Persbericht
17 januari 2018
Wetenschappers van de Universiteit Maastricht (UM) en het Universitair
Medisch Centrum Groningen (UMCG) zijn erin geslaagd om spraakverstaan te
beïnvloeden door het hersengebied dat betrokken is bij spraakverstaan
met elektrische stroompjes door de schedel heen te stimuleren. Eerder
toonde UM-onderzoeker Lars Riecke al aan dat het horen van pieptonen kan
worden beïnvloed door het toedienen van elektrische stroom aan de
hersenen. Nu blijkt dus ook dat elektrische stroom daadwerkelijk de
verwerking van menselijke spraak in de hersenen kan beïnvloeden. De
resultaten zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift
Current Biology [1].
Spraakverstaan
Sommige mensen kunnen alles horen wat er tegen hen gezegd wordt, maar
niet verstaan. Vaak gaat het verstaan van gesprekken lastiger bij grote
gezelschappen of in een luidruchtige omgeving. Maar ook mensen die een
gehoorapparaat dragen, weten hoe vervelend het kan zijn om in
luidruchtige omgevingen met anderen te moeten praten. Het hoorapparaat
versterkt niet alleen het ‘targetgeluid’, maar ook alle ruis eromheen.
Er bestaat wel zoiets als een cochleair implantaat, dat mensen met een
ernstige gehoorbeperking operatief krijgen aangemeten. Zo’n implantaat
zet feitelijk geluiden om in een elektrische stroom, die vervolgens naar
de hoorzenuw wordt gestuurd. „Jaren geleden dacht ik eigenlijk al:
waarom zou je dat niet ook op hersenniveau kunnen doen? Gewoon, door
rechtstreeks op de schedel geluiden als een elektrische stroom toe te
dienen aan het hersengebied dat betrokken is bij horen. Als dat werkt,
scheelt het misschien een operatie”, vertelt Lars Riecke.
Transcranieel
Voor hun onderzoek maakten de Maastrichtse en Groningse wetenschappers
gebruik van de techniek transcraniële Current Stimulatie (tCS). Daarbij
worden elektroden precies op die plek op het hoofd bevestigd waaronder
het hersengebied zich bevindt dat betrokken is bij een bepaalde
cognitieve functie. Vervolgens wordt er een zwakke elektrische stroom
van ongeveer 1 milliampère doorheen geleid. Voor proefpersonen is dat
bijna niet voelbaar en ongevaarlijk. Enkele jaren geleden toonde Riecke
al aan dat het toedienen van elektrische stroom met een bepaalde
golfvorm door de schedel heen specifiek invloed heeft op het kunnen
horen van geluiden met dat bepaalde ritme. Nu blijkt dus ook dat het
toedienen van elektrische stroom met een meer complexe golfvorm van een
menselijk spraaksignaal het verstaan en verwerken van spraak in de
hersenen beïnvloedt. Dat gegeven biedt een interessant uitzicht op de
ontwikkeling van verbeterde gehoorapparaten.
Cocktail party
Via het toedienen van een elektrisch spraaksignaal door de schedel heen
wilden de onderzoekers bereiken dat de breinactiviteit (hersengolven)
beter afgestemd zou raken op de langzame geluidsgolven van akoestische
spraak. Om aan te tonen dat deze betere afstemming ook daadwerkelijk
spraakverstaan stimuleert, ontwikkelden de wetenschappers twee
experimenten. Het eerste experiment volgde het scenario van de cocktail
party. Proefpersonen hoorden tijdens de test een mannen- en een
vrouwenstem door elkaar praten. Vervolgens kregen ze de opdracht om
bijvoorbeeld alleen naar de man te luisteren. Na het geluidsfragment
moest de proefpersoon dan zeggen wat de man had verteld. Tijdens de
tweede test konden de proefpersonen de man en de vrouw apart horen
praten. In beide scenario’s bleek het vermogen om spraak te verstaan
aantoonbaar te veranderen als de elektrische stroom op een gericht
moment wordt toegediend. “Het lijkt wel een beetje op het ondersteunende
effect van liplezen: als de timing van het elektrische en akoestische
spraaksignaal goed op elkaar afgestemd zijn, is de spraak beter te
verstaan” legt Lars Riecke uit. De volgende stap van de wetenschappers
is nu om dit soort onderzoek ook bij patiënten die moeite hebben met
spraakverstaan te gaan doen.
Noot voor de pers:
Voor meer informatie over de inhoud van dit persbericht kunt u terecht
bij Mark van der Linde, persvoorlichter UM, tel. 043 388 5071, e-mail
mark.vanderlinde@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx [2] De afdeling Marketing and
Communications van de UM is bereikbaar via 043 388 5222, e-mail
pers@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx [3]. De persberichten van de Universiteit
Maastricht staan op de UM website:
www.maastrichtuniversity.nl/nl/nieuws-agenda/pers. [4] Zie ook het
Webmagazine [5] voor interessant onderzoek aan de UM en volg ons op
Twitter: @MaastrichtU [6].
[1]
http://mailing.maastrichtuniversity.nl/public//r/BR12zTkk23OLk_lfX+F1Sw/UiSqkvIWvpPIMRdhWad92g/Lp6R1B5+diLpphX2TIMN4Q
[2] mailto:mark.vanderlinde@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
[3] mailto:pers@xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
[4]
http://mailing.maastrichtuniversity.nl/public//r/aq7DxJUWq139l_q4NYK4_g/UiSqkvIWvpPIMRdhWad92g/Lp6R1B5+diLpphX2TIMN4Q
[5]
http://mailing.maastrichtuniversity.nl/public//r/OTdMdLds4Y5gAP7NeyLylQ/UiSqkvIWvpPIMRdhWad92g/Lp6R1B5+diLpphX2TIMN4Q
[6]
http://mailing.maastrichtuniversity.nl/public//r/a7YC4LcOhT8K45dBJdnEnQ/UiSqkvIWvpPIMRdhWad92g/Lp6R1B5+diLpphX2TIMN4Q
Deze e-mail bevat inhoud die niet in zijn geheel getoond kan worden. Via
onderstaande link kan het volledige bericht in een browser worden geopend.
Bekijk de nieuwsbrief online:
http://mailing.maastrichtuniversity.nl/public//r/WDGkyh_osrg+o+nmzvOlZA/UiSqkvIWvpPIMRdhWad92g/Lp6R1B5+diLpphX2TIMN4Q
Met vriendelijke groet,
Maastricht University
P.O. Box 616 | 6200 MD Maastricht | The Netherlands
