλλοντας στην εκπαίδευση περισσοτέρων ατόμων
σε αυτή την τόσο ειδική τέχνη.
Η NCI σύστησε την εταιρεία ECI στις αρχές της δεκαετίας του '90, για την
παροχή υποτίτλων για άτομα με προβλήματα ακοής αρχικά στην Αγγλία και τη
Γερμανία. Με την έλευση του DVD, η εταιρεία επεκτάθηκε σε υπηρεσίες
μετάφρασης και υποτιτλισμού σε πάνω από 50 γλώσσες. Στους πελάτες της ECI
συγκαταλέγονται όλα τα μεγάλα στούντιο του Χόλυγουντ (BVHE, Universal,
Warner Brothers, MGM, Paramount, Sony και DreamWorks), καθώς και πολλά
στούντιο authoring σε Ευρώπη και Αμερική. Σήμερα η ECI παρέχει κάθε είδους
γλωσσικές υπηρεσίες, μέσα στις οποίες συμπεριλαμβάνεται ο υποτιτλισμός για
όλα τα είδη μέσων, από κινηματογράφο, βίντεο και DVD, έως τηλεόραση,
teletext και Ίντερνετ, καθώς και υπηρεσίες περιγραφής για άτομα με
προβλήματα όρασης σε συνεργασία με την NCI, όπως θα αναλυθεί παρακάτω. Έως
σήμερα έχουμε ασχοληθεί με υπηρεσίες ακουστικής περιγραφής για τον
κινηματογράφο και για DVD. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η ECI παρέχει υπηρεσίες
ακουστικής περιγραφής σε όσες από τις ταινίες της αποφασίζει η Paramount να
προβάλλει στους κινηματογράφους της Αμερικής με πρόσβαση στους θεατές με
προβλήματα όρασης. Μερικές τέτοιες ταινίες είναι το Beowulf, TO Shrek III
(Σρεκ ο Τρίτος), το The Bee Movie, το Transformers, όλες ταινίες του 2007,
και παλιότερα το Charlotte's Web (Σάρλοτ η Αραχνούλα), το Dreamgirls, TO
Flags of Our Fathers (Οι Σημαίες των Προγόνων Μας), το Flushed Away
(Ποντικούπολη) κ.α. Με την έναρξη του υποκαταστήματος της εταιρείας στην
Αθήνα από τα τέλη του 2005, η ECI προσφέρει την ίδια γκάμα γλωσσικών
υπηρεσιών και σε έλληνες πελάτες. Όσον αφορά τον τομέα του υποτιτλισμού για
κωφούς και της ακουστικής περιγραφής, είμαστε η μοναδική εταιρεία στην
Ελλάδα με πολυετή εμπειρία στο χώρο την οποία έχουμε μεταφέρει και στη χώρα
μας.
Ως γνωστόν, καθώς η ακουστική περιγραφή σε γλώσσες πλην της αγγλικής είναι
μια σχετικά καινούρια υπηρεσία, φυσικό είναι να μην υπάρχουν εκπαιδευμένοι
και εξειδικευμένοι ακουστικοί περιγραφείς σε κάθε χώρα να φέρουν εις πέρας
αυτό το έργο. Όσον αφορά λοιπόν την παροχή υπηρεσιών ακουστικής περιγραφής
σε γλώσσες πλην της αγγλικής, η διαδικασία που ακολουθείται στην ECI έχει ως
εξής. Ο κάθε πελάτης μας, από οποιαδήποτε χώρα, μας αποστέλλει το βίντεο σε
όποιο γραφείο μας πρόκειται να αναλάβει το έργο. Το βίντεο αποστέλλεται μέσω
FTP στο γραφείο μας στην Αμερική, στο εξειδικευμένο τμήμα ακουστικής
περιγραφής, όπου και γίνεται η συγγραφή του σεναρίου στα αγγλικά. Το σενάριο
αποστέλλεται στο γραφείο της ECI στο Λονδίνο (ή στην περίπτωση μας στην
Αθήνα) όπου
-3-
EUROPEAN CAPTIONING INSTITUTE LTD. REGISTERED IN UNITED KINGDOM NO. 3087337
mailto: info@xxxxxxxxxxxxxxxxx www.ecisubtitling.com
LONDON: Holborn Tower, 137-144 High Holborn, London WC1V 6PL, UK. T: +44
(0)20 7430 5800, F: +44 (0)20 7430 5801
LOS ANGELES: 303 North Glenoaks Blvd, Burbank CA 91502, USA. T: +1 818
2384231, F: +1 818 9558527
ATHENS: 188 Syggrou Avenue, Kallithea 17371, Greece. T: +30 211 7506758, F:
+30 211 7506759
πρόκειται να γίνει η ηχογράφηση και προσαρμόζεται στην εκάστοτε γλώσσα
στόχο. Μόλις το σενάριο ακουστικής περιγραφής τελειοποιηθεί, εξειδικευμένο
προσωπικό από το γραφείο μας συνοδεύει τους ηθοποιούς που έχει επιλέξει ο
πελάτης στο στούντιο όπου θα λάβει χώρα η ηχογράφηση. Ο χρόνος που
απαιτείται για την συγγραφή του σεναρίου ακουστικής περιγραφής είναι κατά
μέσο όσο 3 ημέρες για μία ώρα προγράμματος, ενώ ο χρόνος της ηχογράφησης
είναι σχεδόν τριπλάσιος του χρόνου του προγράμματος, συν όσο χρόνο
χρειάζεται για τις υπόλοιπες εργασίες του στούντιο, δηλ. φόρτωμα
εικόνας/ήχου, καθάρισμα ήχου, μίξη, ακρόαση και εγγραφή μιξαρισμένου ήχου σε
κασέτα.
Ο σκοπός αυτής της διαδικασίας συγγραφής του σεναρίου στα αγγλικά και στη
συνέχεια προσαρμογής του στην εκάστοτε γλώσσα στόχο είναι προσωρινό μέτρο
που αποσκοπεί στην εκπαίδευση επί τω έργω όλο και περισσοτέρων υπαλλήλων και
συνεργατών της EC I στην ακουστική περιγραφή σε γλώσσες πλην της αγγλικής
στις οποίες δεν υπάρχουν ακόμη έμπειροι ακουστικοί περιγραφείς για να
ολοκληρώσουν τη συγγραφή του σεναρίου απευθείας στη γλώσσα τους.
Στην περίπτωση του γραφείου μας στην Αθήνα, η προσαρμογή γίνεται από την
υπεύθυνη ακουστικής περιγραφής, κα Κεράσια Μιχαλοπούλου, η οποία έχει πτυχίο
Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Επικοινωνίας και έχει μετεκπαιδευτεί σε θέματα
οπτικοακουστικής μετάφρασης στο University of Surrey, όπου απέκτησε
εξειδίκευση στην ακουστική περιγραφή, η οποία υπήρξε και το θέμα της
διπλωματικής της εργασίας. Η κα Μιχαλοπούλου μαζί με την κα Μπενέκου,
υπεύθυνη του γραφείου μας στην Αθήνα, επιβλέπουν τη διαδικασία ολοκλήρωσης
κάθε έργου, ούτως ώστε η εμπειρία και τεχνογνωσία του γραφείου μας στο
εξωτερικό να μεταφερθεί επιτυχημένα στην Ελλάδα και να συμβάλλουμε στις
προσπάθειες της χώρας μας στον τομέα υποστήριξης των ΑμεΑ. Ως περαιτέρω
συμβολή στην προσπάθεια αυτή, η κα Μιχαλοπούλου διδάσκει ήδη μάθημα
ακουστικής περιγραφής ως μέρος του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην
Οπτικοακουστική Μετάφραση που προσφέρει από φέτος το Athens Metropolitan
College σε συνεργασία με το Roehampton University. Η ECI συνεργάζεται στενά
με το AMC και προσφέρει πρακτική εξάσκηση σε τελειόφοιτους του Κολλεγίου με
σκοπό να εργαστούν μετά το επιτυχές πέρας της πρακτικής τους ως υποτιτλιστές
ή ακουστικοί περιγραφείς.
Επειδή όμως όπως λέει και η λαϊκή ρήση, μία εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις (αν
και οι επιτυχημένοι ακουστικοί περιγραφείς καταφέρνουν να «ζωγραφίσουν»
πολλές εικόνες με πολύ λίγες σωστά επιλεγμένες λέξεις), αυτή η εισήγηση δεν
θα ήταν ολοκληρωμένη χωρίς ένα δείγμα ακουστικής περιγραφής από την ECI. To
απόσπασμα που έχουμε ετοιμάσει είναι από την ταινία The Color of Paradise
(Τα Χρώματα του Παραδείσου) της Sony Pictures (2000). Η NCI έγραψε το
σενάριο ακουστικής περιγραφής για την ταινία αυτή και έκανε την ηχογράφηση
με την φωνή του πολύ γνωστού στην Αμερική Joel Snyder - ο οποίος είναι ένας
από τους πρώτους ακουστικούς περιγραφείς στο κόσμο και έχει εκπαιδεύσει το
περισσότερο προσωπικό της NCI και της ECI στην ακουστική περιγραφή. Η Sony
Pictures έχει εγκρίνει τη χρήση του συγκεκριμένου αποσπάσματος σε
ενημερωτικά και εκπαιδευτικά σεμινάρια. Για πρώτη φορά ηχογραφήσαμε το
απόσπασμα αυτό με ακουστική περιγραφή και στα ελληνικά με την φωνή της κα
Μιχαλοπούλου, ενώ η ηχογράφηση και η επιμέλεια του DVD έχει γίνει από την
εταιρεία Graal Α.Ε., με την οποία συνεργαζόμαστε στενά και εδρεύει στο
κέντρο της Αθήνας. Αντίγραφο του DVD αυτού υπάρχει διαθέσιμο στο Κέντρο
Τεκμηρίωσης του ΙΟΜ.
-4-
EUROPEAN CAPTIONING INSTITUTE LTD. REGISTERED IN UNITED KINGDOM NO. 3087337
mailto: info@xxxxxxxxxxxxxxxxx www.ecisubtitling.com
LONDON: Holborn Tower, 137-144 High Holborn, London WC1V 6PL, UK. T: +44
(0)20 7430 5800, F: +44 (0)20 7430 5801
LOS ANGELES: 303 North Glenoaks Blvd, Burbank CA 91502, USA. T: +1 818
2384231, F: +1 818 9558527
ATHENS: 188 Syggrou Avenue, Kallithea 17371, Greece. T: +30 211 7506758, F:
+30 211 7506759
_____________________
orasi mailing list
διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο
//www.freelists.org/webpage/orasi
Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας
στείλτε email στην διεύθυνση
orasi@xxxxxxxxxxxxx
Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να στείλετε
email στην διεύθυνση
orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
και στο θέμα γράψτε unsubscribe.
Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο
//www.freelists.org/archives/orasi
______________
Other related posts:
