[orasi] Re: ΠΡΙΝ 57 ΧΡΟΝΙΑ, Ο ΠΡΩΤΟΣΡ/ΣΤΗΣΕΛΕΥΘΕΡΗΣΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑΣ
- From: "Kostas Theodoropoulos" <ksteo@xxxxxxxx>
- To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Fri, 22 Jan 2010 08:11:49 +0200
Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο του Μάκη μιλάει για πρωτοπόρους ανθρώπους απο την
εποχή τους ωστόσο το κίνημα της ελεύθερης ραδιοφωνίας ήταν κάτι το
διαφορετικό. Η κατάληξη βέβαια πάντα η ίδια. Ο μεν σταθμός της αμαλιάδας
αφομειώθηκε απο το τότε ΕΙΡ ενώ η ελεύθερη ραδιοφωνία καταβροχθίσθηκε από τα
ιδιωτικά συμφέροντα.
--Κώστας--
----- Original Message -----
From: "νικήτας σεκαδάκης" <nisek@xxxxxxxxx>
To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
Sent: Friday, January 22, 2010 12:53 AM
Subject: [orasi] ΠΡΙΝ 57 ΧΡΟΝΙΑ, Ο ΠΡΩΤΟΣΡ/Σ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑΣ
ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑΣ
.01.10
http://www.epohi.gr/index.php?option=com_content&task=view&idB47&Itemid4
«Εδώ Ραδιοφωνικός Σταθμός Αμαλιάδος...»
Του
Μάκη Μπαλαούρα
Ποιος Έβερτ, όπως ο ίδιος και πολλοί άλλοι καυχώνται, ότι ως Δήμαρχος
έστησε ραδιοφωνικό σταθμό -τον Αθήνα 9.84- πρωτοπόρησε;
Ακόμα και οι περίφημοι πειρατικοί σταθμοί από νεαρά άτομα άργησαν πάρα
πολύ να εμφανιστούν, τουλάχιστον μια δεκαετία, σε σχέση με τον περίφημο Ρ/Σ
Αμαδιάδος, που λειτούργησε το καλοκαίρι του 1952, χάρις στον ανήσυχο και
τολμηρό σπουδαστή, μόλις 19 χρονών, Σπύρο Μπεράτη.
Αφορμή για την παρουσίαση του Ρ/Σ Αμαλιάδος ήταν η έκδοση του βιβλίου
«Εδώ Ραδιοφωνικός Σταθμός Αμαλιάδος...», «Στα όρια του μύθου» του, επίσης,
αμαλιαδαίου συγγραφέα Λεωνίδα Καρνάρου, απ' όπου αντλούμε το υλικό της
παρουσίασης μας. Σημαντικό βοήθημα είναι επίσης το περιοδικό «Εκ Παραδρομής»
που εξέδιδε η πολιτιστική ομάδα «Φράγμα» των Λεχαινών.
Ο Σπ. Μπεράτης ως σπουδαστής στην Αθήνα στη Σχολή Ηλεκτρονικών του
Αναστασιάδη μάζευε ότι ηλεκτρονικό εξάρτημα του έπεφτε στα χέρια, όπως
λυχνίες, πυκνωτές, αντιστάσεις από διαλυμένα ραδιόφωνα, ή ασυρμάτους από το
συμμαχικό υλικό. Την πρώτη του απόπειρα ο Μπεράτης την έκανε τον Μάιο 1952
στην Χαλκίδα, όπου είχε μετατεθεί ο πατέρας του, υπάλληλος της Εθνικής
Τράπεζας. Παρά τη θετική ανταπόκριση των κατοίκων και του Δήμου Χαλκίδας, ο
σταθμός άντεξε μόνο 40 ημέρες. Κρίθηκε παράνομος από το υπουργείο
Συγκοινωνιών και σφραγίστηκε.
Ο Μπεράτης φορτωμένος με εξαρτήματα και δίσκους των 78 στροφών, που
ξεπερνούσαν τα 80 κιλά, φτάνει τον Ιούνιο του '52 στην Αμαλιάδα, ξεπερνώντας
τους χωροφύλακες που έψαχναν τις βαλίτσες, που δεν έπρεπε να ξεπερνούν τα 5
κιλά -τρία χρόνια μόλις μετά το πέρας του εμφύλιου- πείθοντάς τους ότι είναι
εξαρτήματα και υλικό για τις σπουδές του. Αμέσως απλώνει την κεραία στη
μανταρινιά του σπιτιού του και εκπέμπει για πρώτη φορά στην περιοχή.
