Het voorlezen van prentenboeken draagt bij aan de literaire competentie van kleuters.
Ze krijgen daardoor meer inzicht in de structuur van verhalen en manieren van vertellen.
Hierdoor ontdekken ze wat een verhaal nu precies tot een verhaal maakt.
Ook worden ze zich bijvoorbeeld bewust van het feit dat verhalen 'verzonnen' zijn.
Dit blijkt uit het proefschrift van NWO-onderzoekster Coosje van der Pol, die op 17 december promoveert.
Doorgaans lezen leerkrachten kleuters voor om de taalontwikkeling (en dan vooral de woordenschat) van kinderen te ondersteunen, om hun kennis van de wereld te vergroten, of om de sociaal-emotionele ontwikkeling van kleuters te stimuleren.
Het genre van het prentenboek blijkt zich echter ook goed te lenen voor een literaire leeswijze.
Het prentenboek lezen als literatuur betekent dat er op een voor kinderen uitdagende wijze aandacht is voor de onderliggende vertelstructuren en voor verhaalconventies.
Deze kenmerken maken van de woorden en beelden een verhaal en zorgen voor effecten als spanning of humor.
Literatuur geeft leesplezier
Volgens Van der Pol is het goed om kinderen vanaf het begin van het basisonderwijs te laten kennismaken met hoe literatuur werkt.
Literair competente kleuters kunnen bijvoorbeeld de hoofdpersoon van een verhaal identificeren en aangeven hoe dat personage zich onderscheidt van andere verhaalfiguren.
Uit het onderzoek in kleutergroepen blijkt bovendien dat het literaire lezen een eigen vorm van leesplezier kent.
Een deskundigenpanel dat betrokken was bij het ontwikkelen van het ‘literaire repertoire’ van de kleuters, heeft verschillende prentenboeken op de geschiktheid voor literair (voor)lezen beoordeeld.
Het blijkt dat bepaalde prentenboeken een zodanig interessante vertelstructuur hebben dat zij bij kleuters bijna vanzelf een literaire leeshouding oproepen.
Ook zijn er in het onderzoek leesaanwijzingen gemaakt die leraren helpen bij het literair voorlezen.
Coosje van der Pol (Den Bosch, 1970) studeerde algemene cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Tilburg.
Ze is werkzaam bij de faculteit Geesteswetenschappen.
Noot voor de pers
Coosje van der Pol promoveert op vrijdag 17 december, om 10.00 uur in de aula van de universiteit, Warandelaan 2.
Titel proefschrift: ‘Prentenboeken lezen als literatuur.
Een structuralistische benadering van het concept ‘literaire competentie’ voor kleuters’. Promotor: Prof.
Dr.
H.
van Lierop-Debrauwer.
Het onderzoek is gedaan in opdracht van de PROO, de Programmaraad voor het Onderwijsonderzoek, onderdeel van NWO, Eburon geeft het boek uit.
Voor meer informatie:
j.a.vdrpol@xxxxxx of afdeling Communicatie & Marketing, tel.
013-4668998.
Meer informatie over PROO-onderzoek en aanmelding voor PROO-attenderingen op
www.nwo.nl/proo
