Persbericht 16 juli 2019
Zevende Leidse muurformule, over Huygens’ slinger, geschilderd op brandweertoren
De zevende Leidse muurformule is af. Muurkunstenaars Ben Walenkamp en Jan
Willem Bruins hebben de slingerformule van Christiaan Huygens de afgelopen
weken aangebracht op De Brandmeester, een oude brandweertoren in de Plaatsteeg,
achter de Breestraat in Leiden.
Huygens’ slingerformule legt het verband vast tussen de lengte van een slinger
en de tijd die hij erover doet om één keer heen en weer te slingeren. Die
slingertijd, ontdekte Huygens, wordt bepaald door de lengte van de slinger.
Walenkamp en Bruins, bekend van de 110 muurgedichten in Leiden, illustreren de
slingerformule met een 12 meter lange, schuin hangende okergele slinger die
‘het hoekje om’ lijkt te slingeren. Daarmee krijgt de toren de rol van de
slingerklok. Naast de formule zelf is er een korte tekst, die ook het hoekje om
gaat: ‘de slingertijd is alléén afhank’lijk van de lengte van de slinger.’
Huygens
Huygens (1629-1695) studeerde rechten en wiskunde aan de Leidse universiteit
van 1645 tot 1647. In 1673 publiceerde hij de formule die de slingertijd
relateert aan de lengte van de slinger. Nauwkeurige tijdmetingen waren in die
tijd van belang voor astronomie, navigatie en ook de natuurkunde, en Huygens
nam dan ook een octrooi op zijn slingerklok.
De Brandmeester
De Brandmeester is de toren die hoorde bij de inmiddels afgebroken
brandweerkazerne aan de Plaatsteeg, in 1936 gebouwd op de fundamenten van de in
1933 afgebrande Sint Petruskerk. De toren werd gebruikt voor oefeningen voor de
brandweerlieden, en voor het te drogen hangen van brandweerslangen. De huidige
eigenaren Alice Clijncke en Jelle Verheijen hebben het gebouw in gerestaureerd
in 2017, en in een aanbouw hun architectenbureau gevestigd.
Muurformules
De muurformules zijn een initiatief van natuurkundigen Sense Jan van der Molen,
hoogleraar natuurkunde aan de Universiteit Leiden, en Ivo van Vulpen,
natuurkundige aan de Universiteit van Amsterdam maar inwoner van Leiden, samen
met Walenkamp en Bruins.
Het idee is natuurlijk geïnspireerd op de circa 110 muurgedichten in allerlei
talen die Walenkamp en Bruins sinds 1993 op blinde muren in Leiden schilderden
onder de koepel van stichting TEGEN-BEELD. De twee natuurkundigen denken dat de
schoonheid van een formule ook voelbaar kan zijn zonder dat hij helemaal
begrepen wordt. Net zoals ook muurgedichten in onbekende talen voorbijgangers
kunnen inspireren en intrigeren, zonder helemaal begrijpelijk te zijn.
Het ontwerp
‘Het ontwerp wordt meestal gaandeweg gemaakt’, zegt Van der Molen. De formule
ligt natuurlijk vast, maar het als bij de gedichten, voegen Walenkamp en Bruins
altijd hun eigen grafische visie toe.
Andere formules, onder andere van Albert Einstein, Hendrik Lorentz, Snellius,
en altijd met een Leidse connectie, zijn te vinden op muurformules.nl. De
initiatiefnemers hopen uiteindelijk tien formules aan te brengen op muren in
Leiden. Van der Molen: ‘We hopen dat andere steden met een wetenschappelijke
traditie het idee overnemen.’
meer informatie
Sense Jan van der Molen, hoogleraar natuurkunde
LION, Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen, Universiteit Leiden
molen@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx<mailto:molen@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>
071 5275461
https://www.universiteitleiden.nl/en/staffmembers/sense-jan-van-der-molen
Ivo van Vulpen Universiteit van Amsterdam, Nikhef
020 592 5019 Ivo.van.Vulpen@xxxxxxxxx<mailto:Ivo.van.Vulpen@xxxxxxxxx>
https://www.nikhef.nl/~ivov/
www.muurformules.nl<http://www.muurformules.nl/>
Ben Walenkamp en Jan Willem Bruins
www.muurgedichten.nl<http://www.muurgedichten.nl/>
Alice Clijncke en Jelle Verheijen
eigenaren De Brandmeester
De Brandmeester
Plaatsteeg 20
2311 DB Leiden
071 5663135
https://www.debrandmeester.nl
Bruno van Wayenburg
publieksvoorlichter Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde (LION)
Universiteit Leiden
071 5275471 06 25261029
wayenburg@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx<mailto:wayenburg@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx>
link naar folder met beelden, vrij te gebruiken (met credit)
http://bit.ly/brandmeesterformule7
animatie: hoe de Huygens slinger zou slingeren als hij echt zou kunnen slingeren
https://www.youtube.com/watch?v=h4LGiWN2uoc
Attachment:
Image-1.jpeg
Description: Image-1.jpeg
Attachment:
Image-2.jpeg
Description: Image-2.jpeg
