[PWC-MEDIA] Persbericht Universiteit Leiden: Eerste wereldcongres placebo-effect bij Universiteit Leiden

  • From: "Universiteit Leiden" <communicatie@xxxxxxxxxxxxx>
  • To: "pwc-media@xxxxxxxxxxxxx" <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
  • Date: Tue, 07 Mar 2017 19:00:01 +1100

6 maart 2017

Eerste wereldcongres placebo-effect bij Universiteit Leiden

Medicijnen kunnen werken zonder een werkzame stof te bevatten en iets 
dergelijks geldt ook voor andere behandelingen. Van 2 tot 4 april vindt in 
Leiden het eerste internationale wetenschappelijke congres plaats van de nog 
jonge Society for Interdiscpiplinary Placebo Studies (SIPS). 
Placebo-onderzoeker en hoogleraar gezondheidspsychologie Andrea Evers is er 
nauw bij betrokken.

Brede werking placebo-effect

Het begrip placebo-effect bestaat al heel lang maar krijgt pas de laatste 
decennia veel aandacht in de wetenschap. ‘Dat komt’, stelt Andrea Evers, ‘omdat 
duidelijk is geworden dat placebo-effecten bij zo goed als alle aandoeningen en 
type behandelingen een rol spelen. Daarnaast is er steeds meer bewijs voor de 
neurobiologische effecten van het placebo-effect. Bijvoorbeeld dat 
placebo-effecten gekoppeld zijn aan bepaalde hersenactiviteit, zoals een 
toename van dopamine, een stof die het welbevinden bevordert en aan beloningen 
gekoppeld is.’

Leids onderzoek

De Leidse groep Gezondheids-, medische en neuropsychologie waar Evers hoofd van 
is doet al een tijd onderzoek naar placebo-effecten. Evers kreeg hiervoor in 
2009 een NWO Vidi subsidie, vervolgens in 2013 een ERC Consolidator Grant en 
dit jaar een NWO VICI. Evers: ‘Ons onderzoek focust enerzijds op placebo- en 
nocebo-effecten bij symptomen als pijn en jeuk en anderzijds op effecten op het 
immuun- en hormoonsysteem. Onder placebo verstaan we dan dat een middel extra 
goed werkt doordat iemand er veel van verwacht, onder nocebo dat een middel 
extra veel bijwerkingen veroorzaakt als de patiënt zich daarover overmatig 
zorgen maakt. Een belangrijk aandachtspunt is steeds hoe we deze effecten 
kunnen gebruiken om zorg te optimaliseren en innovatieve behandelingen te 
ontwikkelen.’

Placebo is verwachting

Placebo-effecten werken in principe bij alle soorten behandelingen en 
aandoeningen. Niet alleen bij medicatie maar ook bij operaties en 
oefentherapie. Dat heeft ermee te maken dat het placebo-effect een verwachting 
is ten aanzien van een behandeling; die verwachting kan het effect van  de 
behandeling versterken of juist verzwakken. Evers: ‘De belangrijkste 
mechanismen hierbij zijn bewuste en onbewuste leerprocessen. Die betreffen 
bijvoorbeeld de verbale suggesties van de arts (bewust leerproces) en 
conditionering, zoals we dat kennen van het experiment dat het ‘Pavlov-effect’ 
opleverde: een hond ging kwijlen als hij een bel hoorde, enkel en alleen omdat 
daarvóór die bel gepaard ging met het krijgen van voedsel (onbewust 
leerproces). Onbewuste processen van conditionering werken het best als de 
eerdere effecten van een middel - zowel positief als negatief - sterk waren.’

Placebo en ethiek

Is het ethisch verantwoord om patiënten bijvoorbeeld medicijnen zonder werkzame 
stof te geven? Evers: ‘Aangezien placebo- en nocebo-effecten ook werken als de 
patiënt en arts dit weten, is het juist belangrijk voor de klinische praktijk 
om iedereen goed over de effecten te informeren. Zo kunnen deze bewust worden 
ingezet voor een optimale werking. Dan is er geen sprake meer van een ethisch 
dilemma. Wel is belangrijk te beseffen dat het placebo-effect alleen maar werkt 
als met lange-termijnverwachtingen wordt gewerkt. Zo zal een arts die beweert 
dat een medicijn heel goed zal werken terwijl dat niet het geval is, 
waarschijnlijk eerder nocebo-effecten bij de patiënt oproepen, als blijkt dat 
het middel inderdaad niet doet wat de arts had belooft.

Meer informatie over het congres is te vinden op  www.sipsconference.com 
[http://www.sipsconference.com/]. Aanmelden is nog mogelijk. Professionals uit ;
de zorgsector zijn van harte welkom.

Noot voor de pers, niet voor publicatie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:

Prof.dr. Andrea Evers |  [a.evers@xxxxxxxxxxxxxxxxx] | 071 527 68 91

Inès van Arkel, adviseur wetenschapscommunicatie |  
[i.van.arkel@xxxxxxxxxxxxxxxx] | 071 527 32 82

Over de Universiteit Leiden

De Universiteit Leiden is een internationaal georiënteerde 
onderzoeksuniversiteit. De universiteit biedt hoogwaardig onderzoek en 
academisch onderwijs in het alfa- gamma- en bètadomein. De Universiteit Leiden 
heeft 5.500 mensen in dienst en leidt 25.800 studenten op.

Universiteit Leiden [http://www.leidenuniv.nl]

Ons onderzoek in de spotlight 
[https://www.universiteitleiden.nl/onderzoek/wetenschapsdossiers]

Volg ons

Aanmelden voor de nieuwsbrief 
[http://www.nieuwsbrief.leidenuniv.nl/contact/adres.html]

Afmelden voor persberichten van de Universiteit Leiden 
http://persberichten.cmail20.com/t/d-u-hihhktk-ttiidiuyu-p/

Meer nieuws- en persberichten vindt u op onze  nieuwspagina 
[http://www.nieuws.leidenuniv.nl/].

Other related posts:

  • » [PWC-MEDIA] Persbericht Universiteit Leiden: Eerste wereldcongres placebo-effect bij Universiteit Leiden - Universiteit Leiden