[PWC-MEDIA] Persbericht: Uniek bronnenmateriaal in biografie Kröller-Müller

From: "Communicatie RUG" <communicatie@xxxxxx>
To: <"Undisclosed-Recipient:;"@freelists.org>
Date: Tue, 9 Nov 2010 12:04:19 +0100


Persbericht
Rijksuniversiteit Groningen / nummer 171 / 9 november 2010

Uniek bronnenmateriaal in biografie Kröller-Müller

Een kist met 3400 brieven ligt aan de basis van de binnenkort te verschijnen 
biografie De eeuwigheid verzameld van Helene Kröller-Müller (1869-1939), de 
grondlegster van het gelijknamige museum in Otterlo. Dankzij dit unieke 
bronnenmateriaal kon auteur Eva Rovers een nieuw licht werpen op de bekendste 
kunstverzamelaarster van Nederland. Kröller-Müller blijkt inderdaad van groot 
belang te zijn geweest voor de acceptatie van moderne kunst in Nederland. Aan 
haar verzamelwoede lag niet zozeer een grote kunstliefde als wel een bijna 
religieuze missiedrang ten grondslag. En hoewel ze het grootste deel van haar 
leven in Nederland heeft gewoond, blijkt haar Duitse afkomst tot haar dood een 
grote rol te hebben gespeeld in haar opvattingen over kunst en politiek. Rovers 
promoveert maandag 15 november op haar onderzoek aan de Rijksuniversiteit 
Groningen.

Kist van Van Deventer
In december 2005 ontving het Kröller-Müller Museum in Otterlo als schenking het 
archief van Sam van Deventer, een vertrouweling van Helene Kröller-Müller. Deze 
'kist van Van Deventer' bevatte onder meer 3400 brieven, het overgrote deel 
geschreven door Helene zelf. Eva Rovers kreeg als eerste en enige inzage in dit 
archief: "Helene komt erin naar voren als een koppige en vasthoudende vrouw. Ze 
ontsloeg de architect Ludwig Mies van der Rohe, maakte zodanig ruzie met 
Berlage dat hij zelf ontslag nam en was ook voor veel anderen in haar omgeving 
een moeilijk mens, maar ze wilde graag haar inzichten en haar verzameling met 
andere mensen delen." Het was deze missiedrang die haar ertoe bracht om haar 
collectie moderne kunst, één van de grootste van Europa, al in 1913 
toegankelijk te maken voor publiek. Dat kon tot in de jaren dertig alleen in 
haar tentoonstellingsruimte uitvoerig kennismaken met grootheden als Van Gogh, 
Picasso en Mondriaan. 

Van Gogh
Er waren tijden waarin Kröller-Müller Picasso's en Mondriaans kocht, zoals 
andere dames zich hoeden en handtassen aanmaten. Ooit kwam ze, na drie dagen 
Parijs, thuis met vijftien schilderijen van Vincent van Gogh, een kunstenaar 
die toen nog zeer controversieel was. Uiteindelijk zou ze bijna driehonderd van 
zijn werken bezitten. "Door zo vroeg al Van Goghs te kopen, er flinke bedragen 
voor te betalen, en ze bijvoorbeeld ook op tour door Amerika te laten gaan, was 
zij van grote invloed op de waardering van zijn werk," aldus Rovers.

Duitse afkomst
Uit haar brieven blijkt dat haar Duitse afkomst altijd een rol is blijven 
spelen in haar leven. Ze woonde voor de Eerste Wereldoorlog al in Nederland, 
maar ontdekte tot haar frustratie dat ze vanwege die oorlog met de nek werd 
aangekeken. Daarom besloot ze als verpleegster in een Duits veldhospitaal in 
Luik te gaan werken. Ook later bleef ze pro-Duits en ontwikkelde ze sympathie 
voor het nationaalsocialisme. Niettemin was ze ontzet toen enkele maanden voor 
haar dood, in september 1939 haar vaderland opnieuw een oorlog ontketende. 
Ondanks haar Duitse achtergrond heeft ze altijd vastgehouden aan haar voornemen 
om haar museum in Nederland te bouwen en te schenken aan het Nederlandse volk. 
Juist om te laten zien dat kunst boven de uitwassen van de tijd stond. 

Filantropie
De biografie over een mecenas pur sang als Kröller-Müller is extra interessant 
in het huidige politieke klimaat, waarin de overheid zijn handen aftrekt van de 
kunst. Het boek maakt duidelijk hoe belangrijk particuliere mecenassen zijn 
voor kunstwereld. Verzamelaars als Helene Kröller-Müller hebben de basis gelegd 
voor talrijke musea wereldwijd. Haar motieven bestonden niet alleen uit een 
behoefte om het volk te verheffen, maar filantropie had er wel een groot 
aandeel in. Rovers: "Mensen zoals zij verwijlen altijd een beetje op de grens 
van filantropie en zelfverheerlijking. Maar ze heeft echt de filantropische 
behoefte gehad om een monument van cultuur achter te laten. En dat is haar ook 
gelukt."

Curriculum vitae
Eva Rovers (Eindhoven, 1978) studeerde taal- en cultuurstudies aan de 
Universiteit
Utrecht. Ze werkt voor het Biografie Instituut van de Rijksuniversiteit 
Groningen en was onder meer gastredacteur voor het Oxford Journal of the 
History of Collections. Ze promoveert bij prof.dr. J.W. Renders en prof.dr. W. 
Krul aan de Rijksuniversiteit Groningen. Van het proefschrift verschijnt een 
handelseditie bij Uitgeverij Bert Bakker/Prometheus. 
 
Naar aanleiding van het verschijnen van het boek heeft Rovers een 
tentoonstelling ingericht in het Kröller-Müller Museum, getiteld 'De mannen van 
Helene. Het leven, de liefde, de kunst en het bouwen'. Gedurende de 
tentoonstelling is ook een documentaire te zien van Leo de Boer voor 
IDTVdocs/NTR, die Rovers volgt bij haar onderzoek. De documentaire zal op 4 
januari worden uitgezonden bij Het Uur van de Wolf.

Noot voor de pers
Contact: Eva Rovers, tel: 06 - 287 893 36, 050 363 5945, e-mail: 
e.m.rovers@xxxxxx
________________________________________
Redactie
Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050-363 44 44 / 
communicatie@xxxxxx / www.rug.nl

Afmelden Persberichten
E-mail: communicatie@xxxxxx 

Rijksuniversiteit Groningen
De Rijksuniversiteit Groningen behoort tot de top van de Europese 
research-universiteiten en is internationaal georiënteerd. De universiteit is 
maatschappelijk actief en voelt zich betrokken bij haar omgeving. Talent, 
ambitie en prestatie van de 27.000 studenten en 5.500 medewerkers worden waar 
mogelijk gehonoreerd.
[PWC-MEDIA] Persbericht: Uniek bronnenmateriaal in biografie Kröller-Müller

Other related posts:
