[PWC-MEDIA] Persbericht: Kennis over grazers in de Serengeti ook bruikbaar voor de Oostvaardersplassen
- From: "Communicatie RUG" <communicatie@xxxxxx>
- To: <"Undisclosed-Recipient:;"@freelists.org>
- Date: Mon, 13 Dec 2010 17:03:04 +0100
Persbericht
Rijksuniversiteit Groningen / nummer 195 / 13 december 2010
Kennis over grazers in de Serengeti ook bruikbaar voor de Oostvaardersplassen
Voedselaanbod en de kans om zelf ten prooi te vallen aan roofdieren bepalen de
gebiedskeuze bij grazers in de Serengeti. Dat concludeert zoöloog Grant
Hopcraft. Kennis over de ruimtelijke verspreiding van grazers is niet alleen
belangrijk voor de door een snelweg bedreigde Serengeti, maar ook bijvoorbeeld
voor de Oostvaardersplassen in Nederland. Hopcraft promoveert 17 december 2010
aan de Rijksuniversiteit Groningen op onderzoek naar de verspreiding en het
trekgedrag van grote en kleine grazers in de Serengeti.
Hopcraft onderzocht hoe de gebiedskeuze van herbivoren in de Serengeti
samenhangt met lichaamsgrootte in relatie tot voedsel en predatie. Hij
analyseerde data van de afgelopen 25 jaar over de specifieke plaatsen waar
grote en kleine grazers zich in de savanne ophielden. Ook bestudeerde hij het
trekgedrag van een groep zebra's en gnoes met behulp van GPS zenders. De
grazers die Hopcraft onderzocht, maakten verschillende gebiedskeuzes, zowel op
dag- als seizoensbasis. De balans tussen predatierisico en voedselaanbod blijkt
essentieel bij deze keuze.
Kleine grazers
Kleine grazers zoals gazelles zijn erg beperkt in hun verspreidingsgebied,
concludeert Hopcraft. Ze zijn een gemakkelijke prooi en zoeken daarom plaatsen
op waar weinig natuurlijke vijanden zijn. Bovendien zijn kleine grazers
aangewezen op de schaarse stukken gras met een hoog eiwitgehalte. 'Kleine
grazers stellen hoge voedseleisen, omdat deze dieren geen uitgebreid
verteringssysteem hebben,' legt Hopcraft uit. 'Om genoeg energie binnen te
krijgen moeten ze wel op de meest voedzame stukken land grazen.'
Grote grazers
Bij grote grazers als buffels spelen natuurlijke vijanden en voedselkwaliteit
daarentegen geen grote rol, maar bepaalt de hoeveelheid aanwezig voedsel de
verspreiding. 'Grote grazers hebben nauwelijks vijanden, ze worden alleen
gegeten door leeuwen. En als grote herkauwer kunnen ze bovendien voedsel met
een lage voedingswaarde verteren. Voor deze dieren is voedselkwantiteit het
belangrijkste,' zegt Hopcraft.
Gnoes
De meest succesvolle grazer in de Serengeti, de gnoe, graast net als de
gazellen ook op voedzaam gras, maar blijkt toch een andere strategie te
gebruiken. In plaats van te grazen in een beperkt gebied, trekken ze het hele
jaar door van de ene voedselrijke plek naar de andere. Een succesvolle
strategie, want met 1,3 miljoen dieren is de gnoe veruit de meest voorkomende
grazer in de Serengeti. 'Ook voor predatie hoeven de gnoes niet bang te zijn,'
stelt Hopcraft. 'Ze zijn zo talrijk dat de kans om opgegeten te worden erg
klein is. Bovendien kunnen hun natuurlijke vijanden, vooral leeuwen, de kuddes
niet over zulke grote afstanden volgen.'
Snelweg splitst Serengeti
De trek die de gnoe zo succesvol maakt in de Serengeti, wordt echter bedreigt
door een 450 kilometer lange snelweg die de Tanzaniaanse overheid dwars door de
Serengeti heeft gepland. Zo'n weg zal rampzalig uitpakken voor het hele
ecosysteem, voorspelt Hopcraft. Hij voorziet meerdere gevaren van zo'n weg.
Verstoorde trekroute
De geplande snelweg splits het natuurgebied in tweeën, dwars door de
belangrijkste trekroute van de gnoes. Een strook asfalt lijkt op het eerste
gezicht geen grote hindernis. Onterecht, stelt Hopcraft: 'Omdat het om zo
ontzettend veel dieren gaat, zullen voor de veiligheid van de weggebruikers
hekken langs de weg geplaatst moeten worden. Zo ontstaat een echte tweedeling.
Naar verwachting zal de populatie gnoes dan ineen storten van 1,3 miljoen naar
300.000 dieren. Alleen al vanwege het gigantische aantal een grote verstoring
van het ecosysteem.'
Ziekten
Een ander gevaar ziet Hopcraft in de verspreiding van besmettelijke veeziekten
zoals rabiës, tuberculose en runderpest als gevolg van veevervoer door het
natuurpark. 'Een uitbraak van runderpest kan catastrofaal zijn voor het
ecosysteem,' stelt Hopcraft. 'Uit het verleden weten we dat zo'n ziekte 90% van
de dieren kan vellen.'
Oostvaardersplassen
Kennis over de manier waarop grazers zich binnen een natuurgebied verplaatsen
is niet alleen bruikbaar voor de Serengeti, maar ook voor andere natuurgebieden
zoals de Oostvaardersplassen. 'In de Oostvaardersplassen zie je met
konikpaarden, herten en runderen namelijk een vergelijkbare mix van herbivoren
als in de Serengeti. Het is dus heel interessant om beide gebieden met elkaar
te vergelijken,' zegt Hopcraft. 'De Oostvaardersplassen vormen bovendien een
uniek ecosysteem in de wereld. Per vierkante meter leven er daar veel meer
dieren dan in de Serengeti.'
Curriculum Vitae
J. Grant C. Hopcraft (Kenya, 1971) studeerde zoölogie aan The University of
British Columbia in Vancouver, waarna hij verschillende veldonderzoeken
uitvoerde in de Serengeti. Hopcraft promoveert aan de RUG tot doctor in de
wiskunde en natuurwetenschappen, bij prof.dr. H. Olff en prof.dr. A.R.E.
Sinclair. De titel van het proefschrift luidt: Ecological Implications of Food
and Predation Risk for Herbivores in the Serengeti.
Noot voor de pers
Meer informatie: Grant Hopcraft tel. +44 7 901276677 (mobiel), e-mail:
granthopcraft@xxxxxxx of prof.dr. Han Olff, tel. 050-363 2214/6133 of 06-109 26
034.
________________________________________
Redactie
Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050-363 44 44 /
communicatie@xxxxxx / www.rug.nl
Afmelden Persberichten
E-mail: communicatie@xxxxxx
Rijksuniversiteit Groningen
De Rijksuniversiteit Groningen behoort tot de top van de Europese
research-universiteiten en is internationaal georiënteerd. De universiteit is
maatschappelijk actief en voelt zich betrokken bij haar omgeving. Talent,
ambitie en prestatie van de 27.000 studenten en 5.500 medewerkers worden waar
mogelijk gehonoreerd.
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] Persbericht: Kennis over grazers in de Serengeti ook bruikbaar voor de Oostvaardersplassen - Communicatie RUG