Η πράξη του Μπεράτη επέσειε τότε την παραπομπή του σε έκτακτο
στρατοδικείο, όμως τόσο η οικογενειακή παράδοσή του -ανώτατος υπάλληλος της
Εθνικής, ο πατέρας του και από τη μητέρα του, ο παππούς του, Δήμαρχος - όσο
και κοινωνική στήριξη που αμέσως έλαβε από τους πολίτες της Αμαλιάδας
προσέδωσαν στον Μπεράτη ένα είδος ασυλίας. Παρά τις προφυλάξεις και τις
συνεχείς μετακινήσεις του πομπού, η αστυνομία γνώριζε, αναγκάζονταν όμως
μέσα σ' ένα υπερ-θετικό περιβάλλον για τον σταθμό να κάνει τα στραβά μάτια.
Η κοινωνική προστασία
Πολλές φορές μετά από καταγγελίες η Αστυνομία τον συνελάμβανε, όμως
στα δικαστήρια μαζευόταν κόσμος και διαδήλωναν υπέρ του. Πολλοί εξέχοντες
συμπολίτες του τον κάλυπταν ή δημιουργούσαν προσκόμματα στις αστυνομικές
αρχές, όπως ο προϊστάμενος των τηλεγραφείων που έστειλε το σήμα του
υπουργείου για τη σύλληψη του Μπεράτη, αφού πρώτα ειδοποίησε τον νεαρό
πειρατή. Παρομοίως, ο Διευθυντής της Ηλεκτρικής του εξασφάλισε δωρεάν ρεύμα.
Ο Σπ. Μπεράτης πλαισιώθηκε αμέσως από φίλους του, οι οποίοι έκαναν από
αγγαρείες, μέχρι εκφωνήσεις, ρεπορτάζ και ζωντανές παρουσιάσεις
ποδοσφαιρικών αγώνων. Γύρω από τους νεαρούς πειρατές δημιουργήθηκε μια
ισχυρή ασπίδα προστασίας από επώνυμους παράγοντες της τοπικής κοινωνίας
όπως, οι πρόεδροι του Δικηγορικού Συλλόγου, του Εμπορικού, του Ιατρικού, της
Ένωσης Συνεταιρισμών αλλά και του Εργατικού Κέντρου, καφεπωλών, καθώς και
των αθλητικών ομίλων, οι οποίοι κινητοποιούσαν πέραν του Δημοτικού
Συμβουλίου και τους ηλείους βουλευτές.
Αξιοσημείωτο είναι ότι όλοι οι φορείς της πόλης ζήτησαν από την
κυβέρνηση να χορηγήσει άδεια λειτουργίας του σταθμού, που φυσικά
απορρίφθηκε. Τέτοιες ενέργειες όμως αφενός νομιμοποιούσαν de facto το
σταθμό, ενώ παράλληλα ευαισθητοποιούσαν περισσότερο τους συμπολίτες τους για
υλική και ηθική συμπαράσταση. Καμπή για την απρόσκοπτη λειτουργία του ρ/σ
ήταν η δημιουργία «Ομίλου Φίλων Ραδιοφωνικού Σταθμού Αμαλιάδος», δηλαδή
εγκρίθηκε νόμιμος σύλλογος που στήριζε παράνομη πράξη. Τα πρώτα μέλη του
Ομίλου ανήλθαν στα 270 (!) άτομα. Ταυτόχρονα υπήρξε και πολιτική κάλυψη.
Πλήθος εφημερίδων από τις μεγάλες εφημερίδες της Πάτρας και του Πύργου
εγκωμίαζαν το σταθμό και τις εκπομπές του.
Το ισχυρότερο στοιχείο της προστασίας του σταθμού ήταν η
ακροαματικότητα και η εμβέλειά του. Η κρατική ραδιοφωνία έπασχε και σε
επίπεδο προγράμματος, αλλά και εμβέλειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ρ/Σ της
Αμαλιάδος ακουγόταν πολύ καλύτερα από τον επίσημο σταθμό του Εθνικού
Ιδρύματος Ραδιοφωνίας της Πάτρας.
Λαϊκό ραδιόφωνο
Τον Αύγουστο 1953 ισχυρότατος σεισμός ισοπέδωσε την Ζάκυνθο και την
Κεφαλονιά. Ο ρ/σ Αμαλιάδας ο μόνος που ακουγόταν καθαρά στην περιοχή άρχισε
να μεταδίδει μηνύματα και χρήσιμες πληροφορίες, καθώς και αναζητήσεις
συγγενών και φίλων. Οι Ζακυνθινοί, που είχαν ατέλεια γραμματοσήμων λόγω των
σεισμών, κατέκλειαν με γράμματα το ρ/σ ζητώντας πληροφορίες και στέλνοντας
μηνύματα, αλλά και αφιερώσεις, μέχρι και διαφημίσεις.
Ακόμα και στον αντιαποικιοκρατικό αγώνα των Κυπρίων εναντίον των
¶γγλων, ο σταθμός μετέδιδε πληροφορίες και ηθική υποστήριξη, ξεφεύγοντας από
τα παράσιτα των εγγλέζων που, επειδή τους ήταν άγνωστος -μη καταχωρημένος-
δεν τον είχαν εντοπίσει.
Ο σταθμός ακουγόταν από τον Έβρο, έως την Κύπρο, κάνοντας παρέα,
ιδιαίτερα, στις δύσκολες ώρες της σκοπιάς των φαντάρων. Ενώ το κανονικό
πρόγραμμα του σταθμού δεν ξέφευγε από το πλαίσιο που ακολουθούσαν και οι
επίσημοι σταθμοί της ΕΙΡ, ο ρ/σ της Αμαλιάδος παραχώρησε τα 2/3 του
προγράμματός του στις ώρες των ακροατών, στις αφιερώσεις που αποτέλεσαν τη
βασική πηγή οικονομικής στήριξης της λειτουργίας του. Κυρίως, όμως ανέδειξαν
τις λαϊκές μουσικές επιθυμίες, που ήταν τα (σε καραντίνα) λαϊκά τραγούδια,
τραγούδια πόνου, βιοπάλης και της ξενιτιάς.
Κακούργα μετανάστευση
«... ο κόσμος είχε δει με καλό μάτι το σταθμό, τον αγάπησε και τον
ήθελε. Το κτίριο του σταθμού και ό,τι άλλο, έγινε με το δίφραγκο που είχε
τότε το κάθε τραγούδι των αφιερώσεων. Τότε ο κόσμος έκανε πολλές αφιερώσεις
από το ραδιόφωνο. Επί μιάμιση ώρα η εκφωνήτρια έλεγε ονόματα. Βαριόσουνα ν'
ακούς. Στις αφιερώσεις οφείλονται και πολλοί γάμοι, γιατί μέσω των
αφιερώσεων επλέκοντο ειδύλλια. Εκτός από το ραδιόφωνο δεν υπήρχε άλλη
διασκέδαση. Την εποχή εκείνη το λαϊκό τραγούδι ήτανε υπό διωγμόν. Το ΕΙΡ το
απαγόρευε αυστηρώς. Η Αμαλιάδα έβαζε, έστω και σε περιορισμένο αριθμό...»
(Σπύρος Μπεράτης, περιοδ. «Εκ Παραδρομής» Λεχαινά, τεύχος 10-11-1992).
Για το ίδιο θέμα ο Διονύσης Κράγκαρης στο ίδιο περιοδικό αναφέρει:
«Η δεκαετία 1955-1965 υπήρξε για τους τοπικούς ραδιοσταθμούς η
περίοδος της μεγάλης ακμής τους, γιατί συνέπεσε με γεγονότα καθοριστικής
σημασίας για την ύπαιθρο, με κυριότερο τη μετανάστευση και στα οποία
γεγονότα οι τοπικοί ρ/σ έδιναν δημοσιότητα με τις αφιερώσεις τραγουδιών και
τα αποχαιρετιστήρια μηνύματα των ξενιτεμένων. Οι λαϊκοί τραγουδιστές
αναλάμβαναν να την εξιστορήσουν, σαν τους αρχαίους ραψωδούς και τους
τροβαδούρους του Μεσαίωνα. Καθημερινώς έφευγε το τραίνο «Γερμανίας-Αθηνών»
και στην τρίτη θέση ταξίδευαν όλα τα όνειρα του μετανάστη της επαρχίας μαζί
με τα τραγούδια και τις ευχές που του αφιέρωναν φίλοι και γνωστοί. «Κακούργα
μετανάστευση, κακούργα ξενιτιά, μας πήρες απ' τον τόπο μας, τα πιο καλά
παιδιά» (τραγούδι του Καζαντζίδη)
Οι τοπικοί ραδιοσταθμοί είχαν λοιπόν πεδίο δράσης λαμπρό. Μεταδίδοντας
μόνο αυτοί τα λαϊκά τραγούδια, με τη μέθοδο των αφιερώσεων, προσκόμιζαν στο
κοινωνικό γίγνεσθαι και το απαραίτητο πολιτιστικό υλικό...»
(«Η τοπική ραδιοφωνία.. κ.λπ. περιοδ. «Εκ Παραδρομής», τεύχος
10-11/1992)
Η σύγκρουση με τον Πύργο
Η πρωτεύουσα της Ηλείας, ο Πύργος δεν μπορούσε να ανεχθεί την
υποστέρησή του σε σχέση με την Αμαλιάδα. Με επικεφαλής τον συγγραφέα Τ. Δόξα
και άλλους επιφανείς Πυργαίους, το 1959 συγκροτήθηκε σωματείο για την ίδρυση
τοπικού ρ/σ. Οι Αμαλιαδαίοι θεώρησαν μείζονα πρόκληση την επέμβαση της
Αστυνομίας του Πύργου προκειμένου να κατάσχει το σταθμό, γιατί όπως έλεγαν
οι ιθύνοντες του Πύργου η αστυνομική αρχή Αμαλιάδας έκανε τα στραβά μάτια.
Πλήθος κόσμου μαζεύτηκε, γεγονός που ανάγκασε την Αστυνομία του Πύργου
να επιστρέψει άπραγη. Αυτές οι εντάσεις αναζωπύρωσαν διεκδικήσεις της πόλης
για Επισκοπική έδρα κ.τ.λ., μερικοί μάλιστα επιφανείς της Αμαλιάδας
προέτρεψαν τους κατοίκους της να μην αγοράζουν και να μη δημοσιεύουν
αγγελίες στις εφημερίδες του Πύργου αλλά της Πάτρας.
Τελικά, αφού προηγήθηκε το 1955 απόφαση για τη διάλυση του ρ/σ
Αμαλιάδας που ανεκλήθη από την αντίδραση των κατοίκων, ο υπουργός
Συγκοινωνιών, μετά και την παρέμβαση του ντόπιου βουλευτή Ν.
Κοντογιαννόπουλου νομιμοποιεί το σταθμό τον Φεβρουάριο του 1956, εντάσσοντάς
τον στον έλεγχο του ΕΙΡ.
Ο ρ/σ Πύργου, λαϊκός σταθμός και αυτός, αφού λειτουργεί για κάποιο
διάστημα ημιπαράνομα νομιμοποιήθηκε αργότερα, το 1959, εντασσόμενος στο
δίκτυο της ΥΕΝΕΔ.
_____________________
orasi mailing list
διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο
//www.freelists.org/webpage/orasi
Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας
στείλτε email στην διεύθυνση
orasi@xxxxxxxxxxxxx
Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να
στείλετε email στην διεύθυνση
orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
και στο θέμα γράψτε unsubscribe.
Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο
//www.freelists.org/archives/orasi
______________
_____________________
orasi mailing list
διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο
//www.freelists.org/webpage/orasi
Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας
στείλτε email στην διεύθυνση
orasi@xxxxxxxxxxxxx
Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να στείλετε
email στην διεύθυνση
orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
και στο θέμα γράψτε unsubscribe.
Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο
//www.freelists.org/archives/orasi
______________
Other related posts:
